75935942-050.01.04-[01/315] Faizsiz Finans Denetim Standardı 6 - Fıkhî Denetim (Faizsiz Finans Kuruluşlarının Fıkhî İlke ve Kurallara Uygunluk Sağlamasına Yönelik Güvence Denetimi)

Fıkhî Denetim (Faizsiz Finans Kuruluşlarının Fıkhî İlke ve Kurallara Uygunluk Sağlamasına Yönelik Güvence Denetimi)

Önsöz

Ö1 Fıkhî yönetişim, hesap verebiliriliği ve şeffaflığı teşvik ettiği ve kamu güvenini kazanmaya yardımcı olduğu için, Faizsiz Finans Kuruluşlarının (FFK) yönetişini çerçevesinin önemli bir unsurudur. Uygun bir yönetişim yapısının oluşturulması, FFK'ların genel sağlamlığı için hayati öneme sahiptir ve güçlü bir Fıkhî yönetişim temeli oluşturmak her FFK'nın hedefidir.

Ö2 Fıkhî denetim, Fıkhî yönetişim çerçevesinin kilit bir parçasıdır. Söz konusu denetim, FFK bünyesinde Fıkhî hükümlere uygunluk sağlanmasının incelenmesi ve güvence verilmesini amaçlayan bağımsız bir denetim işidir. Bağımsız ve kapsamlı bir Fıkhî denetim, FFK'ların dürüstlüğünü, itibarını ve sürdürülebilirliğini korumak açısından gereklidir.

Ö3 Bu standart, doğrudan Fıkhî denetim ve Fıkhî doğrulama denetiminin gerçekleştirilmesi için kriterler oluşturmayı ve bu denetimlerle ilgili denetim konuları ile denetime konu bilgileri belirlemeyi amaçlar. Bu standart ayrıca bir Fıkhî denetime ilişkin raporlama yapmaya dair rehberlik sağlamasının yanı sıra Fıkhî denetimle ilgili temel prosedürler ile önemli hususlar hakkında özet bir rehberlik sağlar.

Ö4 Fıkhî denetimin kendine has yapısından dolayı, dünyanın her yerinden Fıkhî denetçilerin genel yaklaşımlarını ve hizmet kalitelerini standart hale getirmek için GDS 3000’i tamamlayıcı nitelikte bu standart oluşturulmuştur.

Giriş

Genel bakış

G1 Bu standart, bir FFK'nın “Fıkhî ilke ve kurallara” uygunluk sağlamasına yönelik gerçekleştirilen bir güvence denetiminde (Fıkhî denetim) geçerli ilkeleri ortaya koymayı amaçlar.

G2 Bu standart, tüm FFK'ların yılda en az bir kez standardın hükümlerine uygun olarak, Fıkhî denetimden geçmesini teşvik eder.

Standardın oluşturulma sebepleri

G3 Faizsiz finans sektörünün gelişmesiyle birlikte, niteliksel gelişmeleri ve uyumlaşmayı temin etmek ve bunun sonucunda sektöre yönelik kamuoyunun güvenini artırmak için Fıkhî denetimi de içeren etkin yönetişim araçlarının uygulanması tercih edilmektedir. Fıkhî denetim, giderek tüm dünyada FFK’ların Fıkhî yönetişim çerçevesinin daha önemli bir unsuru haline gelmektedir. Bu sebeple Fıkhî denetim uygulamalarının standartlaştırılması ve bunların uluslararası en iyi uygulamalarla uyumlu hale getirilmesi zorunluluğu doğmuştur.

Standardın Amacı

1. Bu standardın amacı, bir FFK’nın “Fıkhı ilke ve kurallara" uygunluk sağlamasına yönelik gerçekleştirilen bir güvence denetimi (bu standartta Fıkhî denetim olarak ifade edilecektir) için rehberlik sağlamaktır.

Bu FFDS’de, aynı numaralı paragraflarda, T kodlu paragraflar (örneğin 8(ç) ve 8(çT)) ülkemizde geçerli olan uygulamayı (Türkiye uygulamasını) göstermekte olup Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (Kurum) tarafından getirilen ilâve yükümlülükleri belirtmektedir. Söz konusu ilâve yükümlülükler, aynı numaralı paragrafta belirtilen alternatifleri azaltabilir, uygulama kapsamını genişletebilir veya denetçinin ilâve çalışma ile raporlama yapmasını gerektirebilir. T kodlu olmayan aynı numaralı paragraflar, Faizsiz Finans Denetim Standartlarının çevirisi olup denetçilerin uluslararası uygulamaya ilişkin farkındalıklarını korumak amacıyla aynen bırakılmıştır.

Standardın Diğer Mesleki Standartlarla İlişkisi

2. Bu FFDS, Güvence Denetimi Standardı (GDS) 3000 “Tarihi Finansal Bilgilerin Bağımsız Denetimi veya Sınırlı Bağımsız Denetimi Dışındaki Güvence Denetimleri” ile birlikte değerlendirilmelidir¹.

3. GDS 3000'in hükümleri, Fıkhî hükümlere veya bu standardın kendine özgü olan hükümlerine aykırı olmadığı veya bunlarla tutarsız olmadığı sürece, bu standart kapsamında yürütülebilecek Fıkhî denetimlerde geçerlidir.

Standardın Kapsamı

4. Bu standart, FFK'ların “Fıkhî ilke ve kurallara” uygunluk sağlaması hususunda çeşitli paydaşlara güvence vermek amacıyla Fıkhî denetçi/denetçiler tarafından yürütülen Fıkhî denetimlerde uygulanır.