Rutin ve/veya “Belirli bir Sebepten” Denetimlerle İlgili Tetikleyicilerin ve Denetimlerin Kapsamının Tanımlanması Hakkında Kılavuz

Ruhsatlandırma mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilen idari, teknik ve bilimsel inceleme ve değerlendirme sonucunda uygun bulunan beşeri tıbbi ürünler Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) tarafından ruhsatlandırılır. Ruhsat başvuru dosyasında sunulan klinik araştırmalar ile ilgili gerçekleştirilen İKU denetimleri, sunulan verilerin güvenilirliği ve kalitesi konusunda Kuruma güvence sağlar.

Prensip olarak, ruhsat başvuru dosyasında yer alan tüm klinik araştırmalar daha detaylı incelemeyi gerektirebilir. Ancak bu uygulanabilir değildir ve her zaman ihtiyaç duyulmaz. İKU denetimi zaman ve kaynak tüketen bir süreçtir. Bu nedenle; tetikleyiciler tanımlandığında ve alternatif metot gerekli güvenceyi sağlayamadığında veya değerlendirme sürecinin sonunda çözümlenmemiş sorunlar kaldığında denetim talebinde bulunulmalıdır. İKU’ya uyumu izlemek ve sürekli olarak güvence sağlamak amacıyla bazı başvurular rutin denetimler için seçilebilir. Bununla birlikte; başvurular, klinik araştırmalar ve merkezler, farklı durumların ele alınmasını sağlamak için bir dizi faktöre dayanarak seçilmelidir.

Tetikleyiciler başvuruların ve değerlendirmelerin farklı aşamalarında tespit edilebilir. Bunlar, değerlendirmeye başlamadan önce başvuru dosyasından elde edilmiş olabilir (ön inceleme) ve ayrıca “rutin” denetim talebi için önceden tanımlanmış faktörler olarak kullanılabilir ya da “belirli bir sebepten” denetimlerin talep edilmesine yol açan değerlendirme sürecinin kendisinden gelebilirler.

Çeşitli tetikleyicilerin etkisi farklıdır ve başvuru dosyasının tamamı göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir. Birçok tetikleyicinin mevcut olduğu durumlarda, bunların bir İKU denetiminde değerlendirilip değerlerlendirilemeyeceği ve nasıl değerlendirilebileceğini açıklığa kavuşturmak için Müfettişler ve iç paydaşlarla görüşmek faydalı olabilir. Bununla birlikte, bu kılavuzda, tetikleyicilerin kapsamlı bir listesinin verilmediği ve ruhsat başvuru dosyaları ile klinik araştırmaların rutin veya “belirli bir sebepten” denetim talebinin yapılabilmesi için değerlendiricilere genel bir bakış sağladığı unutulmamalıdır.

2. Amaç:

Bu kılavuzun amacı, rutin denetim programının parçası olarak yeni beşeri tıbbi ürün ruhsat başvurularının ve klinik araştırmaların seçilmesi için ve değerlendirme sürecinin farklı aşamalarında tespit edilebilecek ve “belirli bir sebepten” denetime duyulan ihtiyaç konusunda değerlendiricinin karar vermesine yardımcı olabilecek ve bir denetimi başlatmak için kullanılabilecek potansiyel tetikleyicilere genel bir bakış sağlamaktır.

3. Kapsam:

Bu kılavuz, ruhsat başvurusunda sunulan klinik araştırmaları ve devam eden klinik araştırmaları kapsar. Ayrı bir kılavuzun konusu olduğundan, biyoeşdeğerlilik çalışmalarının incelenmesine özel tetikleyicileri kapsamaz.

4. Dayanak:

Bu kılavuz, 13.04.2013 tarih ve 28617 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İlaç ve Biyolojik Ürünlerin Klinik Araştırmaları Hakkında Yönetmeliğin (Değişik: RG-25/6/2014-29041) 22. Maddesine ve dayanılarak hazırlanmıştır.

5. Kısaltmalar:

Bu kılavuzda yer alan:

AB: Avrupa Birliğini,

ABD FDA: Amerika Gıda ve İlaç Ajansını,

BY/BE: Biyoyararlanım/Biyoeşdeğerliliği,

EMA: Avrupa İlaç Ajansını,

Faz 1: Faz 1 klinik araştırmalarını,

ICH: Uluslararası Uyumlaştırma Konseyini

İKU (GCP): İyi Klinik Uygulamalarını (Good Clinical Practice),

Kurum: Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunu,

ORF: Olgu Rapor Formunu,

SAK: Sözleşmeli Araştırma Kuruluşunu,

İfade eder.

6. Rutin Denetimler:

Rutin İKU denetimleri, belirli bir tetikleyici veya kaygı olmadan, İKU uyumluluğunun rutin gözetimi olarak yürütülen denetimlerdir. Tüm başvurular denetlenemeyeceği için rutin denetimlerin rastgele bir öğeye sahip olması gerekmektedir. Bir dizi farklı durumun göz önünde bulundurulduğundan ve sınırlı denetim kaynaklarının etkin ve verimli kullanıldığından emin olmak için, ruhsat başvuru dosyalarının, araştırmaların ve merkezlerin rutin denetimler için seçiminde aşağıdaki faktörler dikkate alınmalıdır:

a) Ruhsat başvuru dosyasının seçilmesi:

- Dosyanın kalitesi:

• Eksik dokümanlar (ör. İKU beyanı, destekleyici tarafından gerçekleştirilen denetim (audit) sertifikaları, izleme (monitorizasyon) süreçleri ile ilgili dokümantasyon eksikliği),

• Tutarsızlıklar,

• Başvuru sahibi tarafından daha önce sunulan başvuru dosyaları ile ilgili problemler.