2015/8 Bireysel Kredilerle Bağlantılı Olarak Akdedilen Meblağ Sigortalarında Sigortalının Vefat Etmesi Üzerine Yapılan Ödemelerin Veraset ve İntikal Vergisi Karşısındaki Durumuna İlişkin Sektör Duyurusu

Diğer taraftan, Kanun’un 17 nci maddesinde;

"Amme idare ve müesseseleri, bankalar, bankerler, kasa kiralayanlar, sigorta şirketleri, sair şirket ve müesseseler, mahkemeler ve icra daireleri istihkak sahiplerine bu verginin mevzuuna giren her hangi bir muamele dolayısıyla para ve senet verebilmek için evvelemirde verginin ödenmiş olduğuna dair vergi dairesinden verilmiş bir tasdikname talep ederler.

Tasdikname ibraz etmeyen hak sahiplerinin istihkaklarından, veraset yoluyla intikallerde %5, ivazsız intikallerde %15 oranında vergi karşılığı olarak tevkifat yaptıktan sonra, bakiyesini verebilirler. Tevfikan yapanlar, tevkif ettikleri parayı en geç bir hafta içinde bulundukları yerin mal sandığına yatırmaya ve keyfiyeti bağlı bulundukları vergi dairesine yazı ile bildirmeye mecburdurlar.

Tevkifat yapmadan para ve senet verenlerle tevkif ettikleri parayı yukarıda belirtilen süre içinde mal sandığına yatırmayanlardan (Hakimler hariç), tevkif etmeye ve yatırmaya mecbur oldukları paralar Amme Alacaklarının Tahsil Usulü hakkında Kanım hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edilir. Tevkifatı yapan ilgili kuruluşların, bu görevleri süresinde yerine getirmeyen sorumlularından, tevkif etmeye ve yatırmaya mecbur oldukları paraların %10'u oranında ayrıca ceza tahsil olunur.”

hükmü yer almaktadır.

Müsteşarlığımıza intikal eden başvurulardan, bireysel kredilerle bağlantılı olarak akdedilen meblağ sigortalarında sigortalının vefat etmesi üzerine; sigorta sözleşmesinde lehtar olarak yer alan bankalara, sigorta bedelinin borç tutarını aşınası halinde mirasçılara veya sigorta sözleşmesinde lehtar olarak yer alan mirasçı olmayan üçüncü şahıslara yapılan ödemelere veraset ve intikal vergisinin ne şekilde uygulanacağı noktasında tereddütler yaşandığı anlaşılmaktadır.

Konuya ilişkin olarak 31/8/2007 tarihli Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Sirküleri ile Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 1/11/2007 tarihli ve B.07.1.GİB.0.60/6038-13/96606 sayılı Özelgesi ve 13/2/2015 tarihli ve 43923039-160.01.03[35]-13387 sayılı yazısı dikkate alınarak;

Bireysel kredilerle bağlantılı hayat sigortalarında sigortalının vefat etmesi durumunda; sigorta sözleşmesinde lehtar olarak banka gösterilmiş ise, bankaların lehtarlığı alacak ve borç ilişkisine dayandığından bankaya ödenen kredi hayat sigorta bedelinin ivazsız olarak mütalaa edilmemesi, varsa sigorta bedelinin borç tutarını aşan kısmının kanunî mirasçılara veya sigorta sözleşmesinde lehtar olarak gösterilen üçüncü şahıslara ilgili vergi mevzuatı hükümleri çerçevesinde ödenmesi,

Bireysel kredilerle bağlantılı olarak akdedilen ferdi kaza sigortaları kapsamında sigortalının kazaen vefat etmesi durumunda;

• Sigortalı bedeli üzerinden sigorta sözleşmesinde lehtar olarak banka gösterilmiş ise, bankaların lehtarlığı alacak ve borç ilişkisine dayandığından bankaya ödenen ferdi kaza sigorta bedelinin ivazsız olarak mütalaa edilmemesi,

• Sigorta bedelinin borç tutarını aşması nedeniyle aşan kısmın sigorta şirketince mirasçılara ödenmesi durumunda, sigortalının yokluğu nedeniyle yakınlarının uğrayacakları maddi zarar ve manevi ızdırabın sigorta sözleşmesine dayanılarak kısmen olsun tazmini ve telafisi amacını taşıyan bu ödemenin Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu'nun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin parantez içi hükmüne istinaden vergilendirilmemesi,

• Sigorta bedelinin borç tutarını aşması nedeniyle sigorta sözleşmesinde lehtar olarak yer alan üçüncü kişiye ödenecek tutar maddi veya manevi bir tazminat olarak kabul edilemeyeceğinden, ödenecek miktarın ivazsız bir iktisap olarak veraset ve intikal vergisine tabi tutulması,

- İlişik kesme belgesinin ibraz edilmemesi halinde, sigorta şirketlerince ilgililere yapılacak ödemelerden Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 17 nci maddesi gereğince vergiye karşılık %15 oranında tevkifat yapılması ve tevkif edilen paranın da en geç bir hafta içinde bulundukları yerin (vergi dairesine) mal sandığına yatırılması ve keyfiyetin bağlı bulundukları vergi dairesine bir yazı ile bildirilmesi gerekmektedir.

Sigorta şirketlerinin bu uygulama yönünde azami dikkat göstermesi, kanunî mirasçıların ve sigorta sözleşmesinde lehtar olarak gösterilen üçüncü şahısların mağduriyet yaşamamaları bakımından önem arz etmektedir.