97895701-140.01.03[2016/115]-190767 Sayılı Özelge

492 sayılı Harçlar Kanununun 2 nci maddesinde, yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanların yargı harçlarına tabi olduğu belirtilmiş olup, Kanuna bağlı (I) sayılı Tarifenin "C) Ticaret sicili harçları" başlıklı bölümünün "I-Kayıt ve tescil harçları" bölümünde;

"1- Ticari işletmenin ve unvanının tescil ve ilanında,

2- Temsile yetkili kılınan kimselerin tescil ve ilanında (Her kişi için),

3- Ticaret siciline tescil edilmiş olan vakalardaki değişikliklerin tescilinde

4-Kayıt silinmesinde (Ticari işletme rehni kaydının silinmesi dahil) listede belirtilen miktarlarda

harç tahsil edileceği" hüküm altına alınmıştır.

Harçlar Kanununun "Resen yapılan işlemler" başlıklı 126 ncı maddesinde, "Herhangi bir istek olmaksızın resen yapılacak işlemlere ait harçlar, bu kanunda aksine hüküm yoksa, lehine işlem yapılan kişilerden alınır." hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 26 ncı maddesine göre çıkarılan ve ticaret sicil kayıtlarının tutulmasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 31 inci maddesinde, "Müdürlükten harca tabi herhangi bir istemde bulunan veya örnek isteyen kimsenin isteği, harç ödenmedikçe karşılanmaz. Resen yapılması gereken tescil, değişiklik ve silinmeler harç tahsil edilmeden önce yapılabilir. Ancak, bu işleme ait harç, 492 sayılı Harçlar Kanununun 126 ncı maddesi hükmüne göre tahsili için derhal ilgili vergi dairesine bildirilir. Harcın tamamıyla ödenmemiş olmasına rağmen harca tabi işlemi yapmış veya örneği vermiş olan müdür ve müdür yardımcısı harçtan, mükellef ile beraber müteselsil olarak sorumludur." hükmüne yer verilmiştir.

Yapılan açıklamalar çerçevesinde harç; bir hizmet veya yapılan bir işlem karşılığında hizmet alan veya işlemin gerçekleştirilmesini isteyen kişiden talep ve tahsil edilen bir kamu geliridir. Harcın konusu kişi tarafından talep edilen hizmet veya işlemdir. Mahiyetine bakılmaksızın, harca tabi işlem veya hizmet gerçekleştirildiği anda harç alacağı doğmakta olup, yapılan bir işlem veya hizmet olmadığı sürece harç alacağından söz edilmeyecektir.

Bu itibarla, Müdürlüğünüz tarafından talep edilen ve Ticaret Sicil Müdürlüklerince yerine getirilecek olan söz konusu ticaret sicili işleminden 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (1) sayılı tarifenin C/I-3 bendi gereğince harç tahsil edilmesi ve harç mükellefiyetinin de borçluya ait olması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.