6602 Döngüsel Sermaye Tamponu Uygulaması ile Bankalarca Yapılacak Kâr Dağıtımına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Kurul Kararı

karar verilmiştir.

18/12/2015 Tarihli ve 6602 Sayılı Kurul Kararının Eki

Döngüsel Sermaye Tamponu Uygulaması ile Bankalarca Yapılacak Kâr Dağıtımına İlişkin Usul ve Esaslar

Döngüsel tamponun ilanı ve uygulama

1) Döngüsel tampon oranı bankaların risk ağırlıklı varlıklar toplamının %0'ı ila %2,5'u arasında değişebilecektir.

2) Döngüsel tampon oranı, en az bir yıl önceden kamuoyuna açıklanır. Tampon oranındaki artışlar, artışın ilan edildiği tarihten bir yıl sonra cari hali gelirken, düşüşler düşüşün ilan edildiği tarihten itibaren geçerli olacaktır.

3) Döngüsel tampon oranının hesaplanmasında kullanılan göstergeler, Kurum tarafından üçer aylık dönemler itibari ile gözden geçirilerek, döngüsel tampon oranında herhangi bir değişiklik öngörülmesi durumunda kamuoyuna bilgi sunulacaktır.

4) Döngüsel tampon oranının pozitif olması halinde "Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmelik"in Geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan geçiş süreci hükümleri geçerli olacaktır.

Döngüsel tamponun hesaplanması

5) Döngüsel tampon oranının belirlenmesinde Basel Komitesince önerilen ortak referans değişken olan kredi/GSYH açığı ana gösterge olarak dikkate alınacaktır. Kredi/GSYH açığı; herhangi bir zaman diliminde, kredi/GSYH oranı ile bu oranın uzun dönem trend değeri arasındaki farktır. Kredi verisi için geniş bir kredi tanımı yapılarak; bankalar (katılım bankaları dâhil) ve banka dışı mali kuruluşlar tarafından özel kesime kullandırılan krediler ile finansal olmayan özel sektör tarafından yurtdışından sağlanan kredilerin toplamı dikkate alınacaktır. GSYH olarak ise üç aylık yıllıklandırılmış milli gelir serisi kullanılacaktır.

6) Finansal döngünün tahmininde Kredi/GSYH açığının yanıltıcı yorumlara yol açma olasılığını en aza indirgemek amacıyla ek göstergelerle analizin güçlendirilmesi temel bir prensip olarak Basel Komite tarafından da açıkça belirtilmiştir. Bu kapsamda, destekleyici göstergeler olarak; temelde GSYH, BIST-100 ve bankacılık sektörü özkaynak karlılığında gözlemlenen gelişmeler yakından takip edilecektir. Kurum, finansal sistem ve makroekonomiye ilişkin ilave göstergeleri de izleyecektir. Döngüsel tampon oranının belirlenmesinde Kurul Kredi/GSYH açığına ilave olarak bu paragrafta belirtilen göstergelerden herhangi birini veya birkaçı kullanmaya yetkilidir.

7) Döngüsel tamponun belirlenmesinde, kredi/GSYH açığının %3 ve %15'lik eşik değerleri geçmesi temel referans olarak alınmıştır. Kredi/GSYH açığı, GSYH'nin payda olarak davranışından etkilenir. Eğer açık yalnızca döngüsel yavaşlama nedeniyle artıyorsa, bu her zaman sistem-çapında risklerin oluştuğunu göstermeyebilecektir. Bu kapsamda aşağıda yer alan kural, destekleyici diğer göstergelerin de değerlendirilmesi neticesinde döngüsel tampon oranının belirlenmesinde kullanılacaktır.

8) Kurul iki yıldan az olmamak üzere gerekli gördüğünde döngüsel tampon oranının belirlenmesinde kullanılan yöntemi gözden geçirecek ve değişiklik olması halinde kamuoyu ile paylaşacaktır.

Bankaya özgü döngüsel sermaye tamponunun hesaplanması

9) Bankaya özgü döngüsel sermaye tamponunun hesaplanmasında karşılıklılık esastır. Karşılıklılık uygulaması başta Basel Komiteye üye ülkeler ve Basel III kapsamında uygulanan döngüsel sermaye tamponları için geçerlidir. Bu ülkeler için kullanılacak döngüsel sermaye tamponu oranları, Basel Komitesinin internet sitesinin ilgili bölümünden elde edilecek ve hesaplamalarda Basel Komitesince yayımlanan bu oranlar esas alınacaktır.

10) Karşılıklılık uygulamasında, diğer ülkelerin Basel Komitesince belirlenen geçiş süresi dışında daha ihtiyatlı bir uygulama benimsemesi dikkate alınmayacak ve Basel Komitesince belirlenen geçiş sürecine uyumlu olarak en fazla %2,5 oranına kadar karşılıklılık prensibi uygulanacaktır.

11) Bankalar ilgili ülkelerde bulunan pozisyonlarına %2,5 oranından fazla olmamak şartıyla, geçiş sürecini de dikkate alarak diğer ülkelerce belirlenen tampon oranından daha düşük bir oran uygulayamaz. Ancak, Kurul belirli ülkeler için daha ihtiyatlı bir oran belirlemeye yetkilidir.

12) Bankanın pozisyon aldığı ülke için Basel Komitesi aracılığıyla yayımlanmış bir oran bulunmaması halinde, ilgili ülke için azami tampon oranı (%2,5); "Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmelik"in Geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan geçiş süreci hükümleri çerçevesinde uygulanacaktır.