Resmi Gazete Dışındaki Kaynak
Kurum:
Rekabet Kurumu
Kabul Tarihi:
10.01.2008
Yürürlüğe Giriş Tarihi:
10.01.2008
Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
(1) Farklı büyüklükteki teşebbüsler arasında yapılabilen ve bu teşebbüsler arasında iş dağılımına imkân veren fason üretim anlaşmaları, özellikle küçük ve orta ölçekli teşebbüslerin gelişimine katkı sağlamaktadır. Bu tür anlaşmalar yoluyla sağlanan iş dağılımı ile küçük ve orta büyüklükteki teşebbüsler, büyük şirketlerin sağladığı teknoloji ve teçhizatı kullanarak gerçekleştirdikleri üretim sonucunda kendilerini geliştirme imkânına kavuşmaktadır. Söz konusu teşebbüsler, anılan teknolojileri kullanarak üretim yaparken, çoğunlukla bu teknolojileri geliştirme imkânı da elde edebilmektedir. Böylece, anılan anlaşmalar yoluyla bir yandan yeni teknolojilerin kullanımı ve yaratılması teşvik edilirken, diğer yandan sağlanan iş dağılımı ile firmaların uzmanlaşmasına olanak tanınmakta ve etkinliğin artırılarak maliyetlerin düşürülmesi mümkün olabilmektedir.
(2) Rekabet Kurulu (Kurul), faaliyete geçtiği 1997 yılından bu yana geçen sürede, aşağıda tanımlanan fason üretim anlaşmalarının 07/12/1994 tarihli ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun) kapsamında değerlendirilmesine yönelik yaklaşımını ortaya koyan bir dizi karar almıştır. Bu Kılavuz’un amacı da, geçmiş kararlarını ve mehaz mevzuatı dikkate alarak, Kurul’un fason üretim anlaşmalarına 4054 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin uygulanmasına ilişkin yaklaşımını ilgililere duyurmaktır. Fason üretim anlaşmaları özellikle küçük ve orta ölçekli teşebbüslerin gelişimine yönelik fırsatlar sunmakla birlikte, bu Kılavuz’da belirlenen ilkelerin anılan anlaşmaların tarafı olan teşebbüslerin büyüklüklerinden bağımsız olarak geçerli olduğu belirtilmelidir.
(3) Bu Kılavuz anlamında; fason üretim anlaşmaları, bir teşebbüs (iş sahibi) adına ya da bu teşebbüs için söz konusu teşebbüsün talimatları doğrultusunda diğer tarafın (yüklenici) bir malın üretilmesi, bir hizmetin sunulması ya da bir işin yapılmasını üstlendiği anlaşmalardır. Bu bağlamda, söz konusu anlaşma uyarınca mal üretiminin, hizmet sunumunun veya işin yapılmasının, üçüncü bir tarafın isteği üzerine olup olmadığı önemli değildir. Bu Kılavuz kapsamındaki fason üretim anlaşmaları dikey nitelikte anlaşmalardır.
(4) Bazı fason üretim anlaşmalarında, yüklenici; anlaşmanın gereklerini yerine getirebilmek için iş sahibi tarafından sağlanan teknoloji veya teçhizatı kullanmak zorunda kalabilmektedir. Genellikle bu tür hallerde, iş sahibi söz konusu teknoloji veya teçhizatın ekonomik değerini korumak üzere, bunların yüklenici tarafından ancak anlaşmanın amaçları doğrultusunda kullanılabileceği koşulunu getirmektedir. Bu gibi durumlarda fason üretim anlaşmalarının 4054 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesi kapsamına girip girmediği tereddüdü doğmaktadır. Anılan tereddütleri gidermek üzere, aşağıda yer verilen ve fason üretim anlaşmalarının amaçları da göz önünde bulundurularak yapılan açıklamaların dikkate alınması uygun olacaktır.
(5) Fason üretim anlaşmalarında yer alan;
- iş sahibinin sağladığı teknoloji veya teçhizatın fason üretim anlaşmasının amaçları dışında kullanılamaması,
- iş sahibinin sağladığı teknoloji veya teçhizattan üçüncü kişilerin yararlandırılmaması
- söz konusu teknoloji veya teçhizat kullanılarak üretilen malların, sunulan hizmetlerin veya yapılan işin sadece iş sahibine veya onun göstereceği kişiye tedarik edilmesi veya onun adına gerçekleştirilmesi
şeklindeki hükümlerin 4054 sayılı Kanun’daki 4 üncü madde yasağına tabi olmaması için, söz konusu teknoloji veya teçhizat, yüklenicinin, iş sahibinin talimatları doğrultusunda ve makul koşullar altında malları üretebilmesi, hizmetleri sunabilmesi veya işi gerçekleştirebilmesi için gerekli olmalıdır. 4054 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesindeki yasak, anılan teknoloji veya teçhizatın gerekli olduğu sürece söz konusu olmayacaktır. İş sahibi tarafından sağlanan teknoloji veya teçhizatın gerekli olması, fason üretim anlaşması olmaksızın yüklenicinin bağımsız bir sağlayıcı olarak anlaşma konusu malları üretemeyeceği, hizmetleri sunamayacağı veya işi yapamayacağı anlamına gelmektedir.
(6) Teknoloji veya teçhizatın gerekli olması şartının gerçekleştiğinin kabul edilmesi ve dolayısıyla önceki paragraftaki hükümlerin 4054 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesindeki yasak kapsamında sayılmaması için, yüklenicinin;
- iş sahibine ait veya onun kontrolünde bulunan; patentler, faydalı modeller, tescilli veya tescilsiz olarak korunan tasarımlar biçimindeki fikri mülkiyet haklarını veya başka hakları, veya
- iş sahibine ait veya onun kontrolünde bulunan gizli bilgi veya know-how’ı
veya,
herhangi bir fikri mülkiyet hakkı kapsamında olmasa veya gizlilik unsuru içermese dahi, biçim, işlev veya bileşim olarak piyasada üretilen veya tedarik edilen diğer mallardan farklı malların üretilmesine olanak tanıyan,
EN
TR
