2023/1561 Yüksek Seçim Kurulunun 19/12/2023 Tarihli ve 2023/1561 Sayılı Kararı

2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 79’uncu maddesi ile seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma görevi Yüksek Seçim Kuruluna verilmiş, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 49 ila 66’ncı maddelerinde de seçim propagandası ve yasaklar düzenlenmiştir.

Yukarıdaki kanun hükmünde açıkça belirtildiği üzere; Mahalli İdareler Genel Seçimlerinin başlangıç tarihi 1 Ocak 2024 Pazartesi günü, oy verme günü ise 31 Mart 2024 Pazar günü olduğundan, bu seçimlerde seçim propagandasının başlangıç tarihi, 298 sayılı Kanun’un 49’uncu maddesinin son fıkrası uyarınca 21 Mart 2024 Perşembe gününe rastlamaktadır.

Anılan hükümlere göre, seçimin ve seçim propagandasının başlangıç tarihlerinden itibaren propagandaya ilişkin kanunen yasak olan konular hakkında karar verilmesi gerekmiş olmakla konu incelendi.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ

Anayasa’nın 127 ve 2972 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan; “Mahalli İdareler seçimleri beş yılda bir yapılır. Her seçim döneminin beşinci yılındaki 1 Ocak günü seçimin başlangıç tarihidir. Aynı yılın Mart ayının son Pazar günü oy verme günüdür.” hükmüne istinaden, Mahalli İdareler Genel Seçimleri 31 Mart 2024 Pazar günü yapılacaktır.

Mahalli İdareler Genel Seçimlerinin başlangıç tarihi 1 Ocak 2024 Pazartesi, seçim propagandası serbestliğinin başlangıç tarihi ise 21 Mart 2024 Perşembe günüdür.

Anayasa’nın 79’uncu maddesiyle; seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konuları ile ilgili bütün yolsuzlukları, şikâyet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama görev ve yetkisi Yüksek Seçim Kuruluna verilmiş, anılan madde, diğer seçim kurullarının görev ve yetkilerinin de kanunla düzenleneceğini hüküm altına almıştır.

298 sayılı Kanun’un 60’ıncı maddesinin onuncu fıkrasında; şehir dışında karayolu kenarında bulunan sabit ilân ve reklam yerlerini, aynı maddede gösterilen usul ve esaslarla belirleyip tahsis etme yetkisi il seçim kurullarına verilmiş olup, il seçim kurullarının bu yetkilerini gerektiğinde yetkili (coğrafi açıdan) ilçe seçim kurullarına devredebilecekleri öngörülmüştür.

298 sayılı Kanun’un 20’nci maddesiyle de ilçe çevresinde seçimin düzenle yürütülmesini sağlamak için gereken bütün tedbirleri alma yetki ve görevi ilçe seçim kurullarına verilmiştir.

Yukarıda değinilen mevzuat hükümlerine göre belirlenen seçimin başlangıç tarihi ile birlikte seçim işlemleri ve seçim süreci işlemeye başladığından, oy verme gününe kadar olan bu süreçte ilgililerce uyulması gereken seçim propagandası usul ve esaslarının belirlenmesi zorunluluk arz etmektedir.

298 sayılı Kanun’un 49’uncu maddesinde; propaganda serbestliği ve süresinin, oy verme gününden önceki onuncu günün (21 Mart 2024 Perşembe) sabahı başlayacağı ve oy verme gününden önceki gün (30 Mart 2024 Cumartesi) saat 18.00’de sona ereceği belirtilmiş, bu serbestlik ve süreye getirilen sınırlamalar da yine aynı Kanun’un 49 ilâ 66’ncı maddeleri arasında düzenlenmiştir.

Açıklanan bu düzenlemelere göre, seçime katılacak siyasi partiler ve bağımsız adaylarca seçim sürecinde uygulanacak seçim propagandası usul ve esaslarının kamuoyuna duyurulması gerekmektedir.

SONUÇ

Yukarıda yapılan açıklamalar ve mevzuat hükümleri çerçevesinde; seçimlerde propaganda serbestliği ve süresi ile uyulması gereken usul ve esaslar aşağıda açıklandığı biçimde düzenlenmiştir.

I-SEÇİMİN BAŞLANGIÇ TARİHİNDEN İTİBAREN (1 Ocak 2024);

A)Açık yerlerde propaganda (1 Ocak 2024) - (30 Mart 2024)

a)Seçim zamanında, genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesislerde ve ilçe seçim kurullarınca gösterileceklerden başka meydanlarda toplu olarak sözlü propaganda yapılmasının yasak olduğuna (298/50-1),

b)İlçe seçim kurullarınca, gidiş - gelişi bozmayacak ve pazarların kurulmasına engel olmayacak surette toplantıların genel olarak yapıldığı ve varsa elektrik tesisatı olan yerleri seçmek suretiyle hangi meydanlarda toplu olarak sözlü propaganda yapılabileceğinin tespit edilmesine (298/50-2),

İlçe seçim kurulunca, o seçim çevresi içindeki miting alanlarının 9 Mart 2024 Cumartesi gününe kadar belirlenerek, seçime katılacak siyasi partilere/bağımsız adaylara ilçe seçim kurullarında ilan edilerek duyurulmasına, siyasi partilerin/bağımsız adayların, duyurudan itibaren iki gün içinde (en geç 11 Mart 2024 Pazartesi) yararlanmak istedikleri miting alanlarını, tarihini ve saatini yazılı olarak ilçe seçim kuruluna iletmelerinin ve ilçe seçim kurullarınca da en geç 12 Mart 2024 Sah günü siyasi partilerin/bağımsız adayların yararlanacakları miting alanlarının, tarih ve saatinin belirlenmesi gerektiğine,