2009/20 Diş Protez Laboratuvarları Çalışma Ortamları Hakkında Genelge

Bu ölçümler sonucunda; diş protez laboratuarlarında çalışan sağlığını tehdit edici risk faktörlerinin asgariye indirilmesi ve çalışma ortamının iyileştirilmesi bakımından, Bakanlığımıza bağlı diş hastaneleri, ağız ve diş sağlığı merkezleri ve bünyesinde diş tedavi ve protez merkezi bulunan devlet hastaneleri, üniversite sağlık kurumları ile bünyesinde hareketli diş protez laboratuarı bulunan özel diş protez laboratuarlarında aşağıda sıralanan tedbirlerin alınması gerekli görülmüştür:

1) Diş protez laboratuarlarında ana toz kaynağı olan alçı tozu ile mücadelede toz oluşumunu önlemek, kaynağında tozu bastırmak, uygun havalandırma ile tozu seyreltmek esas olduğundan, alçı odası bölümünde gerekli yerlerde havalandırma sistemlerinin bulunması, eksiklikleri varsa giderilmesi ve tozlu ortamda çalışma sırasında diş protez teknisyenlerince, kişisel koruyucu olarak en az TS EN 149 Standardına uygun Endüstriyel Tip Toz Maskelerinin kullanılmasının sağlanması,

2) Laboratuarlarda akril hazırlanması esnasında kullanılan metil metakrilat (likit) maruziyetini değerlendirmek için, vakumlu akril hazırlama kabini çalıştırılırken ve kapalı iken olmak üzere iki farklı ölçüm yapılmış olup, akril hazırlama kabini çalıştırılmadığında yapılan ölçüm değeri uluslararası kurumların belirlediği sınır değerlerin üzerinde çıkmıştır. Söz konusu cihaz ve havalandırma çalıştırıldığında ortamda bulunan yüksek ölçüde yanıcı, keskin kokulu, göze, solunum sistemine ve deriye zararlı, meslek astımına yol açan kimyasal ajanlar listesinde bulunan metil metakrilat miktarının azaldığı gözlemlenmiştir.

Bu bakımdan kimyasal madde maruziyetini azaltmaya yönelik olarak; akril hazırlama kabininin, A tip filtreli maskenin, güvenlik gözlükleri ile geçirgenlik testlerinde en iyi sonucu veren Polietilen laminasyonlu ve destekli PVA eldivenler veya muadillerinin kullanılması,

3) Akrilin polimerizasyon işleminde, yetersiz kaynatma neticesi oluşan pörözitenin engellenmesi ve dayanıksız protezlerin oluşmaması için fazla kaynatma işlemi yapılmasına bağlı olarak oksijen azalması sonucu konforsuz ortam oluşmaktadır. Bu işlem esnasında kullanılan ocakların yerine akriliğin sabit ısıda polimerizasyonunu sağlayan akrilik polimerizasyon fırınının kullanılması veya bu işlemin yapıldığı alanın genel ortamdan ayrılarak bağımsız bir havalandırma şartının oluşturulması,

4) Modelaj ve diş dizimi işlemlerinde kullanılan parafin içeren malzemelerin şekillendirilmesinde kullanılan ısı kaynakları; laboratuarlarda devamlı açık alev bulunmasına, base plak ve mumun yumuşatılması ve eritilmesi esnasında ortama sürekli karbonmonoksit ve karbondioksit gazlarının yayılmasına sebep olmaktadır. Ortamda açık alev olmasını önlemek ve bu gazların maruziyetini azaltmak için geleneksel ısı kaynakları yerine, ortamdaki havayı bozmayan, ayarlanabilir termostatı ile parafinin yanmasını ve zaman kaybını engelleyen, devamlı olarak alev olmasını önleyen ısı kaynaklarının kullanılması,

5) Base plağın model üzerine uyumlandırılması işleminde geleneksel ısı kaynağı kullanımının ve ortama yayılan zararlı gazların engellenebilmesi için ışınlı base plak cihazı veya muadili ürünlerin kullanılması,

6) Ortamdaki oksijeni azaltan bir diğer unsur olan “mum atımı” işleminde kullanılan ocaklar yerine parafin kokusunu da önleyen mum eliminasyonunu yapabilen bir cihazın kullanılması,

7) Sürekli dikkat gerektiren işlerin yapıldığı yerler olan diş protez laboratuarlarında özellikle diş dizimi ve tesviye bölümlerinin en az 500 lüks ile aydınlatılmasının sağlanması,

Hususlarının uygulanmak üzere, iliniz dahilindeki yukarıda belirtilen sağlık kurum ve kuruluşlarına tebliği ile uygulamanın Müdürlüklerince takibinin yapılarak sonuçlarının Bakanlığımıza bildirilmesini önemle rica ederim.