Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
Konu: Yıllık Ücretli İzinler
GENELGE
2631
Kurumumuz işletme/fabrika müdürlüklerinde çalışmakta olan işçilerimizin, yıllık ücretli izinlerini kullanmalarına ilişkin olarak yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda bazı işletme/fabrika müdürlüklerimizde çalışan işçilerimizin, ücretli yıllık izinlerini kullanmadıkları, kullanılmayan yıllık izin sürelerinin kişi bazında kimi zaman 145 günü bulabildiği,
Öte yandan, ilgili toplu iş sözleşmeleriyle İş Kanunundan farklı olarak düzenlenen yıllık ücretli izinler, işçilerimize kullandırılırken, hizmet süresi hesabında yanlış yorum yapılmak suretiyle bir üst dilimden ( 20 gün olması gerekirken 25, 25 gün olması gerekirken 30 gün ), izin kullandırıldığı,
Tespit edilmiştir.
Anayasamızın 50 inci maddesi ile en üst norm kuralı olarak düzenlenen, 4857 sayılı İş Kanununda hüküm altına alınan ve uygulama esasları Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği ile belirlenen yıllık ücretli izinden amaçlanan; çalışanların bir süre iş ortamından uzak tutularak dinlenmelerinin sağlanması ve buna paralel olarak çalışanların motivasyon ve verimliliğinin arttırılması, işgücünün korunması ve yenilenmesi, yorgunluk ve motivasyon eksikliğine bağlı olarak meydana gelebilecek iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesidir.
4857 sayılı İş Kanununun 59 uncu maddesi uyarınca, iş sözleşmesinin; işçi veya işveren tarafından feshi, sona ermesi veya işçinin ölümü hallerinde, hak kazanılıp da herhangi bir nedenle kullanılmayan yıllık izin süreleri, izin ücretine dönüşmektedir.
İş sözleşmesinin çeşitli nedenlerle sona ermesi sonucunda kullanılmayan/ kullandırılmayan yıllık izinlere ilişkin izin ücretlerinin, geçmişteki kullanılmayan izin dönemindeki ücretler olmayıp, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücretler olduğu, bu hususta kıdem tazminatında olduğu gibi bir tavanın da bulunmaması sebebiyle işçiye veya hak sahiplerine ödenecek yıllık izin ücretlerinin Kurumumuza maliyeti yüksek olacaktır.
Bu itibarla;
1- İleride Kurumumuza mali bir yük getirmemesini teminen, bundan böyle sipariş durumları da dikkate alınarak, işçilerin yıllık ücretli izinlerinin zaruri ve geçerli sebepler olmadıkça erteleme yoluna gidilmemesi, izinlerin özellikle hak edildikleri dönemde kullandırılarak gelecek yıllara devrettirilmemesi, kullanılmayan/birikmiş yıllık izinleri olanaklar ölçüsünde kullandırmak yönünde bir plan yapılarak birikmiş izinlerin eritilmesi,
2- Sipariş alınamaması vs. mücbir sebeplerle işyerlerinde faaliyetin durdurulduğudönemlerde, özellikle nisan ayı başı ile ekim ayı sonu arasındaki süre içerisinde toplu veya kısmi olarak işçilerin birikmiş izinlerinin kullandırılması yönünde gayret edilmesi, öncelikle 60 günden fazla birikmiş izni olan işçilere işyerlerinin sipariş ve üretim durumları dikkate alınarak zorunlu izin kullandırılmasının sağlanması,
3- Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine göre;
a. İşyerindeki hizmet süresi 1 - 6 yıl ( 5. yıl dahil, 6. yıl hariç ) arasında olanlara 20 gün,
b. İşyerindeki hizmet süresi 6 - 15 yıl ( 6. yıl dahil, 15. yıl hariç ) arasında olanlara 25 gün,
c. İşyerindeki hizmet süresi 15 yıl ve daha fazla olanlara ( 15. yıl dahil ) 30 gün, yıllık izin verileceği,
Yıllık izne, işe giriş tarihinden itibaren ( İş Kanununda yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller dahil ) 1 yıllık hizmet süresinin doldurulduğu tarihte hak kazanılacağı, yıllık iznin hak edildiği tarihin takvim yılının başlangıcı olmayıp her işçi için işe giriş tarihine göre 1 yıllık çalışma süresinin tamamlandığı tarih olarak belirleneceği,
Uygulamaya esas olmak üzere; işe ilk giriş tarihi 04.08.2017 olan işçinin, 1 yılını doldurduğu 04.08.2018 tarihinde 20 gün yıllık ücretli izine hak kazanacağı ve bu 20 günlük iznini normal şartlarda 04.08.2018 - 03.08.2019 tarihleri arasında, 25 gün yıllık ücretli izine 04.08.2023 tarihinde hak kazanacağı ve bu 25 günlük iznini normal şartlarda 04.08.2023 - 03.08.2024 tarihleri arasında, 30 gün yıllık ücretli izine ise 04.08.2032 tarihinde hak kazanacağı ve bu 30 günlük iznini normal şartlarda 04.08.2032 - 03.08.2033 tarihleri arasında kullanabileceği,
4- Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükünün işverene ait olması sebebiyle, izin kullanımlarında ve kayıtlarının tutulmasında ıslak imzalı olmak kaydıyla işçi izin talep dilekçesi/formu/izin kağıdı veya eşdeğer bir belge alınmalı, izinden işe çağrılma veya izin sırasında sağlık raporu alınması halinde bu durumun dilekçe/form/izin kağıdı üzerinde belirtilmesi,
5- İşçilerin izin durumlarının, bilgisayar ortamı dışında da yıllık izin kayıt belgesi, izin defteri veya kartoteks sistemiyle takibinin yapılmasının sağlanması,
6- Herhangi bir sebeple başka bir fabrika/işletme müdürlüğüne nakil giden veya gelen işçilerin, yıllık izne ilk hak kazandıkları tarih ile kullanılmayan yıllık izinlerin hangi yıllara ait olduğu ve sürelerinin mutlak suretle nakil belgelerinde belirtilmesi,