B.07.4.DEF.0.32.10.00-130-2468 Sayılı Özelge

Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinde derneklere ait iktisadi işletmeler, kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış olup anılan maddenin üçüncü fıkrasında, derneklere ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve sermaye şirketleri ile kooperatifler dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin derneklerin iktisadi işletmeleri olduğu, aynı maddenin altıncı fıkrasında da derneklere ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal ve hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kâr edilmemesi veya kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi işletme niteliğini değiştirmeyeceği hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanunun uygulanmasına ilişkin açıklamaları içeren 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin (2.4.) bölümünde, iktisadi işletmelerin belirgin özelliklerinin bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesi olduğu, diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurlarının ticari faaliyetin de temel özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı ya da hizmet ifaları gibi faaliyetler olduğu, Kanunun bu gibi halleri tek tek saymak yerine, dernek veya vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsamına aldığı, satılan mal veya hizmete ait bedelin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kâr edilmemesinin, kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi işletme olma vasfını değiştirmeyeceği açıklanmıştır.

Dolayısıyla, vergi uygulamaları bakımından dernek olarak değerlendirilen odaların tüzel kişiliği itibarıyla kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmamakla birlikte, devamlılık arz eden ticari, sınai ve zirai faaliyetleri nedeniyle odaların tüzel kişiliğine bağlı oluşacak iktisadi işletmelerin kurumlar vergisine tabi tutulması gerekecektir.

Buna göre, kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayan odanızın mülkiyetinde bulunan taşınmazların belirli bir organizasyon çerçevesinde devamlılık arz edecek şekilde alım satımının yapılması veya söz konusu satış faaliyetinin, hacim ve ehemmiyet bakımından ticari nitelik arz etmesi veya ticari amaç güdülerek yapılması hallerinde, odanız bünyesinde oluşacak iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi gerekmektedir.

Ancak, odanız mülkiyetinde bulunan söz konusu taşınmazın satış işlemi tek başına herhangi bir organizasyon dahilinde ve devamlı surette yapılan ticari bir faaliyet olarak değerlendirilemeyeceğinden, anılan satış işlemi nedeniyle odanıza bağlı bir iktisadi işletme oluşmayacak ve kurumlar vergisi mükellefiyeti söz konusu olmayacaktır.

Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden

3065 sayılı KDV Kanununun;

(1/3-d) maddesinde, müzayede mahallerinde yapılan satışların KDV ye tabi olduğu,

(1/3-g) maddesinde, genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetlerinin KDV ye tabi olduğu,

hükme bağlanmıştır.

Buna göre, odanız mülkiyetinde bulunan taşınmazın satış işlemi nedeniyle odanıza bağlı iktisadi işletme oluşmadığından bu satış işleminin 3065 sayılı Kanunun (1/3-g) maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Öte yandan, söz konusu taşınmazın odanız tarafından müzayede suretiyle satılması halinde (Bu işlemde satışa konu taşınmazın odanıza ait bir iktisadi işletmeye ait olması ya da bu tür satışlarınız nedeniyle odanız bünyesinde iktisadi bir işletme oluşması şartı aranmaz) bu işlem 3065 sayılı Kanunun (1/3-d) maddesine göre KDV'ye tabi olacaktır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.