6320 Çavuş ve Uzman Çavuş Kanunu

BİRİNCİ BÖLÜM

Çavuş yetiştirileceklerin seçilmesi

Seçme ve yetiştirme

Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı birlik ve kurumlarına katılan muvazzaf erlerden, temel eğitimlerinden sonra bölük, tabur veya eşidi komutanlıklarca çavuş olmaya elverişli bulundukları anlaşılanlar, alay veya eşidi komutan veya makamlarca da yeterlikleri onanmak şartı ile Milli Savunma Bakanlığı tarafından tespit edilecek esaslara göre çavuş yetiştirilirler."

Çavuş olamıyacaklar

1 inci madde, gereğince çavuş adaylığına ayrılmamış olan erler onbaşıdan yukarı çıkamazlar.

Kursta başarı gösteremiyenler

Öğretim ve eğitimleri sonunda çavuş olamıyanlar birlik ve kurumlarına geri gönderilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Uzman çavuşluk esasları ve şartları

Uzman çavuşluk

Kıta ve teknisiyen çavuşlarından aşağıdaki maddelerde tesbit edilen süre ve esaslar dairesinde ordu hizmetinde kalmaya istekli olup kabul edilenler muvazzaflık hizmetinin bitiminden itibaren «uzman çavuş» olurlar.

Bunlardan birlik ve kurumların astsubay kadrolarında görevlendirilenler (Kıta uzman çavuşu), teknik hizmetlerde görevlendirilenler de (Teknik uzman çavuşu) olurlar.

Uzman çavuşluk şartları

Kıta ve teknik uzman çavuşu olabilmek için en az ilkokul mezunu bulunmak ve muvazzaflık hizmetinden başka 1 ilâ 5 yıl hizmet taahhüdünde bulunmak şarttır.

Uzman çavuşluk sürelerinin uzatılması

Kıta ve teknik uzman çavuşluğunda taahhüt edilen süreler Millî Savunma Vekâletince tesbit edilecek esaslar dairesinde uzatılabilir.

Uzman çavuşların astlık, üstlük münasebetleri ve cezai muameleleri

Uzman çavuşlar, çavuş rütbesini taşıyan asker sayılırlar ve diğer askerlerle aralarında astlık ve üstlük münasebetleri caridir.

Uzman çavuşların cezai muameleleri Askeri Ceza ve Askerî Muhakeme Usulü kanunlarına tabidir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Uzman çavuşların aylık ücretleri, sair hakları, terfileri, bakım ve ikramiyeleri, astsubaylığa geçirilmeleri

Uzman çavuşların aylık ücretleri ve bununla ilgili diğer hususlar

Uzman çavuşların aylık ücretleri aşağıda gösterilmiştir:

Ortaokul öğretimini tamamladıktan sonra en az iki yıllık meslek öğretimini veren sanat okullarından mezun uzman çavuşların ücretleri (175) liradan başlar.

Tank, denizaltıcılık ve dalgıçlık tazminatı

Tank sınıfı uzman çavuşlarına tank hizmetlerinde çalıştıkları müddetçe aylık ücretlerinden başka maaşlarının % 15, deniz altıçı ve dalgıçlara ise % 25 i nispetinde tazminat verilir.

Terfi

Bir ücret kademesinde fiilen bir seneyi tamamlıyan uzman çavuşlar yetkili sicil âmirlerinin verecekleri sicile göre terfi ederler.

Uzman çavuşların yiyim, giyim, bakım işleri

Uzman çavuşların yiyim, giyim, bakım, tâyin, tahvil ve nakilleri halinde sevk işleri erat gibi Devlet tarafından sağlanır.

Tedavi

Uzman çavuşlardan hastalananların tedavileri askeri hastanelerde parasız yapılır. Sağlık durumları hava tebdilini icabettirenler hava tebdiline yollanır.

Ancak tedavi ve hava tebdili süresinin toplamı iki ayı geçemez. Bu süre zarfında ücretlerini tam olarak alırlar. Tedavi ve hava tebdili süresi daha fazla devam edenlerin ordu ile ilişikleri kesilir.

İzin

Her uzman çavuşun senede bir ay izin hakkı vardır. izin esnasında ücretine ve sair hukukuna halel gelmez. Bu süreye, gidiş ve geliş müddeti dâhil değildir.

Başarı gösteremiyenlerin terhisi

Sicillerine göre uzman çavuşlukta kalmaları caiz olmadığı anlaşılanların barışta taahhüt sürelerine bakılmaksızın vazifelerine son verilir.

İkramiye

Kendi kusurları olmaksızın müddetlerinin temdit edilmemesi sebebiyle terhis edilenlere her hizmet yılı için bir aylık ücretleri miktarında ikramiye verilir. Bu ikramiye hiç bir suretle beş aylık ücret toplamını geçemez.

Kıyafet

Uzman çavuşların kıyafetleri kıyafet kararnamesine göre düzenlenir.

Astsubay sınıfına geçirilme

Kıta uzman çavuşlarından orta veya muadili okullar mezunu olanlarla teknisyen uzman çavuşlardan, istekliler gerekli şartları haiz oldukları takdirde kurslara tabi tutularak muvaffak olmaları halinde astsubay sınıflarına ücretlerinin tekabül ettiği rütbe ile naklolunabilirler. Bunların uzman çavuşlukta geçen hizmetleri astsubaylık mecburi hizmetlerine ve nakil sırasında almakta oldukları ücret kademesinde geçen müddetleri de nakledilkileri astsubaylık rütbelerindeki terfi sürelerine eklenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Geçici ve son maddeler

I - Bu kanunun neşri tarihinden evvel ve 5430 sayılı kanun hükümlerine göre uzman çavuş olanların almakta bulundukları maaş dereceleriyle kıdemleri mahfuzdur.

Bunlardan dört yıl uzman çavuşluk yaptıktan sonra daha dört yıl hizmeti taahhüt eden ve kabul olunanlar bulundukları derecelerin bir üst derece maaşına yükselirler. Sekiz yıl fazla görevden sonra ayrılanlara hiç bir vergi kesilmeksizin 300 lira ikramiye verilir. Sair hususlarda bu kanuna tabidirler.

II - Bu kanunun neşri tarihinden evvel ve 5430 sayılı kanuna göre uzman çavuş olanlardan birinci fıkra hükmüne tabi bulunmak istemiyenlerin talepleri üzerine hizmet müddetleri nazara alınarak bu kanun hükümlerine göre intibakları yapılır ve haklarında bu kanun hükümleri uygulanır.

Bu kanuna göre alınacak olan uzman çavuşlar 1954 yılı temdili uzman çavuş kadrolarında bu namla istihdam olunurlar.

5430 sayılı kanunla orduda istihdam edilen sanat enstitüsü mezunu uzman çavuşlar da bu kanunun 17 nci maddesi hükümleri gereğince astsubay sınıfına geçirilebilirler.

Kaldırılan kanunlar

1059 sayılı Piyade Küçük Zâbit Kanunu ile 5430 sayılı Uzman Çavuş Yetiştirilmesi hakkındaki Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Bu kanun neşri tarihinden itibaren mer’idir.

Bu kanunun hükümlerini icraya Millî Müdafaa ve Maliye Vekilleri memurdur.