Bilindiği üzere, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun bütçe ödeneklerinin kullanılmasına ilişkin 20 nci maddesinde;
"(a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, ayrıntılı harcama programlarını hazırlar ve vize edilmek üzere Maliye Bakanlığına gönderir. Bütçe ödenekleri, Maliye Bakanlığınca belirlenecek esaslar çerçevesinde, nakit planlaması da dikkate alınarak vize edilen ayrıntılı harcama programları ve serbest bırakma oranlarına göre kullanılır.
(b) Özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumları ayrıntılı finansman programlarını hazırlar ve harcamalarını bu programa uygun olarak yaparlar.
(c) Ayrıntılı harcama ve finansman programlarının hazırlanmasına, vize edilmesine, uygulanmasına ve uygulamanın izlenmesine dair usûl ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir."
hükümleri yer almaktadır.
Bütçenin uygulanmasında etkinliği ve nakit yönetiminin en düşük maliyetle işlemesini sağlayacak harcama ve finansman programlarının hazırlanması önem taşımakta olup; bu amaçla ayrıntılı harcama ve finansman programlarının hazırlanması ve vize edilmesinde aşağıda yer alan usul ve esaslara uyulacaktır.
I - Kapsam
5018 sayılı Kanunun yukarıda yer alan hükümlerine istinaden, bu Talimat genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince hazırlanacak olan ayrıntılı harcama programı ile özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumlarınca hazırlanacak olan ayrıntılı finansman programının hazırlanma usul ve esaslarını içermektedir.
II - Tanımlar
Ayrıntılı Harcama Programı (AHP): 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan genel bütçeli idarelerin, aylar itibariyle yapabilecekleri harcamaları gösteren programdır. Bu programın ekonomik sınıflandırmanın ikinci düzeyi itibariyle oluşturulmasına AHP İcmal (Ek 1), tertip düzeyinde oluşturulmasına AHP Tertip (Ek 2) denilmektedir.
Ayrıntılı Finansman Programı (AFP): 5018 sayılı Kanuna ekli (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerinde yer alan idareler tarafından hazırlanacak olan ve içeriğinde harcamanın, gelirin ve net finansmanın aylar itibariyle gerçekleşme hedefi olan programdır. (Ek 3)
III - Program Oluşturma İlkeleri
1) Kamu idareleri harcama veya finansman programı tekliflerini; uygulanmakta olan ekonomik program, önceki yıllar bütçe gider ve gelir gerçekleşmeleri, teşkilat yapılarındaki değişiklikler, mevsimsel özellikler, harcamaların niteliği ve diğer özel durumları dikkate alarak hazırlayacaklardır.
2) Ekonomik sınıflandırmanın birinci düzeyinde yer alan (01) Personel Giderleri ile (02) Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri için tefrik edilmiş ödenekler, memur ve sözleşmeli personel için dolu kadrolar esas alınarak 2006 yılı Ocak ayından itibaren uygulanmakta olan katsayı ve sözleşme ücretleri üzerinden; işçiler için sürekli işçi pozisyonlarından dolu olanlar ile vize edilmiş geçici işçi pozisyonları esas alınarak, mevcut toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre yapılacak hesaplama çerçevesinde dağıtılacaktır.
3) Ocak ve Şubat aylarında yapılan harcamalar ile bu süre içerisinde Bakanlığımızca serbest bırakılan ödeneklere, harcama veya finansman programları tekliflerinin ilk 3 aylık diliminde yer verilecektir.
4) İşçi ikramiyelerine ilişkin ödenekler ile uluslararası kuruluşlar için öngörülen ödenekler, ödemenin yapılacağı ay dikkate alınarak teklif edilecektir.
5) Kamu idarelerinden alınan teklifler, ekonomik program uyarınca değerlendirilecek ve gerektiğinde idarelerle görüşme yapılmak suretiyle miktar ve oran olarak nihai hale getirilerek vize edilecektir.
6) Hazine yardımı alan özel bütçeli idareler ile sosyal güvenlik kurumlarından (F) işaretli cetvellerinde Net Finansman öngörülmüş olan idareler, öncelikle Net Finansmana ilişkin bu kaynakları kullanacak şekilde AFP düzenleyeceklerdir.
IV - Program Oluşturma Yöntemi ve Süreç
A - Genel Bütçe
1) Genel bütçeli idareler AHP düzenleyeceklerdir.
2) AHP tekliflerini düzenlerken idareler kendi inisiyatiflerinde olmak üzere ya AHP İcmal (Ek-1) formunu kullanacaklar ya da AHP Tertip (Ek-2) formunu kullanacaklardır.
3) AHP Tertip (Ek-2) formunu kullanmayı tercih eden idarelerin, AHP İcmal (Ek-1) formları otomatik olarak sistem (e-bütçe) tarafından üretilecektir.
4) İdarelerin AHP İcmal (Ek-1) teklif formları üst yöneticiler tarafından imzalanarak 10 Şubat 2006 tarihine kadar Bakanlığımıza iletilecektir. İdareler Bakanlığımıza gönderdikleri bu tekliflerini sistem (e-bütçe) üzerinde onaylayacaklardır.
5) Bakanlığımızda yapılacak değerlendirme sonucunda oluşan AHP İcmal (Ek-1) formları vize edilerek idarelere gönderilecektir.
6) İlgili idarelerin Strateji Geliştirme Başkanlıkları/Daire Başkanlıkları/Müdürlükleri Bakanlığımızca vize edilen AHP İcmal’e (Ek-1) uygun olarak, AHP Tertip (Ek-2) formlarını oluşturarak sistem (e-bütçe) üzerinde onaylayacaklardır.