278 Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun

Kuruluş amacı

Türkiye'nin rekabet gücünü ve refahını artırmak ve sürekli kılmak için; toplumun her kesimi ve ilgili kurumlarla iş birliği içinde, ulusal öncelikler doğrultusunda bilim ve teknoloji politikaları geliştirmek, bunları gerçekleştirecek alt yapının ve araçların oluşturulmasına katkı sağlamak, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini özendirmek, desteklemek, koordine etmek, yürütmek; bilim ve teknoloji kültürünün geliştirilmesinde öncülük yapmak amacıyla, tüzel kişiliğe, idarî ve malî özerkliğe sahip, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığıyla ilgili "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu" kurulmuştur. Kurumun kısa adı TÜBİTAK'tır.

Başbakan, Kurumun yönetimi ile ilgili, yetkilerini, gerekli gördüğü takdirde bir Bakan eliyle kullanabilir.

Kurum, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde özel hukuk hükümlerine tâbidir.

Kurumun Merkezi Ankara'dadır.

Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,

b) Bakan: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanını,

c) Başkan: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanını,

ifade eder.

Görev

TÜBİTAK, öğrenim ve öğrenim sonrasında üstün başarısıyla kendini gösteren gençleri izleyerek onların yetişme ve gelişmelerine yardım etmek amacıyla 3/3/2004 tarihli ve 5102 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs, Kredi Verilmesine İlişkin Kanun hükümlerine tabi olmaksızın burslar verir.

Kuruluş

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu aşağıdaki organ ve birimlerden oluşur:

a) Bilim Kurulu.

b) Başkanlık.

c) Araştırma merkezleri, enstitüler ve benzeri birimler.

d) Kurumun görevlerini yerine getirebilmesi için gerek duyulan bilim parkı, bilim merkezi, müze ve benzeri diğer birimler.

Yönetim Kurulu, TÜBİTAK ile diğer kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler arasında çıkan ihtilafların hukuki anlaşma veya sözleşme değişikliği ile neticelendirilmesinde karar vermeye; tutarı beşbin Türk Lirasına kadar (beşbin Türk Lirası dahil) olmak üzere, maddi veya hukuki nedenlerle kovuşturulmasında, yüksek mahkeme ve mercilerde incelenmesini istemekte yarar bulunmayan açılacak veya açılmış olan dava, icra ve benzeri takiplerden vazgeçmeye, bir hakkın tanınmasına, menfaatin terkinine, uygun ödemeye karar vermeye yetkilidir.

Yönetim Kurulu, Kurumun ücret cetvelleri ile personel performans değerlendirme kriterleri kapsamında yapılacak ödemeleri Başkanlığın önerisi üzerine görüşerek karara bağlamaya yetkilidir.

Başkanlık; Başkan ve dört Başkan Yardımcısı ile Genel Sekreterden oluşur.

Başkan, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen nitelikleri taşıyanlar arasından müşterek kararla atanır.

Başkanın atama sürecine, Başkanın görev süresinin dolmasına en geç iki ay kala başlanır. Başkanlığın herhangi bir sebeple boşalması hâlinde, boşalma tarihinden itibaren en geç iki ay içinde atama süreci tamamlanır.

Başkanın görev süresi dört yıldır. Bir kişi en çok iki dönem için Başkanlığa atanabilir.

Başkanın geçici olarak görevde bulunmadığı hâllerde, görevlendireceği bir Başkan Yardımcısı Başkanlığa vekâlet eder. Başkanlık görevinde boşalma olması hâlinde yeni Başkan atanıncaya kadar, Bilim Kurulu üyesi olan bir Başkan Yardımcısı, Bilim Kurulu Başkan Vekili ve Kurum Başkan Vekili olarak görev yapmak üzere Bakan tarafından görevlendirilir.

