2011/13 Radyolojik Flim Atık Banyo Solüsyonları ve Atık Röntgen Flimleri Hakkında Genelge

Diğer taraftan Döner Sermayeli İşletmelerin tabi olduğu Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin “İhale İşlemleri” başlıklı 28 inci maddesinin "(1) Mal ve hizmet alımı ile yapım işleri, 04/01/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 05/01/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhaleleri Sözleşme Kanunu, satış işleri 08/09/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 1 inci maddesinin ikinci fıkrasına dayanılarak 15/06/1984 tarihli ve 84/8213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Döner Sermayeli Kuruluşlar İhale Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır." Hükmü gereği, döner sermaye kaynaklarından elde edilmiş hurda taşınırların "satış işlemlerinde" mezkur yönetmeliğin ilgili hükümlerinin uygulandığı bilinmektedir.

Bakanlığımıza bağlı hastanelerin Radyoloji Bölümlerinde çekimleri yapılan röntgen filmlerinin banyosu sonucu ortaya çıkan direk grafi banyo atık solüsyonları ile artık kullanım imkanı kalmamış, mevzuat gereği arşivde saklanması zorunlu olmayan, adli yönden muhafazasına gerek bulunmayan veya zaman aşımı süresi de dolmuş röntgen filmleri ile ilgili olarak; bu materyalin hastane stoklarına girişinin hastane döner sermaye işletmesi kaynakları kullanılarak mı, yoksa genel bütçe imkanları ile mi temin edildiği tespit edildikten sonra, eğer bu materyaller genel bütçe kaynaklarından temin edilmiş ise; İl Defterdarlıkları veya İlçe Mal Müdürlükleri vasıtasıyla Milli Emlak Genel Müdürlüğünce, hastane döner sermaye işletmesi kaynaklarından temin edilmişlerse de yukarıda zikredilen mevzuat çerçevesinde hastane ihale komisyonu vasıtasıyla ihaleye çıkılarak satışlarının yapılması, bu suretle bedellerinin ya Hazineye ya da Hastane Döner Sermaye İşletmesine irad kaydedilmesi gerekmektedir.

Yukarıda bahsedilen konu ile ilgili Bakanlığımızca yapılan araştırmalarda bir çok hastanemizde tıbbi atıklarla ilgili 18/03/2005 tarih ve 5321 (2005/46) sayılı Genelgenin 12 nci maddesi hükmü gereği röntgen sularının doğrudan kanalizasyona verilmemesi gerektiği halde, bu suların doğrudan kanalizasyona verildiği, dolayısıyla gerek “gümüş iyodür ve gümüş bromür" ihtiva eden bu kıymetli solüsyonların zayi edilerek kamu kaynaklarının verimli kullanılmamasına ve gerekse tıbbi atık mevzuatı açısından çevrenin kalıcı olarak kirletilmesine neden olunduğu anlaşılmıştır.

22/07/2005 tarihli ve 25883 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin 14 üncü maddesindeki "Ünitelerde oluşan röntgen banyo suları, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda geri kazanılır veya bertaraf edilir. ", 5237 Sayılı ceza Kanunun 181 inci maddesindeki "İlgili kanunlarla belirlenen teknik usullere aykırı olarak ve çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkları toprağa suya veya havaya kasten veren kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır." ve 182 inci maddesindeki “Çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkların toprağa, suya veya havaya verilmesine taksirle neden olan kişi, adli para cezası ile cezalandırılır. Bu atık veya artıkların, toprakta, suda veya havada kalıcı etki bırakması halinde, iki aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. " hükümleri gereğince röntgen banyo solüsyonlarının doğrudan kanalizasyon şebekesine verilmesi, gerek idari mevzuat ve gerekse 5237 sayılı Ceza Kanunun 181 inci maddesi vd. hükümleri çerçevesinde açıkça hukuka aykırılık teşkil etmektedir. Ayrıca Çevre ve Orman Bakanlığının 2872 sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin 2066/10 sayılı Genelgesi gereği, çevre kirlenmesine bir kurum neden olduğu takdirde cezaların 3 kat artırımlı uygulanması öngörülmektedir. Belirtilen kapsamda

1 -İl Sağlık Müdürlüklerince Bakanlığımıza bağlı hastanelerin bu yönden denetlenmeleri sağlanarak kamu kaynaklarının israfını önlemeye yönelik gerekli tedbirlerin alınması,

2-Röntgen banyo sularını almak isteyen firmalara Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından lisans veya geçici çalışma izin belgesi düzenlenmekte olup, bu firmalar www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr web adresinde yayınlanmaktadır. İlinizde faaliyet gösteren Bakanlığımıza bağlı hastanelerin bu tür atıklarının düzenli olarak toplanması ve geri kazanımın sağlanması amacıyla firmalara verilirken firmaların yukarıda belirtilen web adresindeki lisanslı firmalar arasında olup olmadığının araştırılması, firmalardan Çevre ve Orman Bakanlığından aldıkları çalışma belgesinin istenmesi, lisansı veya geçici çalışma belgesi bulunmayan firmalara bu tür atıkların verilmemesi hususunda,