6072064 4/1-B Kapsamındaki Sigortalıların Tescil ve Prim İşlemlerinde Yaşanan Tereddütler Hakkında Yazı

Bu bağlamda, tereddüte düşülen hususlar ve yapılacak işlemler aşağıda maddeler halinde açıklanmıştır.

1- 01/10/2008 ve sonraki tarihlerde yapılan tevkifat kesintilerine istinaden hatalı yapılan tescil işlemleri ile ilgili yapılacak işlemler

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 7 nci maddesinde, tanında kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların sigortalılıklarının tarımsal faaliyetlerinin kanunla kurulu ilgili meslek kuruluşlarınca veya kendilerince bir yıl içinde bildirilmesi halinde ziraat odasına kaydedildiği tarihten, bu süre içinde bildirilmemesi halinde ise bildirimin Kuruma yapıldığı tarihten başlatılacağı öngörülmüştür.

Ancak Genel Müdürlüğümüze ulaşan yazılardan, 01/10/2008 tarihinden sonraki sürelerde 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı olmayan kişiler adına yersiz tevkifat kesintisi yapıldığı, yersiz yapılan bu kesinti tutarlarının ilgililere iade edilmesi gerektiği halde, bazı ünitelerimizce bu kesintilere istinaden Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalılıklarının başlatılarak kesinti tutarlarının prim borçlarına mahsup edildiği, ayrıca bu kişilerin bazılarının yapılan tescile istinaden takip eden aylarda tahakkuk eden primlerini de ödedikleri ve Kurumumuzca sunulan sağlık hizmetlerinden de faydalandıkları tespit edilmiştir.

2013/11 sayılı Genelgede;

- 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine tabi olanların ilk tescil ve yeniden sigortalılıklarının bağlı oldukları ziraat odalarınca, ziraat odalarının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüklerince veya kendilerince bir yıl içinde bildirilmesi halinde odaya kaydedildikleri tarihten, bu süre içinde bildirilmemesi halinde ise bildirimin Kuruma yapıldığı tarihten itibaren başlatılacağı,

- 01/10/2008 tarihinden sonraki sürelerde tevkifat kesintisine istinaden 4/1 -b kapsamında tanın sigortası tescil işleminin yapılmayacağı,

Açıklanmıştır.

01/10/2008 tarihinden sonraki sürelerde sattıkları ürün bedellerinden tevkifat kesintisi yapılan kişilerin; Kanunun 7 nci maddesinde belirtilen süre ve şekilde ziraat odasına veya tarım il/ilçe müdürlüklerine kayıt yaptırdıklarının tespit edilmesi durumunda 4/1-b kapsamındaki sigortalı tescil işlemleri ilgili tarihlere göre güncellenecek, bu kişilerin ziraat odasına veya tarım il/ilçe müdürlüklerine kayıt yaptırmadıkları tespit edilir ise 4/1-b kapsamındaki tescil işlemleri iptal edilecektir.

5510 sayılı Kanunun Geçici 12 nci maddesinde öngörülen geçiş süresi 01/01/2012 tarihinde sona ermiş ve Kanunun 92 nci maddesi uyarınca ülkemizde yaşayan ve herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayanlar bu tarihten itibaren genel sağlık sigortası kapsamına alınmıştır.

Dolayısıyla 01/01/2012 tarihinden itibaren herhangi bir sosyal güvencesi olmayanlar ile genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmayanlar 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortası kapsamına alınmıştır.

01/10/2008 tarihinden sonraki kesintiler nedeniyle tevkifata istinaden sehven tescil edilen ve 4/1 -b kapsamındaki sigortalılığı iptal edilen kişilerin, başka bir kapsamda genel sağlık sigortalısı yada genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında olmadığı tespit edilmesi halinde bu kişilerin 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı olarak tescilinin yapılarak gelir testine yönlendirilmesi gerekmektedir.

- 01/10/2008 ila 31/12/2011 tarihleri arasında genel sağlık sigortası zorunlu sigortalılık kapsamında olmadığından; iptal edilen 4/1-b kapsamındaki sigortasından dolayı provizyon alanların 60/g kapsamındaki genel sağlık sigortası tescil başlangıç tarihi kendileri yada bakmakla yükümlü olduğu kişilerin bu tarihler arasında sağlık hizmet sunucularına başvurduğu ilk tarih olacaktır.

- 01/01/2012 tarihine kadar kendileri yada bakmakla yükümlü olduğu kişiler iptal edilen 4/1-b kapsamında sağlık provizyonu almamış ise bu durumdaki genel sağlık sigortalılarının tescil başlangıç tarihinin 01/01/2012 olması gerekmektedir.

Tescil işlemleri ziraat odalarınca, ziraat odalarının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüklerince kaydedildikleri tarihe göre güncellenen kişiler adına yersiz yapılan kesinti tutarları ile bu kişiler tarafından yersiz yapılan ödemeler Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine istinaden genel sağlık sigortası prim borçlarına mahsup edilecektir. Eğer bu kişilerin 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında da sigortalı olması gereken dönemler varsa genel sağlık sigortasına aktarılan tutardan artan kısım bu sigortalılık statüsünden dolayı tahakkuk eden prim borçlarına mahsup edilecektir. Bu kişilerin gelir testi sonucunda 60/c-l (Yeşilkart) kapsamında olduklarının tespit edilmesi halinde ise yersiz yapılan kesinti tutarları; varsa bu kişilerin Kuruma olan diğer borçlarına mahsup edilecek, yoksa talepleri halinde Kanunun 89 uncu maddesine istinaden ilgililere iade edilecektir.