2012/DK.D-179 10.10.2012 Tarih ve 2012/DK.D-179 Sayılı Kamu İhale Kurumu Düzenleyici Kararı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından Kuruma gönderilen 10/09/2012 tarihli ve 5150-11044 sayılı yazıda, özel sektöre gerçekleştirilen işler için iş deneyim belgesi talebi başvurularında sunulan bazı sözleşmelerin noter onaylarının iş bitiminden sonra yapıldığının tespit edildiği belirtilerek 01/01/2003 tarihinden sonra yapılan sözleşmelerde noter onayının sözleşme tarihinden sonra yapılması durumunda bu belgenin uygun kabul edilip edilmeyeceği hususunda görüş talep edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 10 uncu maddesinde; ihaleye katılacak isteklilerden, kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak, madde kapsamında sayılan iş deneyim belgelerinin, mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi kapsamında istenebileceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanunun 53 üncü maddesi ile Kuruma verilen yetki çerçevesinde hazırlanarak yürürlüğe konulan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 45 inci maddesinde; özel sektöre taahhütte bulunan yükleniciler veya bahse konu yükleniciler bünyesinde mühendis veya mimar olarak görev alanlar ile bu yüklenicilerin gerçekleştirdiği işleri mühendis veya mimar olarak denetleyenler tarafından yapılacak iş deneyim belgesi talebi başvurularında, belgeye konu işe ilişkin bedel içeren noter onaylı sözleşmenin sunulması zorunlu tutulmuştur.

Söz konusu Yönetmeliğin geçici 4 üncü maddesinde ise; 1/1/2003 tarihinden önce özel sektörde sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyim belgesi düzenlenmesinde, sözleşmelerin noter onaylı olması koşulunun aranmayacağı belirtilmiştir.

Diğer yandan, 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun ilk maddesinde; noterliğin bir kamu hizmeti olduğu, noterlerin, hukuki güvenliği sağlamak ve anlaşmazlıkları önlemek için işlemleri belgelendirdikleri ve kanunlarla verilen başka görevleri yaptıkları hükme bağlanmıştır.

Noterlerin görevleri, anılan Kanunun sekizinci kısmında (60 ıncı - 71 inci maddeler arası) hüküm altına alınmış olup Kanunun dokuzuncu kısmında ise (72 nci - 108 inci maddeler arası) noterlik işlemlerinin şekline ilişkin hükümlere yer verilmiştir.

Buna göre noterlik işlemleri; düzenleme, onaylama, örnek verme ve bunların dışında kalan diğer işlemlere mahsus özel şekillerle tezahür etmektedir.

Sözü edilen Kanunun;

84 üncü maddesinde; hukuki işlemlerin noter tarafından düzenlenmesinin bir tutanak şeklinde yapıldığı, bu tutanağın; noterin adı ve soyadı ile noterliğin ismini, işlemin yapıldığı yer ve tarihi, ilgilinin ve varsa tercüman, tanık ve bilirkişinin kimlik ve adresleri ile ayrıca ilgilinin vergi kimlik numarasını, ilgilinin hakiki arzusu hakkındaki beyanını, işleme katılanların imzalarını ve noterin imza ve mührünü taşımasının gerekli olduğu,

Dokuzuncu kısmının ‘onaylama’ya ilişkin üçüncü bölümünde; hukuki işlemlerin altındaki imzanın onaylanmasının imzayı atan şahsa ait olduğunun bir şerhle belgelendirilmesi şeklinde yapılacağı (Md. 90), onaylamanın, imzanın noter huzurunda atılması veya kendisine ait olduğunun ilgili tarafından kabulü ile kabil olduğu (Md. 91), onaylama şerhinin; işlemin yapıldığı yer ve tarihi, ilgilinin kimliği, adresi ve vergi kimlik numarasını, noter ilgiliyi tanımıyorsa, kimliği hakkında gösterilen ispat belgesini, imza huzurda atılmışsa bu hususu, imza dışarıda atılıp da huzurda ilgili, imzanın kendisine ait olduğunu kabul etmişse bu husustaki beyanı, işleme katılanların imzalarını ve noterin imza ve mührünü taşımasının gerekli olduğu (Md. 92),

96 ncı maddesinde; ilgilinin, getirdiği her çeşit kağıdın tamamının veya bir kısmının örneğinin çıkarılmasını istediği takdirde, noterce, aslındaki şekli korumak şartı ile tamamının veya istenilen kısmın aynen yazar ve iş sahibine istediği kadar örnek verileceği,

82 nci maddesinde; bu kanun hükümlerine göre belgelendirilen işlemlerin resmî sayıldığı, noterler tarafından ilgili hükümlere göre düzenlenmiş olan hukuki işlemlerin sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olduğu, ilgili hükümlere göre noter tarafından yapılan imza onaylamasının, onaylanan imzanın ilgiliye ait oluşunu belgelendirme niteliğinde olduğu ve hukuki işlemlerin içindekileri kapsamadığı, bu işlemlerde imza ve tarihin sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olduğu, diğer noterlik işlemlerinin aksi sabit oluncaya kadar geçerli olduğu

hüküm altına alınmıştır.

Aktarılan hükümler birlikte değerlendirildiğinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 45 inci maddesi uyarınca özel sektöre taahhütte bulunulan işlere ilişkin iş deneyim belgesi talebi başvurularında sunulması zorunlu olan “noter onaylı sözleşme”deki ‘noter onayı’ kavramından kastın, sözleşmenin noter tarafından düzenlenmesi veya ilgililerce düzenlenmiş sözleşmenin aslına uygun olduğunun noter tarafından onaylanması olmadığı, yalnızca, sözleşmede imzası bulunan kişilerin imzalarının bu kişilere ait olduğunun Noterlik Kanununun 90 ıncı maddesi uyarınca onaylanması olduğu anlaşılmaktadır.