B.07.1.GİB.4.99.16.02-DAMGA-1-129 Sayılı Özelge

İlgi : Kayıtlarımıza ... tarih ve ... sayı ile intikal eden özelge talep formunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eki dilekçenizin incelenmesinden, Bankanız ve ... A.Ş'nin danışmanlık hizmeti verdiği ...Menkul Kıymetler A.Ş.'nin satışları sebebiyle oluşan vadeli ticari alacaklarının, Sermaye Piyasası Kurulunun Seri:III No:35 Varlık Finansmanı Fonlarına ve Varlığa Dayalı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Hakkındaki Tebliği uyarınca Bankanız veya ... Menkul Kıymetler A.Ş. tarafından kurulacak varlık finansmanı fonuna devredileceği, bu alacakların fon tarafından ihraç edilecek varlığa dayalı menkul kıymetlerin teminatını teşkil edeceği belirtilerek, varlık finansmanı fonlarının kuruluş belgelerinin ve alacakların fona devri için düzenlenecek alacağın temliki sözleşmesinin damga vergisinden istisna olup olmadığı, fonun harca tabi işlemlerinin 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca ödenmesi gereken harçlardan istisna olup olmadığı ile fonun banka ve sigorta muameleleri vergisi mükellefi olup olmayacağı hususlarında görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

1- DAMGA VERGİSİ VE HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN

488 Sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (I) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde damga vergisinin mükellefinin kağıtları imzalayanlar olduğu; 9 uncu maddesinde Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu hükmü yer almaktadır.

Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV. Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün 36 ncı fıkrasında, "Sermaye piyasası araçlarının ihracına ilişkin olarak düzenlenen makbuz ve kağıtlar, konut finansmanı kuruluşlarının konut finansmanı işlemleri ve bu kuruluşların ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul kıymetler ve varlık finansmanı fonlarını temsilen menkul kıymet ihracı ve bu ihraca konu teminatlarla ilgili olarak düzenlenen makbuz ve kağıtlar" damga vergisinden istisna edilmiştir.

Görüldüğü üzere yukarıda yer alan fıkrada teminatlar yönünden; sadece konut finansmanı kuruluşlarının belirli menkul kıymet ihraçlarına konu teminatlarla ilgili olarak düzenlenen makbuz ve kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir.

Söz konusu fıkranın uygulanmasına ilişkin açıklamalar 49 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde yapılmıştır. Buna göre tebliğin;

-3.1 no.lu bölümünde, " 5582 sayılı Kanunla Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun "IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümüne (36) numaralı fıkra olarak eklenen hüküm ve bu hükmün 5582 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle ipotekli sermaye piyasası araçları dahil sermaye piyasası araçlarından hiçbir şekilde damga vergisi alınmaması şeklindeki gerekçesinden hareketle 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 3 üncü maddesinde, menkul kıymetler, diğer sermaye piyasası araçları ve ipotekli sermaye piyasası araçları olarak tanımlanan sermaye piyasası araçları ile bu araçların ihracına ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir."

-3.2 no.lu bölümünde ise, " Önceki bölümde belirtilen düzenleme uyarınca, 2499 sayılı Kanunun 38/A maddesinde konut finansmanı kuruluşları olarak tanımlanan ve konut finansmanı amacıyla doğrudan tüketiciye kredi kullandıran ya da finansal kiralama yapan bankalar ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından konut finansmanı faaliyetinde bulunması uygun görülen finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketlerinin, konut finansmanı işlemlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar ile bu kuruluşların ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul kıymetler ve varlık finansmanı fonlarını temsilen menkul kıymet ihracı ve bu ihraca konu teminatlarla ilgili olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir." açıklamalarına yer verilmiştir.

Diğer taraftan, varlık finansman fonlarının 492 sayılı Harçlar Kanunundaki harçlardan muaf veya bu fonların işlemlerinin söz konusu harçlardan istisna olduğuna dair herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.

Öte yandan, Varlık Finansman Fonlarına ve Varlığa Dayalı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (Seri:III, No:35)'in 4 üncü maddesinin 1 numaralı fıkrasında, varlık finansmanı fonunun, ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetler karşılığında toplanan paralarla, varlığa dayalı menkul kıymet (VDMK) sahipleri hesabına inançlı mülkiyet esaslarına göre oluşturulan malvarlığı olduğu; 16 ncı maddesinin 1 inci fıkrasında, VDMK'nın, fon portföyündeki varlıklar karşılığında ihraç edilen borçlanma senedi olduğu; 20 nci maddesinin 1 inci fıkrasında fon portföyüne dahil edilecek varlıkların neler olduğu; 21 inci maddesinin 1 numaralı fıkrasında da, fonun, imzalanacak bir sözleşme çerçevesinde portföye dahil etmek üzere, Tebliğin 20 nci maddesinde sayılan varlıkları devralacağı belirtilmiştir.