Yoksullukla mücadele sürecinin ve onun başarı derecesinin sağlıklı olarak yorumlanması,…
-
Git
: -
Favorilere ekle veya çıkar
-
ᴀ⇣ Yazı karakterini küçült
Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
Yoksulluk ve Ceza Sorumluluğuna Etkisi
Yrd. Doç. Dr. Burcu ERTEM*…
Giriş
Kökeni sanayi devrimine dayanan ve küresel hakimiyetini sürdüren neo liberal politikaların…
Şöyle ki, eğer yoksulluk bir nüfus sorunu olarak algılanıyorsa, yoksullukla bir pandemiyle…
Şu halde, yasa koyucunun, yoksullukla mücadelede benimsediği hukuk siyasetinin ve…
Çalışmanın konusunu, yoksulluk sorunsalına ceza sorumluluğu yönünden yaklaşılması…
I. Yoksulluk Olgusu ve Ceza Hukuku
A. İnsan Haklari Ekseninde Yoksulluk Olgusu
Ceza hukuku yönünden gerçekleştirilecek bir incelemede, öncelikle yoksulluk olgusunun…
Yoksulluk sadece gelir yoksunluğuna hasredilemeyen, ötesinde onur içinde yaşamak…
Birleşmiş Milletler Dünya Toplumsal Kalkınma Zirve Toplantısı Eylem Programı’nda
Yoksulluğa karşı en gelişkin insan hakları koruması öngören düzenlenme ise (Gözden…
Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi’nin yoksullukla mücadeleye ilişkin 2011 tarihli…
Tebliğ kapsamında yoksulluk olgusu insan hakları ekseninde insan onuruna aykırılık…
B. Ceza Hukuku Yönünden Yoksulluk Olgusu
Yoksulluk olgusu ile suç ve suçluluk arasında doğrudan bir ilişki kurulması ve bu…
Yoksulluk olgusunun, doğrudan doğruya suç ve suçluluk değil de çeşitli suç tipleri…
Gidilecek ayrımda ele alınabilecek ilk kriter olarak hukuksal değer teorisinin esas…
Kanımızca, ceza hukuku yönünden yapılacak bir değerlendirmede, öncelikle salt yoksulluk…
İlk olarak, salt parasız olmak ile sosyal bir damgalanma ve ayrımcılık içeren bir…
İlk ayrım da gözetilerek, ikinci bir ayrıma daha gidilmesi gerekir. Buna göre de,…
Buna karşın, anılan yönde yani yoksunluğa bağlı temel ihtiyaçların giderilmesine…
Çalışmanın devamının esas odak noktasını, işte bu yoksulluğa bağlı yoksunluk hallerinin…
C. Cezayı Temellendiren Bir Sebep Olarak Yoksulluk
Son dönemlerde gerek Kıta Avrupası gerekse müşterek hukuk sistemlerinde özgürlük…
Her ne kadar bu tip düzenlemelerin hepsi doğrudan doğruya yoksulları hedef almamaktaysa…
Anılan yönde düzenlemelerin, devletin cezalandırma yetkisinin sınırları yönünden…
II. Yoksulluk Olgusunun Ceza Sorumluluğuna Etkisi
A. Yoksulluğun Etkisini Ortaya Koyan Temel Argümanlar
Yoksulluk olgusunun ceza sorumluluğunu hafifletici hatta ortadan kaldırıcı etkisini…
Hipokrasi yaklaşımına göre, aynı türden bir kötülük işleyen kişi, artık bir diğer…
Öte yandan, bireysel hukuksal değer teorisinin kabulü altında, hipokrasi yaklaşımı,…
Hipokrasi yaklaşımına göre nispeten daha tutarlı görünen iştirak yaklaşımı ise, bir…
B. Suçun Unsurları Yönünden Yoksulluk Olgusunun Değerlendirilmesi
Yukarıda anılan moral temelli argümanlara dair tartışmaların, hukukunun muhtaç olduğu…
Bu bağlamda, anılan argümanların ceza sorumluluğuna etkisi yönünden ilk olasılık…
Ancak böyle bir iddianın ceza hukukunda teorik olarak temellendirilmesi ve gerekçelendirilmesi…
İlaveten, anılan yönde abartılı bir kabul, bir ekmek çalmaya ilişkin hırsızlık suçundan…
Şu halde, (aşırı) yoksul kişilerin eylemlerinin suç teşkil edip etmediği ve cezalandırılabilirlikleri…
Öncelikle, tipiklik yönünden, yoksul kişilerin eylemlerinin de, ceza normunda öngörülen…
Yoksul kişilerin eylemlerinin de ceza normlarını karşılayacağı ve ilgili suç tipi…
Şöyle ki, tipikliğin hukuka aykırılığa ilişkin göstergesini (emaresini), bir hukuka…
Hukuka uygunluk sebepleri, cezai kanuni tipin öngördüğü olumsuz değer gerçekleştirilmelerini…
Hukuka uygunluk sebebinin müdahalesi ile ceza hukuku kapsamında tipiklikte korunan…
Hukuka uygunluk sebeplerine ilişkin yukarıdaki açıklamalar ışığında, yoksulluk gibi…
Kaldı ki, hukuka uygunluk sebeplerinin karşı tarafa katlanma yükümlülüğü de yükleyeceği…
Şu halde, yoksul kişilerin eylemleri de, genel hükümler uyarınca, ceza hukuku yönünden…
Kusur, hukuka aykırı davranışın kişisel muaheze edilebilirliği olarak kabul edildiğine…
Oysaki failin salt yoksul oluşunun, onun başka türlü davranma imkanını ortadan kaldırdığını…
Amerikan Ceza Hukuku Doktrini’nde de, kusur yönünden, mazeret savunmasının failin…
Dressler(40) anılan yönde eğilimin, hiç de tatmin edici olmayan iki temel argümana dayandırılabileceğini belirtmektedir. Bunlardan ilki, yukarıda ortaya konulan argümanlar konusunda da açıklandığı üzere, toplumun faili cezalandırmaya yönelik moral otoriteden yoksun oluşudur. Oysaki toplumun, suçun topluma sızabileceği adaletsizlikleri yaratmasından sorumlu olması ve bu bağlamda toplumun moral sorumluluk taşıdığını söylemek başka, aynı zamanda bu vesileyle oluşan kriminojenik ortamda ortaya çıkan suçlar yönünden hukuken kınama hakkını kaybettiğini söylemek başka bir şeydir. Şu halde, yoksul kişilerin işledikleri suçlar dolayısıyla üstlenmeleri gereken sorumluluğun, toplumun onları kınama hakkının sorgulamaya açılmasından ayırt edilmesi gerekir. Anılan görüşün iddiası, haksızlığı gerçekleştiren kişinin kınanabilir olmadığı değil, devletin onu kınama yetisinden yoksun olduğudur. Oysaki devletin, hatta bir çok kimsenin, kınayamayacağı söylenebilse dahi, başkaları, yani benzer yoksunluk hali yaşayan, aynı olumsuz sosyal koşullara sahip çevrede yaşamakla birlikte hukuka uyan kişiler, hala kınama hakkını elinde tutuyor olabilirler. Öte yandan, böyle bir paylaşılmış suçluluk varsayımı, bireysel sorumluluğa ve özerklik ilkesine aykırı olacağı gibi; ya bireysel suçluluğunun reddine ya da sadece avantajlı konumda olan kişilerin eylemlerinden dolayı sorumlu olabileceği kabulüne ulaştıracaktır.(41)…