Başkanın görev ve yetkileri şunlardır:

a) Kurumu temsil etmek.

b) Bilim Kuruluna Başkanlık etmek.

c) Bilim Kurulunun belirlediği ilke, usul ve öncelikler doğrultusunda Kurumu yönetmek.

d) Kurum personelini atamak.

e) Bilim Kuruluna sunulmak üzere Kurumun yıllık çalışma raporu, araştırma ve iş programı ile bütçesini hazırlamak.

f) Yurt içinden ve yurt dışından yardım ve bağışları kabul etmek.

g) Kurumun burs ve süreli yayınlarına karar vermek.

h) Bilim Kurulunun görev ve yetkileri arasında sayılmayan işler ile Bilim Kurulu tarafından kendisine yetki verilen işleri yapmak.

ı) Bu Kanun ve diğer mevzuat hükümleriyle kendisine verilen işleri yapmak.

i) Araştırma merkezi başkanının teklifi üzerine, araştırma merkezine bağlı enstitü müdürlerini atamak.

Başkan, bu maddede belirtilen görevlerini yetkilendireceği kişi veya kişiler eliyle yerine getirebilir.

Başkan Yardımcıları Başkana yardımcı olmak üzere, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) veya (2) numaralı alt bentlerinde belirtilen niteliklere sahip kişiler veya Bilim Kurulu üyeleri arasından, Başkanın önerisi ve Bakanın teklifi üzerine Başbakan tarafından atanır. Başbakan, Başkan Yardımcılarından ikisini Bilim Kurulu Üyesi olarak seçer. Başkan Yardımcıları, Başkan tarafından verilen görevleri yapmakla yükümlüdür.

Genel Sekreter, Kurumun idarî ve malî işleri ile diğer destek hizmetlerinin yürütülmesiyle görevli olmak üzere, memuriyete atanabilme genel şartlarına sahip, en az dört yıllık lisans eğitimi veren yükseköğretim kurumlarından veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmuş ve en az on yıl kamu görevi yapmış kişiler arasından Başkanın teklifi üzerine Bakan tarafından atanır.

Başkan Yardımcıları ile Genel Sekreter, Başkanın görev süresi ile sınırlı olmak üzere görev yapar. Ancak, bunlar Başkan Yardımcılıklarına ve Genel Sekreterliğe yeni atama yapılıncaya kadar görevlerine devam eder.

Başkanın ve Başkan Yardımcılarının Bilim Kurulu üyeleri arasından atanması durumunda, Bilim Kurulu üyeliğinde geçen süre, görev sürelerinin tespitinde dikkate alınmaz.

Araştırma Grupları; beş kişilik yürütme komitesi ve yürütme komitesi Sekreteri ile yeterli sayıda destek personelden oluşur.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu bünyesinde hangi alanlarda Araştırma Grubu kurulacağı Başkanın önerisi ile Bilim Kurulunca saptanır.

Araştırma Grup Yürütme Komitesi sekreterleri Kurumda tam zamanlı olarak görev yaparlar.

Yürütme Komitesi üyeleri grubun çalışma alanında yetkili kişiler arasından Başkan tarafından seçilir.

Araştırma grupları, alanlarındaki bilimsel ve teknik faaliyetlerin programlandığı, yönlendirilip yönetildiği organlardır.

Araştırma Grupları, tanımlanmış görev alanlarında, Türkiye'nin genel bilim ve teknoloji politikası, hedef, ilke ve yöntemlerine uygun olarak Bilim Kurulu'nca hazırlanan yıllık programlar veya uzun vadeli hedefler doğrultusunda, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini destekler, projeler yaptırır.

Yürütme Komiteleri, araştırma projelerini inceler veya inceletir. Başkanlık tarafından incelenmesi istenen konular hakkında görüş bildirir. Yürütme Komitelerinin emrinde devamlı veya geçici olarak yerli ve yabancı danışmanlar görevlendirilebilir.

Yürütme Komitelerinin çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.

