2021/20 Eksik Belgeyle Beyan Uygulamasında Gümrük Kanununun 234 üncü Maddesi Uyarınca Tesis Edilecek İşlemler Hakkında Genelge

Bilindiği üzere, Gümrük Kanunu’nun 71 inci maddesinin 3 üncü fıkrası; “Tamamlayıcı beyanlar ile 1 inci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde sözü edilen beyanlar, ayrılmaz bir bütündür ve basitleştirilmiş işleme ilişkin beyannamelerin tescil tarihinden itibaren hüküm ifade ederler” hükmünü amirdir.

Söz konusu hüküm basitleştirilmiş usulde verilmiş eksik beyana konu (bs-1) beyannamenin tamamlayıcı beyanla bir bütün haline geleceğini ve tamamlayıcı beyan ile birlikte nihai hali oluşan yükümlü beyanının beyannamenin tescilinden itibaren hüküm doğurduğunu ifade etmektedir. Bu çerçevede eksik belgeye (bs-1) konu bir beyan ancak şu şekillerde tamamlanmış olabilecektir;

1- Eksik belge tamamlama formu ile belgelerin tamamlandığının bildirilmesi

2- Süresi içerisinde yükümlünün belgeleri tamamlayamayacağını bildirmesi

3- Belgelerin tamamlanması için öngörülen sürenin dolması

Öncelikle, mer’i mevzuatta eksik belgelerin tamamlanma usulü düzenlemekle birlikte belgelerin tamamlanamayacağı durumlarda yükümlünün takip etmesi gereken özel bir usul öngörülmemiştir. Dolayısıyla yükümlülerin bir dilekçe vasıtasıyla süresi içerinde eksik belgeyi tamamlayamayacağına ilişkin beyanının tamamlayıcı beyan olarak kabul edilmesi gerekmektedir.

Beyanın tamamlandığı an itibarıyla ortaya çıkabilecek durumlar ve yapılması gereken cezai işlemler ise şu şekildedir;

1- Eksik belge tamamlama formu süresi içerisinde verilerek belgelerin usulüne uygun ve beyannamede belirtilen eksik belgeyle uyumlu olduğunun anlaşılması halinde herhangi bir cezai işleme yer bulunmamaktadır. Söz konusu belgelerin ibrazı istendiğinde (yeşil hat beyannameleri) ibraz edilemediği veya ibraz edilen belgelerin ilk beyannamede belirtilen belgeyle uyumlu olmadığı veya usulüne uygun olmadığının anlaşılması halinde belgelerin olmadığı duruma göre hesaplanacak ek vergi tutarı tahakkuk ettirilerek gecikme faizi tatbik edilir. Ayrıca Gümrük Kanunu’nun 234 üncü maddesi uyarınca işlem yapılır.

ÖRNEK: (A) Firması, 01.01.2021 tarihinde tescil edilmiş serbest dolaşıma giriş beyannamesinin eki menşe ispat belgesinin, mevcut olmasına rağmen tescil anında ibraz edilememiş olması nedeniyle (bs-1) kodu seçilerek eksik beyan usulünden yararlanmıştır. Eksik beyana ilişkin eksik belge tamamlama formu 20.01.2021 tarihinde gümrük müdürlüğüne sunulmuştur.

Söz konusu beyanname yeşil hatta işlem görmemiş ise eksik belge tamamlama formu ile birlikte gümrük müdürlüğüne sunulan eksik belge, süresi içinde tamamlandığı için her hangi bir cezai işleme gerek bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, söz konusu beyannamenin yeşil hatta işlem görmesi halinde eksik belge tamamlama formu ile birlikte belge asılları veya örnekleri gümrük idaresince ayrıca istenilmedikçe ibraz edilmeyeceğinden yine her hangi bir cezai işleme gerek bulunmamaktadır. Ancak gümrük idaresince ibrazı istenen söz konusu belge asılları veya örneklerinin, ibraz edilememesi veya ilk beyannamede belirtilen belgeyle uyumlu olmaması halinde, hesaplanacak ek vergi tutarı tahakkuk ettirilerek, gecikme faizi tatbik edilir ve Gümrük Kanunu’nun 234 üncü maddesi uyarınca işlem yapılır.

2- Süresi içerisinde yükümlünün eksik belgeleri tamamlayamayacağını beyan ettiği durumda ise yükümlü ilk beyanını beyannamede değişiklik gerektirecek şekilde tamamlamış olacaktır. Beyanın nihai olarak oluştuğu an itibarıyla beyan edilen belgeler ile ibraz edilen belgeler arasında bir farklılık bulunmadığından Gümrük Kanunu’nun 234 üncü maddesi uyarınca işlem yapılmasına yer bulunmamaktadır. Bu şekilde bir beyan bulunması halinde, belgelerin olmadığı duruma göre hesaplanacak ek vergi tutarı tahakkuk ettirilerek gecikme faizi tatbik edilir.

ÖRNEK: (A) Firması, 01.01.2021 tarihinde tescil edilmiş serbest dolaşıma giriş beyannamesinin eki menşe ispat belgesinin, mevcut olmasına rağmen tescil anında ibraz edilememiş olması nedeniyle (bs-1) kodu seçilerek eksik beyan usulünden yararlanmıştır. Eksik beyana ilişkin eksik belgelerin tamamlanamayacağı 20.01.2021 tarihinde gümrük müdürlüğüne bildirilmiştir. Bu durumda hesaplanacak ek vergi tutarı tahakkuk ettirilerek gecikme faizi tatbik edilir, ancak Gümrük Kanunu’nun 234 üncü maddesi uyarınca işlem yapılmasına gerek bulunmamaktadır.