2021/2 Yurt Dışı Borçlanma İşlemleri Hakkında 10.01.2021 Tarihli ve 2021/2 Sayılı Genelge

7186 sayılı Kanun ile 3201 sayılı Kanunda yapılan düzenlemeler 1/8/2019 (dahil) tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olup anılan tarih itibariyle yapılacak iş ve işlemler aşağıdaki açıklamalar doğrultusunda yürütülecektir.

BİRİNCİ BÖLÜM

GİRİŞ

1. Tanımlar

Bu Genelgede geçen;

(1) Borcun tamamının ödenmesi; aylık talep tarihinden önce en az aylığa hak kazanmaya yetecek süre karşılığı ödenen miktarı,

(2) İşsizlik süresi; yurt dışında geçen çalışma sürelerinin arasında veya sonunda 1 yıla kadar olan ve yurt dışında geçen işsizlik sürelerini,

(3) Kanun; 3201 sayılı Kanunu,

(4) Kısmi aylık; sosyal güvenlik sözleşmesine istinaden birleştirilmiş süreler üzerinden ilgili mevzuata göre bağlanan aylıkları,

(5) Kurum; Sosyal Güvenlik Kurumunu,

(6) Sigortalılık süresi; borçlanma kapsamındaki sürenin bulunduğu ülke mevzuatına göre ikamet süreleri hariç, çalışılmış ya da çalışılmış süre olarak kabul edilen süreleri,

(7) Sosyal güvenlik kanunları; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi ile 24/5/1983 tarihli ve 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun ile bu kanunlara ait ek ve değişiklikleri,

(8) Sosyal güvenlik kuruluşları; Sosyal Güvenlik Kurumu ile 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen emekli sandıklarını,

(9) Sosyal güvenlik sözleşmesi; Ülkemizin taraf olduğu sosyal güvenlik alanındaki ikili veya çok taraflı anlaşmaları,

(10) Sosyal yardım; bulunulan ülke mevzuatı kapsamında, geçimlerini sağlayacak hiçbir gelirleri olmayan veya mevcut gelirleriyle geçimlerini sağlamakta güçlük çeken kişilerin asgari geçim düzeyi ile sınırlı olmak üzere geçimlerinin sağlanması amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından muhtaçlık durumuna ve süresine göre ödenen, ikamet şartına bağlı nakdi yardımları,

(11) Sürelerin değerlendirilmesi; Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen sürelerin Türk vatandaşları veya doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığından çıkanlar ile bunlardan vefat edenlerin Türk vatandaşı olan hak sahiplerinin istekleri halinde borçlandırılmasını,

(12) Tam aylık; sosyal güvenlik sözleşmelerine istinaden hizmet birleştirilmesi yapılmadan bağlanan aylıkları,

(13) Yönetmelik; 6/11/2008 tarihli ve 27046 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliği ifade etmektedir.

2. Genel Açıklamalar

Türk vatandaşlarının yurt dışında geçen belirli sürelerinin borçlandırılarak Ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kollarında geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla bugüne kadar iki borçlanma kanunu yürürlüğe girmiştir.

Bunlardan ilki 7/6/1978 tarihinde yürürlüğe giren 30/5/1978 tarihli ve 2147 sayılı Yurtdışında Çalışan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Çalışma Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun, ikincisi ise 22/5/1985 tarihinde yürürlüğe giren 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanundur.

2.1. 2147 Sayılı Kanun

Yurt dışında çalışan vatandaşlarımızın çalıştıkları ülkelerin sosyal güvenlik mevzuatı ile Türkiye’deki sosyal güvenlik mevzuatı arasındaki emekli aylığına hak kazanma koşullarının farklılığından doğan sorunları çözmek, Anayasamızda vurgulanan “Sosyal Devlet” anlayışının somut örneklerinden biri olan herkese sosyal güvenlik hakkını sağlamak ve bunu kitlelere yaygınlaştırmak amacı ile 2147 sayılı Kanunla yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına, yabancı ülkelerde geçen çalışma sürelerini sosyal güvenlikleri bakımından borçlanarak değerlendirme hakkı tanınmıştır.