Amaç
(1) Bu Tebliğin amacı; insan ve çevre sağlığının azami düzeyde korunmasını sağlayarak, deterjanların ve deterjanlarda kullanılan yüzey aktif maddelerin piyasaya arzına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
(1) Bu Tebliğ; deterjanların ve deterjanlarda kullanılan yüzey aktif maddelerin piyasaya arzı için; deterjanlarda bulunan yüzey aktif maddelerin biyolojik parçalanabilirliğini, biyolojik parçalanabilirlik açısından yüzey aktif maddeler üzerindeki kısıtlamaları veya yasaklamaları, içerdikleri koku alerjenleri de dahil olmak üzere deterjanların etiketinde ve/veya ambalajındaki ek bilgileri ve imalatçıların, Bakanlığa ve yetkili sağlık personeline ibraz etmek üzere elinde bulundurması gereken bilgi ve belgeleri kapsar.
Dayanak
(1) Bu Tebliğ;
a) 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna, 3/6/2011 tarihli ve 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye, 13/11/2001 tarihli ve 2001/3529 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmeliğe ve 15/1/1997 tarihli ve 97/9196 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Ürünlerinin İhracatının Arttırılmasına Yönelik Teknik Mevzuatı Hazırlayacak Kurumların Belirlenmesine İlişkin Karara dayanılarak,
b) Avrupa Birliğinin deterjan ile ilgili 648/2004/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğüne, 907/2006/EC ve 551/2009/EC sayılı Komisyon Tüzüklerine paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
(1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
b) Komisyon: Avrupa Birliği Komisyonunu,
c) Deterjan: İnsan vücudunun temizliği dışında, yıkama ve temizleme işlemlerinde kullanılması amaçlanan sabunları ve/veya diğer yüzey aktif maddeleri içeren; sıvı, toz, pasta, bar, kalıp, kalıplanmış parça ve benzeri her türlü fiziksel formda olabilen; evlerde, kurumsal veya endüstriyel amaçlarla kullanılmak üzere piyasaya arz edilebilen herhangi bir madde veya karışımı,
Deterjan olarak kabul edilen diğer ürünler:
1) Yardımcı yıkama karışımı: Giysi, evsel çamaşırlar ve benzerlerinin ıslatılması (önyıkama), durulanması veya beyazlatılması amacıyla kullanılan,
2) Çamaşır yumuşatıcısı: Çamaşırların yıkanmasını tamamlayan işlemlerde çamaşırın yumuşatılması amacıyla kullanılan,
3) Temizlik karışımı: Evsel genel amaçlı temizleyiciler ve/veya diğer yüzey temizleme işlemleri için kullanılan (yüzeyler, malzemeler, ürünler, makineler, mekanik cihazlar, ulaşım araçları ve ilgili ekipmanlar, enstrümanlar, cihazlar, ve benzeri),
4) Diğer temizleme ve yıkama karışımları: Diğer yıkama ve temizleme işlemleri için kullanılan,
ç) Endüstriyel ve kurumsal deterjan: Özel ürün kullanımında uzmanlaşmış personel tarafından, evsel ortam dışında yıkama ve temizleme amaçları için kullanılan deterjanı,
d) Çözücü bazlı deterjanlar: Aktif maddesi organik çözücülerden oluşan, endüstriyel ve kurumsal temizleme amaçlarına yönelik olarak kullanılan deterjanı,
e) Yıkama: Çamaşırların, kıyafetlerin, bulaşıkların ve diğer sert yüzeylerin temizlenmesini,
f) Temizlemek: “TS EN ISO 862 Yüzey Aktif Maddeler-Terimler ve Tarifler” standardının içerisinde tanımlanan anlamı,
g) Madde: Doğal halde bulunan veya bir üretim sonucu elde edilen, kararlılığını ve yapısını etkilemeden uzaklaştırılabilen çözücüler hariç, üretiminde kararlılığını sağlamak üzere kullanılan katkı maddeleri ile üretim işleminden kaynaklanan safsızlığı ihtiva eden kimyasal elementleri ve bunların bileşikleri,
ğ) Karışım: İki veya daha fazla maddeden oluşan bir karışımı veya çözeltiyi,
h) Yüzey aktif madde: Yüzey aktif özelliklere sahip olan ve suyun yüzey gerilimini azaltabilen, su-hava arayüzünde yayılma veya tek katmanlı adsorpsiyon oluşturabilen, emülsiyon ve/veya mikroemülsiyon ve/veya miseller oluşturabilen ve su-katı arayüzlerinde adsorpsiyon sağlayabilen cins ve boyutta bir veya daha fazla hidrofilik ve bir veya daha fazla hidrofobik gruptan oluşan deterjanlarda kullanılan herhangi bir organik madde ve/veya karışımı,
ı) Birincil biyolojik parçalanabilirlik: Yüzey aktif maddenin mikroorganizmalar tarafından parçalanması ve bunun neticesinde yüzey aktif özelliğinin kaybolmasına bağlı olarak yüzey aktif maddede meydana gelen ve ek-3’te belirtilmiş olan test metotlarıyla ölçülen yapısal değişikliği,
i) Nihai aerobik biyolojik parçalanabilirlik: Yüzey aktif maddenin oksijenle birlikte mikroorganizmalar tarafından tamamen kullanılması sonucunda, ek-3’te belirtilen test yöntemleriyle ölçülen karbondioksit, su ve diğer mevcut elementlerin mineral tuzlarına indirgenmesi (mineralleşmesi) ve yeni mikrobiyal hücre bileşenlerine (biyo-kitle) parçalanmasını ifade eden biyolojik parçalanabilirlik düzeyini,