193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına ilişkin 1 Mayıs 1981 tarih ve 2454 sayılı Kanun 5. Mayıs 1981 tarih ve 17331 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bilindiği gibi, daha önce Gelir Vergisi Kanununda 2361 sayılı Kanunla yapılan değişikliklerle ilgili açıklamalar 31 Ocak 1981 gün ve 17237 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 128 seri sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılmış bulunmaktadır. Bu defa, 2454 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişikliklerle ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.
I - Küçük Çiftçi Muaflığının Tayinine İlişkin Değişiklikler :
a) Miras Ortaklığı : Daha önce Gelir Vergisi Kanununun 10 ncu maddesinin son fıkrasında 2361 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle küçük çiftçi muaflığının tayini yönünden miras ortaklığının da ortaklık sayılacağı hükme bağlanmış iken bu defa 2454 sayılı Kanunla söz konusu hüküm yürürlükten kaldırılmış bulunmaktadır.
b) Traktör Ölçüsü : Küçük çiftçi muaflığının hududuna ilişkin Gelir Vergisi Kanununun 11 nci maddesinin ikinci fıkrasında daha önce 2361 sayılı Kanunla yapılan değişikliğe göre, 25 beygir gücünü aşan güçte bir traktörü veya toplam güçleri bu haddi aşan birden fazla traktörü bulunan çiftçilerin küçük çiftçi muaflığından faydalanamayacakları hükme bağlanmıştır.
Söz konusu fıkra hükmünde 2454 sayılı Kanunla yapılan değişikliğe göre, traktörlerde beygir gücü esası kaldırılmış olup bir traktöre sahip olan ve küçük çiftçi muaflığının diğer şartlarını da taşıyan çiftçilerin küçük çiftçi muaflığından faydalanabilmeleri sağlanmıştır. Yapılan bu değişikliğe göre birden fazla traktöre sahip olanlar küçük çiftçi muaflığından faydalanamayacaklardır.
c) İşletme Büyüklüğü Ölçüsü : Gelir Vergisi Kanununun 12 nci maddesinde yapılan değişiklikle bu maddede yer alan küçük çiftçi muafiyetine ilişkin tüm işletme büyüklüğü ölçüleri; aynı Kanunun 13 ncü maddesinde yazılı yıllık satış tutarı ölçüsünün 250 bin liradan 500 bin liraya çıkarılmasına paralel olarak yükseltilmiş bulunmaktadır.
d) Yıllık Satış Tutarı Ölçüsü : 2454 sayılı Kanunun 5 nci maddesiyle Gelir Vergisi kanununun 13 ncü maddesi değiştirilmiş ve küçük çiftçi muaflığının sınırını teşkil eden 250 bin liralık yıllık satış tutarı ölçüsü 500 bin liraya yükseltilmiştir.
e) Küçük Çiftçi Muaflığından Faydalanma Esasları : 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda 2454 sayılı Kanunla yapılan ve yukarıda açıklanan değişikliklere göre, Gelir Vergisi Kanununun 12 nci maddesinde belirtilen işletme büyüklüğü ölçüleri ile 13 ncü maddesinde yazılı 500 bin liralık yıllık satış tutarı ölçülerini aşmayan çiftçiler küçük çiftçi muafiyetinden faydalanacaklardır. Ancak çiftçilerin muafiyetten faydalanıp faydalanamayacaklarının tayininde anılan Kanunun 11 nci maddesinde belirtilen hükümlerin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Buna göre G.V.K.'nun 12 nci maddesinde belirtilen isletme büyüklüğü ve 13 ncü maddesinde yazılı satış tutarı ölçülerini aşmamakla birlikte ticari veya mesleki kazançları nedeniyle gerçek usulde gelir vergisine tabi olan veya bir biçerdövere veya benzeri mahiyetteki bir motorlu araca veyahutta birden fazla traktöre sahip bulunan çiftçilerin zirai faaliyetleri yönünden küçük çiftçi muaflığından faydalanmaları mümkün değildir.
Söz konusu değişiklikler 1 Ocak 1981 tarihinden geçerli olduğundan 1980 takvim yılında 2454 sayılı Kanunla getirilen yıllık satış hasılatı ve işletme büyüklüğü ölçülerini aşmamış olup, 1981 takvim yılı içinde de küçük çiftçi muaflığına ilişkin şartlara haiz olan çiftçiler 1981 takvim yılında küçük çiftçi muaflığından faydalanacaklardır.
II - Kazançları Götürü Gider Usulüne Göre Tesbit Edilecek Çiftçiler :
2451 sayılı Kanunun 9 ncu maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun 53 ncü meddesinin 1 nci fıkrasında yapılan değişikliğe göre yıllık hasılatları tutarı 4 milyon liradan aşağı olan çiftçiler kazançlarını götürü gider esasına; 4 milyon lira ve daha fazla hasılat sağlayanlar ise işletme hesabı esasına veya dilerse bilanço esasınagöre tesbit edebileceklerdir.
Bilindiği gibi 22 Mart 1981 gün ve 17287 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2431 sayılı Tahsilatın Hızlandırılması Hakkında Kanunun 8 nci maddesinde; Gelir Vergisi Kanununun 202 sayılı Kanunla değişik 53 ve 55 nci maddeleri hükmüne göre gerçek usulde Gelir Vergisine tabi bulunan ve kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tesbit etmek mecburiyetinde olan çiftçilerden, 1979 takvim yılı kazançlarını gerçek usulde tesbit ederek beyan edenler dışında kalanlar ile 1980 yılı kazançlarının götürü gider usulünde vergilendirilmesini isteyen mükelleflerin 1979 ve 1980 yıllarındaki zirai kazançlarının götürü gider usulüne göre vergilendirileceği, bu şekilde 1980 takvim yılı kazançlarını götürü gider esasına göre beyan eden çiftçilerden 1980 yılı hasılatları tutarı bir milyon lirayı aşmamış olanların 1980 takvim yılında da götürü gider usulünden faydalanabilecekleri hükme bağlanmıştır.
EN
TR
