I. Türk Medenî Kanunu’nda herhangi bir tanımı yapılmamış olan yapı, toprağa…

II. TMK m. 722/ f. 1’de belirtilen olasılıklarda malzemenin arazinin bütünleyici…

III. Mülkiyetin arazi maliki tarafından birleşme ilkesi uyarınca kazanılabilmesi ise bu fiziksel bağlantının malzemeyi arazinin bütünleyici parçası kılacak nitelikte olmasını şart koşar. Bir şeyin bütünleyici parça niteliği kazanabilmesi için ise ya asıl şey ile arasında biri ya da diğeri yok edilmedikçe veya zarara uğratılmadıkça ayrılmasına imkân vermeyecek ölçüde sıkı bir maddi bağlantının mevcudiyeti ya da sıkı olmayan bir maddi bağlantıya ilaveten aralarında yerel adet uyarınca iktisadî bir birlikteliğin bulunması gerekmektedir. Bu bağlamda önemle belirtmek gerekir ki, bir yapının bütünleyici parça sayılabilmesi için TMK m. 718 / f. 2 uyarınca arazi üzerinde bulunması yeterli olmayıp ayrıca bütünleyici parçanın sahip olması gereken özellikleri taşıması gerekmektedir. Nitekim TMK m. 718 / f. 2, TMK m. 684’ün uygulama alanını genişletmemekte

V. Öğretide her ne kadar hakim olarak haksız yapı, başkasının malzemesiyle başkasının arazisinde herhangi bir ayni ve şahsi yetkiye dayanmaksızın inşa edilmiş yapı olarak tanımlansa da haksızlığı bu şekilde açıklamak, TMK m. 722-724’ün sevk amacını gereği gibi açıklamaz. Nitekim kanun koyucu, esasen malzemenin sahibinin ifa düşüncesiyle kazandırmada bulunma iradesi olmadığı bir durumda sadece malzemenin bir maddi fiille araziyle birleştirilmesi sonucunda kanundan dolayı mülkiyet hakkını kaybetmesinin doğurduğu haksızlıkları gidermek için kaynağını esasen sebepsiz zenginleşmeden alan TMK m. 722-724’ü sevk etmiştir. Bu yönüyle haksız yapı kavramındaki “haksız” nitelemesi kanun koyucu tarafından ve TBK m. 77-82 arasında düzenlenen ve “sebepsiz zenginleşme”…

VI. Arazi malikinin edim dışı zenginleşmesinden kaynaklı olarak arazi maliki…

X. Uygulamada neredeyse hiç karşılaşılmayan arazi malikinin başkasının malzemesiyle kendi arazisinde haksız yapı inşa ettiği olasılıktan bahsedebilmek için başkasının malzemesini kullanan kişinin arazi üzerinde mülkiyet hakkının bulunması gerekmektedir. Bu haksız yapı görünümünün mevcudiyeti bakımından inşa edilen yapıda kullanılan başkasının malzemesinin bizzat arazi malikinin kendisi veya işçileri tarafından geçersiz bir şekilde tedarik edilmiş olmasının bir önemi bulun-

XIII. Kendi malzemesiyle başkasının arazisine yapı inşa edildiği olasılıkta malzeme sahibinin kim olduğunun tespiti önem taşımaktadır. Öncelikle belirtmek gerekir ki, , yüklenicinin arazi malikinden başka bir işsahibi ile arasında geçerli sözleşme ilişkisine dayalı olarak yapı inşa ettiği ve işsahibi ile arazi maliki arasında da geçerli bir sözleşmenin (vekâlet veya eser sözleşmesi gibi) bulunduğu durumunda edim dışı bir zenginleşmeden bahsedilemeyeceği için haksız yapıya ilişkin hükümler

XV. TMK m. 722 / f. 2’nin uygulama alanı bulabilmesi için bir kişinin kendi arazisinde başkasının malzemesini kullanarak haksız yapı inşa etmiş olması gerekmektedir. Bu bağlamda arazi maliki, malzemenin mülkiyetini sahibiyle arasındaki borçlandırıcı işlemi takiben aynî sözleşme çerçevesinde zilyetliğin devri veya TMK m. 763 / f. 2’nin atfıyla zilyetlik hükümlerine göre kazanımın korunduğu hükümler uyarınca inşaat yapılmadan önce veya eser sözleşmesine dayalı olarak yüklenicinin ifasıyla kazanmışsa haksız yapının varlığından bahsedilemeyeceği için TMK m. 722-724 hükümleri uygulama alanı bulamayacaktır. Başkasına ait malzeme ile arazisine yapı inşa eden arazi malikinin malzemeyi kullanırken iyiniyetli veya kötüniyetli olmasının herhangi bir önemi bulunmamaktadır.

XVI. Malzeme sahibinin TMK m. 722/ f. 2’de düzenlenen hakka dayanabilmesi…

XVIII. Malzeme sahibinin TMK m. 722/ f. 2’de kendisine tanınan hakka dayanabilmesi için malzemenin sökülmesinin aşırı (veya daha açık ifadesiyle orantısız) bir zarara yol açmaması da gerekmektedir. Malzemenin sökülmesinin aşırı zarara neden olup olmayacağı meselesi TMK m. 4 uyarınca hâkimin takdir yetkisi çerçevesinde hukuka ve hakkaniyete uygun bir şekilde değerlendirilecektir. Malzemenin sökülmesinin aşırı bir zarara neden olup olmayacağı sorununu sökme işleminin arazi malikine

Türk Medeni Kanununa Göre Haksız Yapı (TMK m. 722-TMK m. 724)

Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.

SONUÇ