Kurum bünyesinde 3 üncü maddenin (c) ve (d) bentlerinde belirtilen birimlerin kurulması Başkanın önerisi üzerine Bilim Kurulu kararıyla gerçekleşir. Bu birimlerin organizasyon şemaları ve ana faaliyet alanları Bilim Kurulunca belirlenir.

Merkez ve enstitülerin görevleri faaliyet alanlarına bağlı olarak yönetmeliklerle belirlenir.

Kurum dışına verilen hizmetlerin ücreti ilgili Merkez ve Enstitülerce saptanır. Bu tür hizmet karşılığı sağlanan gelirin %40’ı milli bir bankada açılacak bir hesapta toplanır, bu miktardan projelerde görevli personele ne oranda ve hangi usul ve esaslara göre ödeme yapılacağı bir yönetmelikle saptanır.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını da içeren stratejik planı, Başkanlıkça en az üçer yıllık dönemler itibariyle hazırlanır ve Bilim Kurulunca onaylanır. Stratejik planlar, Başkanlığın önerisi ile Bilim Kurulunca en az yılda bir kere gözden geçirilerek güncellenir.

Bilim Kurulu, Kurumun faaliyet sonuçlarını, belirlenen politika, strateji ve hedefler doğrultusunda izler, değerlendirir ve beklenen performansın sağlanmadığı alanlar için gerekli önlemleri alır.

Malî hükümler

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun gelir kaynakları şunlardır:

a) Her yıl genel bütçeden aktarılacak tutar,

b) Kuruma yapılacak her türlü yardımlar, bağışlar ve vasiyetler,

c) Kurum dışına verilecek hizmetler karşılığında alınacak olan paraların % 60’ı (Bu ücretlerin bağlı olacağı esaslar bir yönetmelikle belirlenir.)

d) Yayım gelirleri ve diğer faaliyet gelirleri,

e) Kuruma ait taşınır veya taşınmaz malların gelirleri,

f) Danışma hizmeti karşılığı elde edilecek gelirler.

g) İşletme ve şirketler ile diğer birimlerden aktarılan gelirler,

h) Buluşlardan doğan haklara ilişkin gelirler.

Bu gelirlerden hesap yılı sonuna kadar harcanamıyan paralar kurumun ertesi yıl gelir hesabına aktarılır.

Aşağıda belirtilen konulara ilişkin olarak Kurum Başkanının onayı ile süresi dört yılı geçmemek üzere gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişilebilir:

a) Kurum tarafından yürütülen ve desteklenen proje ve programlar için zorunlu olan ve toplam maliyetinin % 75’ini geçmemek üzere yapılan mal ve hizmet alımları.

b) Fikri ve sınai hak alımları ile fikri ve sınai mülkiyet haklarının ulusal ve uluslararası kuruluşlar nezdinde tesciline yönelik vekillik hizmetlerinin temini.

Araştırma, geliştirme, teknoloji ve yenilik projeleri için gerekli olan ve yurt dışından temini zorunlu bulunan malların temini ile ilgili olarak, yüklenicilerin akreditif karşılığı kredi şeklindeki ödemeleri kabul etmemeleri halinde imzalanan sözleşmelerde ön ödeme yapılacağı yönünde hüküm bulunması kaydıyla, ilgili birimlerin yönetim kurullarının onayı alınarak teminat alınmaksızın yüklenme tutarına kadar bütçe dışı ön ödeme yapılabilir.

Sermayesinin yarısından fazlası Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumuna ait olan şirketler Yüksek Denetleme Kurulu tarafından denetlenir.

Bilim Kurulu tarafından görüşülerek karara bağlanan kadrolara ilk defa verilecek açıktan atama izinleri hariç olmak üzere, Kurum hakkında 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanmaz.

