Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
KONU : İhale Konusu İşlerden Kaynaklanan Borçların Takibi
GENELGE
16-358 Ek
1. GENEL AÇIKLAMALAR
Bilindiği gibi, Kurumumuz, Ülkemiz nüfusunun yaklaşık %50’sine sosyal sigorta hizmeti veren en önemli sosyal güvenlik kuruluşu olup, kendisine verilen görevleri hızlı, etkin ve verimli bir şekilde yapabilmesi, en büyük gelir kaynağı olan sigorta primlerinin zamanında ve tam olarak tahsil edilmesine bağlı bulunmaktadır.
Hal böyle olmakla birlikte, kamu ve özel sektörden olan prim alacaklarımızın her geçen gün artış gösterdiği, nitekim, özel sektörden olan birikmiş Kurum alacaklarının yaklaşık %12’ sinin ihaleli işlerden kaynaklandığı tespit edilmiştir. (Ek-1)
Oysa ki, Kurumumuzun gelir kayıplarının önlenmesi ve alacaklarımızın daha hızlı ve kolay bir şekilde tahsil edilebilmesine yönelik olarak 506 sayılı Kanunda daha önce muhtelif tarihlerde önemli düzenlemeler yapılmıştır.
Bu düzenlemelerden biri de, ayrıntıları aşağıda belirtileceği üzere ihaleli işlerle ilgili olarak anılan Kanunun 83 üncü maddesinde ve bu maddeye istinaden Bakanlar Kurulu Kararı ile çıkarılmış olan “Sigorta Primlerinin Hakedişlerden Mahsup Edilmesi ve Ödenmesi ile Kesin Teminatların İadesi Hakkında Yönetmelik” te yapılan düzenlemelerdir.
Ancak, gerek Başkanlık Müfettişlerince düzenlenen raporlardan, gerekse Ünitelerimizden intikal eden yazıların tetkikinden, ihaleli işlerden kaynaklanan borçların tahsili konusunda söz konusu yönetmelikle Kurumumuza verilmiş olan yetkiden bazı Ünitelerimizin farkında olmadığı veya bu yetkilerin bilinmesine rağmen ihale konusu işlerden olan alacaklarımızın, ihaleli işin faaliyet süresi içinde işverenlere ödenmekte olan hak edişlerden kestirilmesi hususunda gerekli titizliğin gösterilmediği, bu tür işyerlerinden kaynaklanan alacaklarımızın çoğunlukla iş bittikten sonra işverenlerin idareler nezdinde bulunan teminatlarının nakde çevrilmesi suretiyle tahsiline başvurulduğu, bu durumda da ihale makamının öncelik hakkı olması veya ihale makamındaki teminatın alacağımızı karşılamaması nedeniyle tahsilatın güçleşmesi veya imkansız hale gelmesi gibi olumsuz durumların ortaya çıktığı anlaşılmıştır.
Bu bakımından, ihale konusu işlerden kaynaklanan prim borçlarının zamanında ve tam olarak ödenip ödenmediğinin her ay düzenli takip edilerek, prim borçlarını ödemeyen işverenler hakkında herhangi bir gecikmeye meydan verilmeden konu ile ilgili olarak Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulmuş olan yönetmelikte belirtildiği şekilde işlem yapılmasını teminen Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerimize aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
2. İHALE KONUSU İŞLERE AİT BORÇLARIN TAHSİLİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
1. İhaleli İşlerin Kuruma Bildirilme Zorunluluğu
Bilindiği üzere, 506 sayılı Kanunun “Teminatın ve hakedişlerin prim borcuna karşılık tutulması ile yapı kullanma izin belgesinin verilmesinde borcu yoktur belgesinin aranması” başlıklı 83 üncü maddesinin;
Birinci fıkrasında, “Genel ve katma bütçeli kuruluşlar, il ve belediyeler veya sermayesinin en az yarısı genel ve katma bütçeli kuruluşlar ile il ve belediyelere ait olan teşekkül ve müesseseler, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştirakleri, kanunla ve kanunların verdiği yetkiye dayanarak kurulan kurum ve kuruluşlar, döner sermayeli kuruluşların ihale yolu ile yaptırılan her türlü işleri üzerine alanları ve bunların adreslerini Kuruma bildirmekle yükümlüdürler.” şeklinde,
İkinci fıkrasında ise, “Sigorta primlerinin hakedişlerden mahsubu yapılmak şartıyla alıkonularak ödenmesi esastır. Ödemenin ve teminatın geri verilmesine ait işlemlerin usul ve esasları Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle tespit edilir.” şeklinde,
Hüküm tesis edilmiştir.
Söz konusu maddeye istinaden Bakanlar Kurulunca çıkarılan “Sigorta Primlerinin Hakedişlerden Mahsup Edilmesi ve Ödenmesi İle Kesin Teminatların İadesi Hakkında Yönetmelik” in 4 üncü maddesinde de,
“İdare, kendisinden ihale veya emanet yoluyla işalanları ve bunların tebligat adreslerini, sözleşmenin imzalandığı tarihi izleyen onbeş işgünü içinde Kuruma bildirmek zorundadır.
Kurum, bu bildirimi takip eden onbeş işgünü içinde ilgili ünitesini, işyeri sicil numarasını ve tediye mahallini idareye ve işverene bildirir.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Bu düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, bir yandan maddede belirtilen kurum ve kuruluşlara ihale yolu ile yaptırdıkları her türlü işi üzerine alanları (yüklenicileri) ve bunların adreslerini Kuruma bildirme yükümlüğü getirilirken, bir yandan da sigorta primlerinin hakedişlerden mahsubu yapılmak şartıyla alıkonularak ödenmesinin esas olduğu belirtilmek suretiyle primlerin zamanında ve daha kolay tahsiline imkan tanınmıştır.
Ancak, Kanun ve Yönetmelikteki emredici bu hükümlere rağmen, 83 üncü maddede sayılan bazı kurum ve kuruluşların ihale suretiyle yaptırdıkları işleri ya hiç ya da zamanında Kurumumuza bildirmedikleri, bunun sonucu olarak da idarelerden ihale suretiyle iş alanların Kuruma olan prim borçlarının hakedişlerden kestirilmesi imkanının ortadan kalktığı gözlenmiştir.
EN
TR
