Resmi Gazete Dışındaki Kaynak
No.:
2015-52
Kurum:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
Kabul Tarihi:
25.08.2015
Yürürlüğe Giriş Tarihi:
25.08.2015
Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
Toplantı Tarihi: 18 Ağustos 2015
Enflasyon Gelişmeleri
1. Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0,09 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,39 puan düşerek yüzde 6,81 olmuştur. Gıda grubu yıllık enflasyonu bir önceki aya kıyasla yatay seyrederken petrol fiyatlarındaki azalışa bağlı olarak enerji grubu yıllık enflasyonu düşmüştür. Bu dönemde hizmet enflasyonu gerilerken döviz kuru etkileriyle temel mal grubu enflasyonu sınırlı bir oranda yükselmiştir. Çekirdek enflasyon göstergelerinin ana eğiliminde bir miktar iyileşme kaydedilmiştir.
2. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon Temmuz ayında yatay seyrederek yüzde 9,25 olmuştur. Yıllık enflasyon, işlenmemiş gıda grubunda sınırlı oranda artarken işlenmiş gıda grubunda yavaşlama eğilimini devam ettirmiştir. İşlenmemiş gıda grubunda taze meyve-sebze fiyatlarındaki olumlu seyir sürerken et fiyatları artış eğilimini korumuştur. İşlenmiş gıda grubunda ise ekmek tahıl grubundaki gelişmeler enflasyonu olumlu etkilemeye devam ederken diğer ürünlerin fiyatlarında bir miktar hızlanma gözlenmiştir.
3. Enerji grubunda yıllık enflasyon, uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüş eğilimi ile birlikte azalan akaryakıt fiyatlarına bağlı olarak yüzde 1,58 oranına gerilemiştir. Petrol fiyatlarındaki keskin düşüşün ay içinde de devam etmesiyle enerji grubu yıllık enflasyonundaki düşüşün Ağustos ayında da süreceği öngörülmektedir.
4. Hizmet fiyatları Temmuz ayında yüzde 0,80 oranında artarken grup yıllık enflasyonu 0,43 puan azalarak yüzde 8,42’ye gerilemiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon kira ile lokanta ve otel grubunda yükselirken haberleşme ve ulaştırma hizmetlerinde baz etkisiyle gerilemiştir. Kırmızı et fiyatlarındaki seyre bağlı olarak yemek hizmetleri grubundaki yüksek oranlı fiyat artışları Temmuz ayında da sürmüştür. Hizmet enflasyonu ana eğiliminde ise bir önceki aya kıyasla iyileşme gözlenmiştir.
5. Temel mal grubu yıllık enflasyonu Temmuz ayında 0,09 puanlık artışla yüzde 6,05’e yükselmiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon dayanıklı tüketim mallarında yükselirken giyim grubunda gerilemiş, giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda ise yatay seyretmiştir. Dayanıklı malların seyrinde döviz kuru gelişmelerinin etkisi gözlenmiştir. Bu dönemde giyim fiyatlarında gözlenen olumlu seyre de bağlı olarak temel mal enflasyonu ana eğilimi gerilemiştir.
Enflasyonu Etkileyen Unsurlar
6. Haziran ayında sanayi üretim endeksi bir önceki aya göre yüzde 2,4 oranında güçlü bir artış sergilemiştir. Böylece, sanayi üretimi ikinci çeyrekte önceki çeyreğe göre yüzde 1,6, önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 3,9 oranında artış kaydetmiştir. Haziran ayında üretimde görülen yüksek oranlı artışın iktisadi faaliyette bir ivmelenme anlamına gelmediği, bu gelişmede daha çok otomotiv sektöründeki grevlerin bir önceki ayda yol açtığı üretim kaybının telafisi ile Ramazan ayı öncesinde üretimin öne çekilmesinin etkili olduğu düşünülmektedir. Nitekim Temmuz ve Ağustos ayına dair öncü veriler sanayi üretiminde yılın ilk yarısında gözlenen güçlü performansın ikinci yarıda daha ılımlı bir eğilime dönüşebileceğine işaret etmektedir.
7. Harcama tarafına ilişkin veriler, ikinci çeyrekte özel tüketim talebindeki artış eğiliminin devam ettiğine, yatırımların ise zayıf seyrini koruduğuna işaret etmektedir. Tüketim malları üretim ve ithalatı ikinci çeyrekte bir önceki çeyrek ortalamalarına kıyasla artış göstermiştir. Taşıt hariç sermaye malları üretimi ve ithalatı ise ikinci çeyrekte gerilemiştir. İnşaat sektörüne ilişkin göstergeler de inşaat faaliyetlerinde toparlanmaya işaret etmemektedir. İç piyasa otomobil satışları grevlerin etkisi ile Mayıs ayında gözlenen belirgin gerilemenin ardından Haziran ve Temmuz aylarında aylık bazda artışlar kaydetmiştir. Böylelikle, son dönemde tüketimdeki artışa önemli katkı yapan otomobil satışlarının Temmuz ayında da tüketimi desteklediği tahmin edilmektedir. Diğer yandan, Temmuz-Ağustos dönemine ilişkin PMI ve Temmuz ayına ilişkin İYA sipariş göstergeleri iç talepte güçlü bir seyre işaret etmemektedir. Tüketici güven endeksleri de Temmuz ayında zayıf bir görünüm sergilemeye devam etmiştir. Firmaların gelecek dönem yatırımlarına ilişkin beklentileri Temmuz ayında bir miktar artış gösterse de düşük düzeylerdeki seyrini korumaktadır. Özetle, mevcut göstergeler tüketim talebinde ılımlı bir görünüme işaret ederken yatırımlarda toparlanma sürecinin başladığına ilişkin bir sinyal vermemektedir.
8. Dış talep göstergelerinden altın hariç miktar endeksi ilk çeyrekteki gerilemenin ardından yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre artış göstermiştir. Altın hariç ithalat ise ikinci çeyrekte ılımlı bir artış kaydetmiştir. Böylelikle, reel dengelenme sürecinde 2014 yılı ikinci yarısından itibaren gözlenen bozulmanın 2015 yılı ikinci çeyreğinde bir miktar tersine döndüğü gözlenmektedir. Enerji fiyatlarındaki düşüşün de desteğiyle önümüzdeki dönemde cari dengenin iyileşmeye devam edeceği tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, ihracattaki görece zayıf görünüm ve turizm gelirlerindeki olası azalma söz konusu iyileşmeyi sınırlayabilecektir.