4.5.1994 gün ve 3986 sayılı Kanunun 7.5.1994 gün ve 21927 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 8 inci maddesiyle bir defaya mahsus olmak üzere ihdas edilen ek gayrimenkul vergisinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.
1- VERGİNİN KONUSU:
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 1 ve 12 nci maddelerinde belirtilen bina ve arsalar ek gayrimenkul vergisine tabidir.
Araziler ise bu vergiye tabi değildir.
2- MÜKELLEF:
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununda belirtilen bina ve arsa vergisi mükellefleri bu verginin de mükellefidirler. Bina ve arsa vergisinin mükellefi, bina ve arsanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa bina ve arsaya malik gibi tasarruf edenlerdir.
3- TANIMLAR:
a) Bina, yapıldığı madde ne olursa olsun, gerek karada gerek su üzerindeki sabit inşaatların tamamıdır.
b) Arsa, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 12 nci maddesine göre belediye sınırları içinde belediyece parsellenmiş arazi parçalarıdır.
Ayrıca, bu maddede belediye sınırları içinde veya dışında bulunan parsellenmemiş araziden hangilerinin arsa sayılacağının Bakanlar Kurulu Kararı ile belli edileceği ifade edilmiştir.
Buna istinaden, parsellenmemiş arazilerden hangilerinin arsa sayılacağı, 28.2.1983 gün ve 83/6122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki "Arsa Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkında Karar"da belirtilmiştir. Bu karar 11.3.1983 tarih ve 17984 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
c) Brüt kullanım alanı tabiri, emlak vergisi matrahının hesaplanmasında esas alınan ve bina vergisi beyannamesinin 20 nolu kısmındaki m2'yi ifade eder.
4- VERGİDEN MÜSTESNA TUTULAN BİNALAR:
Türkiye sınırları içinde sahip olunan konutlardan brüt kullanım alanı 150 m2'yi (150 m2 dahil) geçmeyen ve mükelleflerce seçilecek bir tanesi ek gayrimenkul vergisinden müstesnadır.
Birden fazla brüt alanı 150 m2'den küçük konuta sahip olunması halinde hangi konut için istisnadan yararlanılmak istendiği bir dilekçe ile ilgili belediyeye bildirilecektir. Mükelleflerin tercih ettikleri bu konutları için belediyece ek gayrimenkul vergisi hesaplanmayacaktır.
Mükelleflerin Türkiye sınırları içinde brüt alanı 150 m2‘den küçük tek konutu varsa, bu konut için de istisna uygulanabilmesi amacıyla ilgili belediyeye dilekçe verilmesi zorunludur.
Hisseye düşen brüt alanı 150 m2'yi geçmeyen birden fazla konuta sahip olunması halinde de, ilgili belediyeye dilekçe ile müracaat edilecek ve bu hisseli konutlardan tercih edilen biri için ek vergi hesaplanmayacaktır.
Örnek 1- Mükellefin, (A), (B) ve (C) belediyesi sınırları içerisinde üç ayrı meskeni vardır ve bu meskenlerin herbirinin brüt alanı 150 m2'yi geçmemektedir. Bu mükellef, bu meskenlerinden birisi için istisnadan yararlanabilecektir.
Örnek 2- Mükellefin, (A) ve (B) belediyesi sınırları içerisinde iki meskeni vardır. Bunlardan (A) belediyesi sınırları içindeki meskeninin brüt alanı 155 m2‘dir. (B) belediyesi sınırları içinde bulunan meskeninin ise brüt alanı 100 m2'dir. Mükellef, (B) belediyesi sınırları içinde bulunan 100 m2'lik meskeni için istisnadan yararlanabilecektir. (A) Belediyesi sınırları içindeki meskeni için istisna uygulanmasını tercih edemiyecektir.
Örnek 3- Mükellefin, (A) ve (B) belediyesi sınırları içerisinde iki meskeni vardır. Bu meskenlerin her birinin ayrı ayrı brüt alanı 150 m2‘nin üzerindedir. Mükellef bu meskenleri için ek gayrimenkul vergisi istisnasından faydalanamayacaktır.
Örnek 4- Mükellefin, (A) ve (B) belediyesi sınırları içinde 1/2 hisse ile sahip olduğu ve hissesine düşen brüt kullanım alanı 150 m2'nin altında olan iki meskeni vardır. (A) belediyesi sınırı içinde bulunan meskendeki brüt alandan mükellef payına düşen hisse 95 m2, (B) belediye sınırları içindeki meskenin brüt alanından mükellef payına düşen hisse ise 90 m2 dir. Mesken istisnasının uygulanmasında bu hisselerin toplam miktarı olan 185 m2 değil, mükellefin tercih edeceği tek meskendeki hisse dikkate alınacaktır.
5-MUAFLIKLAR:
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 4 ve 14’üncü maddelerinde bina ve arsa vergisine ilişkin daimi muaflıklar, 5 ve 15'inci maddelerinde de geçici muaflıklar düzenlenmiştir.
Diğer taraftan, 2982 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde 3858 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile konut inşaatına tahsis edilen arsalar, 1995 yılı sonuna kadar arsa vergisinden istisna edilmiştir.
Ayrıca, Emlak Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin (a) fıkrasıyla, mesken olarak kullanılan binaların vergi değerlerinin 1/4‘ü inşaların bittiği tarihi takip eden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile bina vergisinden muaf tutulmuştur.
Yine aynı Kanunun 30'uncu maddesine göre, Kanunlar veya diğer Kamu Düzeni Koyan Mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina, arsa ve araziler için kısıtlılığın devam ettiği müddetçe emlak vergisinin 1/10 oranında ödeneceği belirtilmiştir.
EN
TR