Kurum tarafından hazırlanacak yönetmelik ve benzeri düzenleyici işlemlerden Bilim Kurulu kararı ile yürürlüğe girenler için diğer kurum ve kuruluşların görüşünün alınması gerekmez.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun hesapları Başbakanlıkça iki yıl için atanacak üç murakıptan meydana gelen bir murakıplar Kurulu tarafından denetlenir. Murakıplar, yüksek öğrenim görmüş ve Devlet muhasebesi ile sınai ve ticari kurumlar muhasebesini bilen ve bu kanunun kendilerine yüklediği görevleri hakkıyla başarmaya yeterli kimseler arasından seçilirler. Murakıplara verilecek ücret her yıl Başbakanlıkça belirtilir. Murakıplar Kurumun gelir ve giderini ilgilendiren işlemleri inceler ve bunların ortaya konmuş esaslara uyup uymadığını denetler, Murakıplar her yıl sonunda bir rapor düzenleyip bir örneğini Başbakana ve bir örneğini de Bilim Kuruluna verirler.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun hesap yılı mali yıldır. Kurum her hesap yılından en az beş ay önce gelecek yıl içinde yapacağı işlerin programına ve masraflarına karşılık olmak üzere genel bütçeden verilmesi gereken tutarı Başbakana bildirir.

Bilim Kurulu her yıl bir faaliyet raporu hazırlar ve bunu Başbakana verir.

Murakıplar Kurulu raporu ile Bilim Kurulu raporu ve yıllık bilanço Başbakanlık tarafından dördü Yüksek Murakabe Heyetince, ikisi Sayıştayca ve biri Maliye Bakanlığınca seçilecek yedi kişilik bir kurula tevdi olunur. Bu kurulca hesapların ve bilânçonun onaylanması, Bilim Kurulu ve Genel Sekreterin ibrası demektir.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumuna yapılacak her türlü bağışlar, vasiyetler ve yardımlar vergi, resim ve harçlardan muaftır. Gelir veya Kurumlar Vergisine bağlı mükellefler tarafından bu kuruma makbuz karşılığında yapılacak para bağışları yıllık bildiri ile bildirilecek gelirlerden ve Kurum kazancından indirilir.

Kurum;

a) Her türlü eşya ve binek araçları hariç her türlü aracın, Türkiye'ye sokulmasında her çeşit ithalat sınırlamalarının dışında bırakıldığı gibi, gümrük vergisi ile özel idare ve belediyelere ait her türlü vergi, harç, fon ve zamlardan, her türlü geçici depolama, antrepo ve ardiye ücretlerinden ve ithal esnasında alınan diğer bütün vergi, harç ve ücretlerden,

b) Her türlü tesislerinin yapımı ve işletilmesinden dolayı belediyeye ödenmesi gereken her türlü vergi, harç, harcamalara katılma paylarından ve benzeri yükümlülüklerden,

c) Taraf olduğu dava, icra ve benzeri takiplerde 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununda sayılan yargı harçlarından,

d) İhaleleri, ilanları, mukaveleleri ve başka evrak ve belgeleri Devlete ve belediyelere ait her türlü harçlardan,

muaftır.

Kurum tarafından yürütülen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen makine, alet, cihaz, ecza, malzeme ve yayınlar ile bağış yoluyla yurt dışından gelen aynı cins malzemeler gümrük vergisi ile buna bağlı vergi, resim, fon ve harçlar dâhil olmak üzere her türlü vergi ve harçtan muaftır.

Kuruma yapılacak her türlü yardımlar, bağışlar ve vasiyetler, Kurum dışına verilecek hizmetler karşılığında alınacak olan paralardan Kurumun gelirlerine eklenen kısım, yayım gelirleri ve diğer faaliyet gelirleri, Gelir ve Kurumlar vergileri ile bu vergiler yerine kaim olacak diğer vergilerden, Kurumun her türlü tesis, bina ve arazisi, bina ve arazi vergilerinden muaftır.

