KARAR
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 8. maddesinin birinci fıkrasında yer alan; “Mahalli idareler seçimleri beş yılda bir yapılır. Her seçim döneminin beşinci yılındaki 1 Ocak günü seçimin başlangıç tarihidir. Aynı yılın Mart ayının son Pazar günü oy verme günüdür.” hükmüne istinaden, mahalli idareler seçimleri 31 Mart 2019 Pazar günü yapılacaktır.
Bilindiği üzere, 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 79. maddesi ile “Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma” görevi Yüksek Seçim Kuruluna verilmiş, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 49 - 66. maddelerinde de seçim propagandası ve yasaklar gösterilmiştir.
Yukarıdaki kanun hükmünde açıkça belirtildiği üzere; mahalli idareler seçimlerinin başlangıç tarihi 1 Ocak 2019 Salı günü, oy verme günü ise 31 Mart 2019 Pazar günü olduğundan, bu seçimlerde seçim propagandasının başlangıç tarihi, 298 sayılı Kanunun 49. maddesinin son fıkrası uyarınca 21 Mart 2019 Perşembe gününe rastlamaktadır.
Anılan hükümlere göre, seçimin ve seçim propagandasının başlangıç tarihlerinden itibaren propagandaya ilişkin kanunen yasak olan konular hakkında karar verilmesi gerekmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 127. ve 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 8. maddesinin birinci fıkrasında yer alan; “Mahalli idareler seçimleri beş yılda bir yapılır. Her seçim döneminin beşinci yılındaki 1 Ocak günü seçimin başlangıç tarihidir. Aynı yılın Mart ayının son Pazar günü oy verme günüdür.” hükmüne istinaden, mahalli idareler seçimleri 31 Mart 2019 Pazar günü yapılacaktır.
Mahalli idareler seçimlerinin başlangıç tarihi 1 Ocak 2019 Salı, seçim propagandası serbestliğinin başlangıç tarihi ise 21 Mart 2019 Perşembe günüdür.
Anayasanın 79. maddesiyle; seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma seçim süresince ve seçimden sonra seçim konuları ile ilgili bütün yolsuzlukları, şikâyet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama görev ve yetkisi Yüksek Seçim Kuruluna verilmiş, anılan madde, diğer seçim kurullarının görev ve yetkilerinin de kanunla düzenleneceğini hüküm altına almıştır.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 60/10. maddesiyle, şehir dışında karayolu kenarında bulunan sabit ilân ve reklam yerlerini, aynı maddede gösterilen usul ve esaslarla belirleyip tahsis etme yetkisi il seçim kurullarına verilmiş olup, il seçim kurullarının bu yetkilerini gerektiğinde yetkili (coğrafi açıdan) ilçe seçim kurullarına devredebilecekleri öngörülmüştür.
298 sayılı Kanunun 20. maddesiyle de, ilçe çevresinde seçimin düzenle yürütülmesini sağlamak için gereken bütün tedbirleri alma yetki ve görevi ilçe seçim kurullarına verilmiştir.
Yukarıda değinilen mevzuat hükümlerine göre belirlenen seçimin başlangıç tarihi ile birlikte seçim işlemleri ve seçim süreci işlemeye başladığından, oy verme gününe kadar olan bu süreçte ilgililerce uyulması gereken seçim propagandası usul ve esaslarının belirlenmesi zorunluluk arz etmektedir.
298 sayılı Kanunun 49. maddesinde; propaganda serbestliği ve süresinin, oy verme gününden önceki onuncu günün (21 Mart 2019 Perşembe) sabahı başlayacağı ve oy verme gününden önceki günün (30 Mart 2019 Cumartesi) saat 18.00’de sona ereceği belirtilmiş, bu serbestlik ve süreye getirilen sınırlamalar da yine aynı Kanunun 49 ilâ 66. maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Açıklanan bu düzenlemelere göre, seçim sürecinde uygulanacak seçim propagandası usul ve esaslarının kamuoyuna duyurulması gerekmektedir.
SONUÇ
Yukarıda yapılan açıklamalar ve mevzuat hükümleri çerçevesinde; seçimlerde propaganda serbestliği ve süresi ile uyulması gereken usul ve esaslar aşağıda açıklandığı biçimde düzenlenmiştir
I- SEÇİMİN BAŞLANGIÇ TARİHİNDEN İTİBAREN (1 Ocak 2019);
A) Açık yerlerde propaganda; (1 Ocak 2019) - (30 Mart 2019)
a) Seçim zamanında, genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesisler ile ilçe seçim kurullarınca gösterileceklerden başka meydanlarda toplu olarak sözlü propaganda yapılmasının yasak olduğuna (298/50-1),
b) İlçe seçim kurullarınca, gidiş-gelişi bozmayacak ve pazarların kurulmasına engel olmayacak surette toplantıların genel olarak yapıldığı ye varsa elektrik tesisatı olan yerleri seçmek suretiyle hangi meydanlarda toplu olarak sözlü propaganda yapılabileceğinin tespit edilmesine (298/50-2),
İlçe seçim kurulunca, o seçim çevresi içindeki miting alanlarının 9 Mart 2019 Cumartesi gününe kadar belirlenerek, seçime katılacak siyasi partilere ilçe seçim kurullarında ilan edilerek duyurulmasına, siyasi partilerin, duyurudan itibaren iki gün içinde(en geç 11 Mart 2019 Pazartesi) yararlanmak istedikleri miting alanlarını ve tarihini yazılı olarak ilçe seçim kuruluna iletmelerinin ve ilçe seçim kurullarınca da en geç 12 Mart 2019 Salı günü siyasi partilerin yararlanacakları miting alanlarının ve tarihinin belirlenmesi gerektiğine,