Seri No: 130 Gelir Vergisi Genel Tebliği

2319 sayılı Kanunla 854 sayılı Deniz İş Kanununun 20 nci maddesi, 2320 sayılı Kanunla da 1475 sayılı İş Kanununun 14 ncü maddesi değiştirilmiş, bu değişiklikler 2319 ve 2320 sayılı Kanunların Resmi Gazete'de yayımlandığı 23.10.1980 tarihinde 12.9.1980 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

854 sayılı Deniz İş Kanununun 20 nci maddesi ile 1475 sayılı İş Kanununun 14 ncü maddesinde yapılan değişiklikle, her hizmet yılı için ödenecek azami kıdem tazminatı, 1475 sayılı Kanun uyarınca tesbit edilen günlük asgari ücretin 30 günlük tutarının yedibuçuk katından fazla olamıyacağı öngörülmüştür.

Gelir Vergisi Kanununun değişik 25/7 nci maddesi uyarınca 1475 ve 854 sayılı Kanunlara tabi hizmet erbabına 12.9.1980 tarihinden itibaren ödenen kıdem tazminatının her hizmet yılı için ödenecek tutarı günlük asgari ücretin 30 günlük tutarının yedibuçuk katından fazla olmamak kaydiyle, tamamı Gelir Vergisinden müstesna tutulacaktır.

Ancak, 12.9.1980 tarihi ile, 23.10.1980 tarihleri arasında işten ayrılan hizmet erbabı ile ilgili olarak, 2457 sayılı Kanunla 2319 ve 2320 sayılı Kanunlara Geçici 3 madde eklenmiş bulunmaktadır.

2457 sayılı Kanunla 2319 ve 2320 sayılı Kanunlara eklenen geçici 1 nci madde hükmünde, "12. 9. 1980 ile 23. 10. 1980 tarihleri arasında işten ayrılan hizmet erbabına ödenen veya hak edilmiş olmakla beraber henüz kısmen veya tamamen ödenmeyen kıdem tazminatlarının, 854 sayılı Deniz İş Kanununun 2319 sayılı Kanunla değişik 20 nci maddesi ile 1475 sayılı İş Kanununun 2320 sayılı Kanunla değişik 14 ncü maddesinde belirtilen esaslara göre hesaplanan miktarı veya tavanı aşan kısımları, işveren tarafından her hangi bir nedenle hizmet erbabından geri istenemez, alınamaz veya yapılacak kanuni kesintiler dışında eksik ödenemez" denilmektedir. Bu hüküm uyarınca 12.9.1980 ile 23.10.1980 tarihleri arasında işten ayrılan hizmet erbabına, toplu iş sözleşmelerinde veya hizmet sözleşmelerinde yer alan kıdem tazminatlarının her hangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın tamamı üzerinden ödenmesi gerekmektedir. Söz konusu döneme ilişkin kıdem tazminatlarının vergilendirilmesi, 2457 sayılı Kanunla 2319 ve 2320 sayılı Kanunlara eklenen Geçici 2 ve 3 ncü maddelerde düzenlenmiştir. Geçici 2 ve 3 ncü maddeler ile ilgili olarak uygulanacak esaslar aşağıda açıklanmıştır.

I - 12.9.1980 ile 23.10.1980 tarihleri arasında işten ayrılan hizmet erbabına ödenmeyen veya kısmen ödenmiş bulunan kıdem tazminatlarının vergilendirilmesi :

12.9.1980 ile 23.10.1980 tarihleri arasında işten ayrılan hizmet erbabına her hangi bir nedenle ödenmeyen veya kısmen ödenmiş bulunan kıdem tazminatları konusunda 2319 ve 2320 sayılı Kanunlara 2457 sayılı Kanunla eklenen geçici 1 nci madde hükmü uyarınca, ödenmesi öngörülen toplam kıdem tazminatının 1475 sayılı İş Kanununun değişik 14 ncü maddesi ile, 854 sayılı Deniz İş Kanununun değişik 20 nci maddesinde yer alan her hizmet yılı için günlük asgari ücretin 30 günlük tutarının yedibuçuk katından fazla olmayan (kanuni tavan miktarı aşmayan) kısmı Gelir Vergisinden müstesna tutulacak; aşan kısmı ise, 1980 takvim yılının geliri olarak ve diğer yıllık ücret ödemeleri ile birleştirilerek Gelir Vergisi Kanununun 1.1.1981 tarihinden önceki hükümlerine göre 1/2 numaralı vergi cetvelinin indirimsiz grubu üzerinden ödeme sırasında işverenlerce vergi tevkifatına tabi tutulacaktır.

Öte yandan, 12. 9. 1980 ile 23. 10. 1980 tarihleri arasında işten ayrılan hizmet erbabına anılan Geçici 1 nci madde hükmü uyarınca hesaplanarak ödenecek kıdem tazminatının, yukarıda belirtilen şekilde hesaplanan tevkif edilecek vergi miktarını karşılamaması halinde bu miktarın tamamı Gelir Vergisine mahsuben işverenlerce vergi olarak tevkif edilecektir. Bu durumda olan hizmet erbabı aşağıda belirtilen esaslar çerçevesinde işverenler tarafından vergi dairelerine bildirilecek ve verginin ikmali vergi dairesi tarafından yapılacaktır.

II - 12.9.1980 ile 23.10.1980 tarihleri arasında işten ayrılan hizmet erbabına 23.10.1980 tarihinden önce ödenen kıdem tazminatlarının vergilendirilmesi :

854 sayılı Deniz İş Kanununun 20 nci maddesine ilişkin 2319 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle 1475 sayılı İş Kanununun 14 ncü maddesine ilişkin 2320 sayılı Kanunla yapılan degişikliğin Resmi Gazete'de yayımlandığı tarih olan 23. 10. 1980 tarihinden önce işten ayrılan ve kanuni tavan miktarın üzerinde kıdem tazminatı alan hizmet erbabının kanuni tavanı, bir diğer ifade ile her hizmet yılı için günlük asgari ücretin 30 günlük tutarının yedibuçuk katı üzerinden hesaplanacak miktarı aşan kısımları 1980 takvim yılında elde edilen ücret geliri olarak aşağıda belirtilen esaslar çerçevesinde vergilendirilecektir.