Çeşitli hükümler

Kurum tarafından yürütülen dış destekli projelere ilişkin faturalı olarak veya ön ödeme alınması suretiyle tahsil edilen tutarlar, Kurum bütçesine gelir ve ödenek kaydedilir. Kaydedilen bu tutarlar ile Kurum tarafından desteklenen araştırma ve geliştirme projeleri ile diğer projeler için tahsis edilen kaynaklardan Kurumun uygun göreceği projelere ilişkin tutarlar, Kurum bütçesine gider kaydedilmek suretiyle proje yürütücüsü kamu kurum ve kuruluşları (bu Kanunun 2 nci maddesinin (c) bendi gereği kurulan merkez ve enstitüler dâhil) ile gerçek ve tüzel kişilerin hesaplarına aktarılır. Bu şekilde kaynak aktarılan proje yürütücüsünün 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ve bu idarelerde görevli kişilerden olması halinde, aktarılan tutarlar ilgili idarelerin bütçelerine gelir kaydedilmeksizin açılacak özel hesaplarda izlenir. Bu kapsamda yapılan harcamalar 5018 sayılı Kanuna göre denetlenir.

Kurum tarafından desteklenen projelerde, proje süresiyle sınırlı olmak kaydıyla proje kapsamında ve projeye ilişkin hizmetlerde görev alan kamu kurum veya kuruluşlarının kadro veya pozisyonlarında bulunanlara, kadro veya pozisyonlarına bağlı olarak bir ayda ödenmekte olan tutarın yüzde 75’ini geçmemek kaydıyla proje sözleşmesinde belirlenen tutarlar üzerinden proje teşvik ikramiyesi ödenebilir. Bu ödeme, bir kişinin aynı anda birden fazla projede yürütücü olarak görevli olması durumunda en fazla iki, araştırmacı ve diğer personel olması durumunda ise en fazla dört proje için yapılır ve buna ilişkin esas ve usuller Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Bu projelerde görev alan diğer proje personeline ve hizmetinden yararlanılacak diğer kişilere proje sözleşmesinde belirlenen tutarlar üzerinden ücret ödenir.

Kurum tarafından desteklenen projeler ile Kurum tarafından yürütülen dış destekli projeler için ön ödeme yapılabilir.

Kurum tarafından desteklenen projeler ile Kurum tarafından yürütülen dış destekli projelerde, üzerinde proje yürütülen ve söz konusu projenin asli unsurunu teşkil eden taşıtlar hakkında 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununun 9 uncu ve 10 uncu maddeleri uygulanmaz.

Kurumun görevlerini yerine getirebilmesi amacıyla desteklenen proje ve faaliyetler için öngörülen yılları bütçe ödeneklerinin ilgili tertiplerinde yer alan ödenekten harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesinin ilgili tertiplerine devren ödenek kaydedilir.

Bu maddenin birinci fıkrasına göre aktarılacak tutarların harcanması, muhasebeleştirilmesi ve bu madde kapsamında yapılacak ön ödemelere ilişkin esas ve usuller ile Kurumun bütçe ödeneklerinin kullanılması, tertipler arasında aktarma yapılması ve diğer bütçe işlemlerinin gerçekleştirilmesinde uygulanacak esas ve usuller, Maliye Bakanlığının görüşü doğrultusunda Kurum tarafından belirlenir.

Kurumun Başkanı, danışmanları, araştırmacıları, yöneticileri ve her türlü personeli özel hukuk hükümlerine tabi olup bu kimseler hakkında 3/7/1939 tarihli ve 3659 sayılı Kanun ile açıkça hüküm konulmadıkça bunun yerine geçecek kanun hükümleri uygulanmaz.

