Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Konu: Borsa tarafından borsa çalışanlarına ve borsanın hizmet satın aldığı şirket çalışanlarına bir defaya mahsus yapılan ödemeler
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, 31.10.2014 tarih ve 19 sayılı Olağan Meclis toplantısında alınan karar gereğince, Borsanızda çalışan her statüdeki personel ile hizmet satın aldığınız şirket çalışanlarına bir defaya mahsus olmak üzere seyyanen yapılacak ödemelerin Gelir Vergisi ve Damga Vergisine tabi olup olmadığı hususunda görüş sorulduğu anlaşılmıştır.
A - GELİR VERGİSİ KANUNU UYGULAMASI YÖNÜNDEN
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Gelirin unsurları" başlıklı 2 nci maddesinde "Gelire giren kazanç ve iratlar şunlardır.
1- Ticari kazançlar
2- Zirai kazançlar
3- Ücretler
4- Serbest meslek kazançları,
5- Gayrimenkul sermaye iratları,
6- Menkul sermaye iratları,
7- Diğer kazanç ve iratlar
..." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez." hükmü yer almış olup, 62 nci maddesinde de, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler işveren olarak tanımlanmıştır.
Buna göre, ücret gelirini oluşturan üç unsur bulunmaktadır.
- İşverene tabi olma,
- Belli bir işyerine bağlı olma,
- Hizmetin karşılığı olarak bir ödeme yapılması
Öte yandan, ücret ödemelerine ilişkin açıklamaların yer aldığı 149 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, muafiyet ve istisna kapsamına girmeyen ve her ne ad altında yapılırsa yapılsın ücret tanımı içine giren tüm ödemelerin, ücret olarak vergiye tabi tutulacağı açıklamasına yer verilmiştir.
Diğer taraftan, aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmüne yer verilmiş olup, aynı fıkranın birinci bendinde ise, hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, Borsanızın 31.10.2014 tarih ve 19 sayılı Olağan Meclis toplantısında alınan karar gereğince, borsada çalışan her statüdeki personele bir defaya mahsus olmak üzere seyyanen yapılacak ödemenin Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesine göre ücret olarak değerlendirilmesi ve aynı Kanunun 94, 103 ve 104 üncü maddeleri gereğince tevkifata tabi tutulması gerekmektedir.
Diğer taraftan, Borsanız ile hizmet ilişkisi bulunmayan ve Borsanızın hizmet satın aldığı şirket çalışanı olan kişilere bir defaya mahsus olmak üzere seyyanen yapılacak ödemenin ücret olarak kabul edilmesi ve ücret kapsamında tarafınızca gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmekte olup söz konusu ödemelerin doğrudan hizmet satın aldığınız şirketlere yapılması ve bu şirketler tarafından da çalışanlara ödenmesi durumunda ise işverenin ödemeyi yapan şirket olarak kabul edilip, ücret bordrosunun buna göre düzenlenerek, Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 103 ve 104 üncü maddeleri gereğince gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.
B - VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ KANUNU UYGULAMASI YÖNÜNDEN
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1 inci maddesiyle, Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikali veraset ve intikal vergisine tabi tutulmaktadır.
Aynı Kanunun 2 nci maddesinin (a) fıkrasında da "şahıs" tabirinin, hilafına sarahat olmadıkça hakiki ve hükmi şahısları; (b) fıkrasında, "mal" tabirinin, mülkiyete mevzu olabilen menkul ve gayrimenkul şeylerle mameleke girebilen sair bütün hakları ve alacakları, (d) fıkrasında ise ivazsız intikal tabirinin, hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız iktisapları ifade edeceği belirlenmiştir.
EN
TR
