Resmi Gazete Dışındaki Kaynak
No.:
2017/DK.D-145
Kurum:
Kamu İhale Kurumu
Kabul Tarihi:
12.04.2017
Yürürlüğe Giriş Tarihi:
12.04.2017
Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
Toplantı No: 2017/018
Gündem No: 2
Toplantıya Katılan Üye Sayısı: 9
Gündem Konusu: Doğrudan temin kapsamında yapılan alımlar
Doğrudan temin yöntemi ile gerçekleştirilen alımlara ilişkin olarak Kuruma gönderilen yazılardan, idarelerin bazı konularda tereddüde düştüğü ve Kurumdan görüş talep ettiği görülmekte olup söz konusu yazılarda;
a) 4734 sayılı Kanun’da Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından belirlenen ve her yıl Ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanmasının zorunlu olduğunun hüküm altına alındığı ancak doğrudan temin kapsamında gerçekleştirilen mal alımlarında, yerli malı teklif edenler lehine fiyat avantajı uygulanıp uygulanmayacağı hususunda mevzuatta bir düzenlemenin bulunmadığı, bu durumun tereddüt oluşturduğu,
b) 29.11.2016 tarihli ve 29903 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve ihale uygulama yönetmeliklerinde değişiklik yapan düzenlemeler ile ihalelerde, isteklilerin tekliflerini Türk Lirası üzerinden vereceğinin sözleşme konusu işin ödemelerinde Türk Lirası’nın kullanılacağının düzenlendiği, doğrudan temin kapsamında gerçekleştirilen alımlarda söz konusu düzenlemelerin uygulanıp uygulanmayacağı konusunda tereddüde düşüldüğü,
İfade edilmiştir.
Bilindiği üzere, 22.01.2002 tarihli ve 24648 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.01.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda uluslararası ihale uygulamalarına paralellik sağlamak amacıyla; açık ihale usulü, belli istekliler arasında ihale usulü, pazarlık usulü ve doğrudan temin olmak üzere dört ihale usulü belirlenmekle birlikte, daha sonra 15.08.2003 tarihli ve 25200 sayılı Resmi Gazete yayınlanan 4734 sayılı Kanun’da değişiklik yapan düzenleme ile esasen bir ihale usulü olmayan "doğrudan temin" ihale usulleri arasından çıkarılmıştır. Bu çerçevede, doğrudan temin usulü sadece Kanunda belirtilen hallerde kullanılabilecek olup, bu usule ilişkin esas ve usuller anılan Kanun’un 22’nci maddesinde düzenlenmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 4’üncü maddesinde, doğrudan temin “Bu Kanunda belirtilen hallerde ihtiyaçların, idare tarafından davet edilen isteklilerle teknik şartların ve fiyatın görüşülerek doğrudan temin edilebildiği usulü” şeklinde tanımlanmış olup yine aynı Kanun’un “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinde, belirtilen hallerde ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabileceği, bu usule göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve anılan Kanun’un 10 uncu maddesinde sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçların temin edilebileceği düzenlenmiştir.
Kurumumuz tarafından yayımlanan 2014 ve 2015 yıllarına ait Kamu Alımları İzleme Raporunda; doğrudan temin yöntemi ile gerçekleştirilen alımların tutar olarak; 2014 yılında gerçekleştirilen alımlara oranının, mal alımları için %26, hizmet alımları için %4, yapım işleri için ise %0,7 dolayında olduğu, 2015 yılı için ise bu oranların mal alımları için %23, hizmet alımları için %4, yapım işleri için ise %0,9 dolayında olduğu görülmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 22’nci maddesinde doğrudan temin usulüne başvurulabilecek hallere ilişkin açıklamalara yer verilmekte olup, bu kapsamda fiyat araştırmasının, ilgili İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yaklaşık maliyetin belirlenmesine ilişkin esas ve usuller çerçevesinde yapılabileceği, fiyat farkı hesaplanmasının öngörülebileceği, bedel içeren bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen alımlarda, İhale Uygulama Yönetmeliklerinin ilgili maddeleri çerçevesinde iş deneyim belgesi düzenlenmesinin mümkün olduğu, anılan Kanunun 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen parasal limit dahilinde yapılan alımlarda, alım yapılacak gerçek veya tüzel kişinin Kurumun internet sayfasındaki yasaklılar listesinde bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi ve yasaklı olduğunun belirlenmesi durumunda, söz konusu kişiden alım yapılmaması gerektiği yönünde düzenlemeler yapılmıştır.
Doğrudan temin yönteminin kullanımı dikkate alındığında, ihaleler için öngörülen bir takım politika ve kuralların, doğrudan temin usulünde de kullanılıp kullanılmayacağı noktasında tereddütler yaşanmaktadır. İlgide kayıtlı yazılarda, idareler tarafından doğrudan temin usulünün kullanıldığı durumlarda, fiyat avantajı uygulanıp uygulanmayacağı, sözleşmelerin yabancı para birimleri üzerinden imzalanıp imzalanamayacağı ve muayene kabul komisyonu kurulup kurulmayacağı hususlarında görüş talep edilmektedir.
EN
TR