Kurum ihtiyaca uygun kuruluş ve kadro statülerinin düzenlenmesinde serbesttir. Diğer kanunlardaki düzenleme ve kısıtlamalara tabi olunmaksızın, toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunanlar dışındaki Kurum personeline ödenecek aylık net ücret, toplu iş sözleşmesi kapsamındaki personele ödenen ve Yönetim Kurulu tarafından referans olarak belirlenen göreve karşılık gelen pozisyona yapılan ödemelerin iki katını; bu Kanunun 19 uncu maddesi uyarınca Kurumda görevlendirilen kişilere yapılacak aylık net ödeme ise toplu iş sözleşmesi kapsamındaki personele ödenen ve Yönetim Kurulu tarafından referans olarak belirlenen göreve karşılık gelen pozisyona yapılan ödemeleri geçmemek üzere Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Kurumda görevlendirilecek hakem, izleyici, panelist, kurul ve komite üyeleri ile benzeri kişilere yapılacak net ödeme tutarı ise 40.000 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan aylık katsayısı ile çarpımı sonucu elde edilecek tutarı ve bir ayda yapılacak toplam net ödeme için 60.000 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan aylık katsayısı ile çarpımı sonucu elde edilecek tutarı geçmemek üzere, diğer kanunlardaki düzenleme ve kısıtlamalara tabi olmaksızın Yönetim Kurulunca belirlenir ve doğrudan ilgililerine ödenir. Yönetim Kurulu bu madde uyarınca yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları belirlemeye, ücretin bir kısmını performansa bağlamaya yetkilidir.

Ancak, sözleşmeli olarak çalışan personel toplu iş sözleşmesi kapsamına alınmaz ve bunlara toplu iş sözleşmeleri ile hiçbir menfaat sağlanamaz.

Bilim Kurulu Üyelerine verilecek ücretler, halen kamu kurumlarında çalışanların kurumlarındaki her türlü hakları, emekli statüsündekilerin emekli maaş ve makam tazminatları saklı kalmak kaydıyla, başkanın teklifi üzerine Başbakan tarafından belirlenir.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu anlaşmalı araştırıcı ve danışman kullanabilir. Daimi veya anlaşmalı araştırıcılar ve danışmanlar yabancılar arasından da seçilebilirler.

Anlaşmalı araştırıcılar ve danışmanlar üniversiteler genel ve katma bütçeli dairelerle özel idare ve belediyeler ve 3659 sayılı kanuna bağlı kurumların mensupları arasından da seçilebilirler. Bu takdirde, bunların esas görevlerine ait bütün haklar saklı kalır ve her türlü tazminatlarına halel gelmez. Kullanılma yolları ve anlaşmalarına göre verilecek ücretler Kurumca tesbit edilir. Ücretlerin verilmesinde 7244 sayılı kanunun üçüncü maddesi hükmü uygulanmaz.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumuna ait mallar Devlet malı hükmündedir. Bunları çalanlar, ihtilâs edenler, zimmetine geçirenler ve her ne yoldan olursa olsun kötüye kullananlar hakkında Devlet mallarına karşı işlenen bu çeşit suçlara ait ceza kovuşturması yapılır.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından yürütülen projelerin gerçekleştirilmesi sırasında ortaya çıkan eser, buluş, tasarım, entegre devre topoğrafyaları ve teknik bilgi gibi her türlü fikrî ürün üzerindeki haklar Kuruma aittir.

Kurumun taraf olduğu sözleşmelere dayanarak yürütülen projelerin gerçekleştirilmesi sırasında ortaya çıkması muhtemel fikrî ürünler üzerindeki haklar sözleşmeyle düzenlenir.

Kurum, elde edilen patent ve buluşlar ile ilgili olarak üretim ve satış yapabilir.

Kuruma ait fikrî hakların ekonomik olarak değerlendirilmesi sonucunda elde edilecek gelirin en fazla yüzde ellisi yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde fikrî ürün sahibine verilir.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, araştırma ve inceleme konuları için gerekli gördüğü bilgileri kamu kurum ve kuruluşları ile vakıf yükseköğretim kurumları dâhil, tüm yükseköğretim kurumlarından doğrudan doğruya istemeye yetkilidir. Kendilerinden bilgi istenen kurum ve kuruluşlar bu bilgileri mümkün olan en kısa zamanda vermekle yükümlüdürler. Bu yoldan sağlanan bilgilerden sır mahiyetinde olanların gizliliğine riayet edilir.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu yapacağı araştırma ve incelemeler için hiçbir ilmühaber, ruhsatname veya imtiyaz almak zorunluğunda değildir.

278 sayılı Kanunda ve çeşitli mevzuatta geçen "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Yönetim Kurulu" ve "Yönetim Kurulu" deyimleri, "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Bilim Kurulu" ve "Bilim Kurulu"; olarak değiştirilmiştir.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca sağlanan tüm burslardan doğan zorunlu hizmet yükümlülükleri, yükümlünün istemi, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun talebi ve yükümlünün bağlı olduğu Bakanın onayı ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumuna devredilebilir.

Bu Kanun ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa göre görevlendirileceklerin asli görevlerine ait aylık, ücret, ödenek, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî ve sosyal hakları ödenmeye devam olunur. Bunlara Kurumca ödenecek ücretler, 2547 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin son fıkrasında yer alan sınırlamaya tâbi olmaksızın, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi en yüksek Devlet memuruna her ne ad altında olursa olsun fiilen yapılan malî ve sosyal hak niteliğindeki her türlü ödemeler dahil bulunacak toplamının altı aylık net ortalamasını geçmemek üzere Cumhurbaşkanınca tespit olunur.

2547 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca Türkiye Bilimler Akademisinde görevlendirilenler hakkında da birinci fıkra hükmü uygulanır.

17.7.1963 tarihli ve 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanunda geçen "Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu" ibareleri "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu" şeklinde değiştirilmiştir. Bu Kanun ile diğer kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde "Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu"na yapılan atıflar "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu"na yapılmış sayılır.

Dördüncü madde gereğince Bilim Kurulunun ilk kuruluşu aşağıdaki şekilde yapılır.

Başbakan bir defaya mahsus olmak üzere, dördüncü maddenin (a) fıkrasındaki özelliklere uygun olarak, üniversiteler tarafından, üniversite içinden veya dışından gösterilecek üçer aday ile Millî Eğitim Bakanlığı tarafından tesbit edilecek üç aday ve Millî Savunma, Bayındırlık, Sağlık ve Sosyal Yardım, Tarım, Sanayi Bakanlıkları tarafından tesbit edilecek birer aday arasından beş üye seçer. Bu seçilen üyeler dördüncü maddenin (a) fıkrasında gösterilen özellikleri taşımak şartiyle ve gizli oyla geri kalan üyeleri seçerler.

Bilim Kurulunun ilk kuruluşunu takip eden ikinci yıl sonunda bir defaya mahsus olmak üzere ad çekme yolu ile ayrılacak beş üyenin yerine Kurumun geri kalan üyeleri tarafından yeniden beş üye seçilir.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte boş bulunan Bilim Kurulu üyeliklerine, 4 üncü maddede belirtilen niteliklere uygun kişiler arasından, 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen oranlar çerçevesinde bir defaya mahsus olmak üzere Başbakan tarafından atama yapılır.

Başkan bir defaya mahsus olmak üzere Başbakanın teklifi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

Bilim Kurulu üyeleri ve Başkanın görevleri bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kendiliğinden sona erer. Ancak bunlar, yeni Bilim Kurulu üyeleri göreve başlayıncaya kadar görevlerine devam ederler.

Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren onbeş gün içinde Yükseköğretim Kurulu Genel Kurulu ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği 4 üncü maddenin birinci fıkrasına göre belirleyecekleri üyeleri seçerek Başbakana sunar. Bu süre içinde ilgili kurumlarca gerekli teklifin yapılmaması halinde Başbakan bunların kontenjanları için öngörülen şartları taşıyanlar arasından doğrudan Bilim Kurulu üyeliklerine atama yapar.

Bilim Kurulunun ilk toplantısına en yaşlı üyesi başkanlık eder.

Bilim Kurulunun ilk oluşumundan sonraki ikinci yılın sonunda, bir defaya mahsus olmak üzere, Başkan hariç ad çekme usulü ile ayrılacak yedi üyenin yerine, 4 üncü maddeye göre üye seçilir.

Bu Kanunun öngördüğü yönetmelikler çıkarılıncaya kadar mevcut yönetmelik ve esasların bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Bilim Kurulu üyesi olan kişiler, dört yıl için yeniden atanmış sayılır. Ancak, bunların Bilim Kurulu üyeliğinde geçen toplam görev süresinin bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen sekiz yıllık süreyi aşması halinde, sürenin dolduğu tarih itibariyle üyelikleri kendiliğinden sona erer. Kanunun yayımı tarihinden itibaren dört yıl içerisinde, Bilim Kurulu üyeliğinde her ne suretle olursa olsun boşalma olması durumunda, yeni üye seçimi 4 üncü maddeye göre yapılır. Yeni üyenin hangi kontenjandan seçileceğine, eski üyenin kontenjanı dikkate alınarak Bilim Kurulu tarafından karar verilir.

Bu Kanunun yürürlüğe girmesini takip eden onbeş gün içinde, Bilim Kurulu biri Bilim Kurulu dışından olmak üzere iki başkan adayı belirleyerek Başbakana sunar. Başbakan bu adaylardan birini seçerek Başkan olarak atanmak üzere Cumhurbaşkanına sunar; bu aday Cumhurbaşkanı tarafından dört yıllık bir süre için Başkan olarak atanır.

Kurumun 2006 yılından öncesine ait hesaplarının denetimi ile Bilim Kurulu ve Başkanın ibrasına yönelik işlemler, mülga 11 inci ve 12 nci maddeler çerçevesinde 31/12/2008 tarihine kadar tamamlanır.

4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 38 inci maddesine göre Kurumda görevlendirilmiş olup, aynı maddenin son fıkrasındaki ikinci görev aylığı limitini aşan ödemelerden yararlananlar, ödemelerin yapılmasında ita amirliği yetkisini kullananlar ile ödemelerin yapılmasında yetki kullanan diğer kişiler yapılan fazla ödemelerden sorumlu tutulmazlar ve bunlar hakkında herhangi bir işlem yapılmaz. Bu kişiler hakkında bu Kanunun yayımı tarihinden önce açılmış olan davalar, kanun yollarına başvurulanlar dâhil işlemden kaldırılır. Kesinleşmiş kararlar bu Kanunun yayımı tarihinden sonra infaz edilmez.

Bu Kanunun yayımından önce fazla ödemeye konu olduğu için iade edilen tutarlar, ilgililerinin başvurusu halinde aynen iade edilir. Bu ödemeler için hiçbir faiz talep edilmez.

Bu Kanunun yayımı tarihinden önce Bilim Kurulu tarafından görüşülerek karara bağlanan ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine uygun olarak açıktan atama izni alınmış kadrolara yapılacak atamalar için ayrıca açıktan atama izni aranmaz.

Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan Başkanın görevi, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte sona erer.

Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan Başkan Yardımcıları ile Genel Sekreterin görevi, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte sona erer. Bunlar, Başkan Yardımcılıklarına ve Genel Sekreterliğe yeni atama yapılıncaya kadar görevlerine devam eder.

Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç onbeş gün içinde, bu Kanun Hükmünde Kararname ile 4 üncü maddeye göre yeni oluşturulan veya üye sayısı artırılan Bilim Kurulu kontenjanları için 4 üncü ve 5 inci madde hükümlerine göre Bilim Kurulu üyeleri seçilir. Bilim Kurulu üye sayısı 4 üncü maddenin birinci fıkrasının birinci paragrafında belirtilen sayıya düşünceye kadar, Bilim Kurulunun toplantı ve karar yeter sayısı, toplantı tarihindeki üye tam sayısının salt çoğunluğudur.

Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Bu kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.