Bilindiği üzere, 3595 sayılı "1990 Mali Yılı Bütçe Kanunu"nun 60. maddesinin (c) fıkrası ile "1989 yılında Beyan Edilen Kazançlar için Geçerli Olan Gösterge Tutarları" tespit edilmiş ve "1989 Yılına Ait Olup 1990 Yılında Beyan Edilmesi Gereken Kazançlara Uygulanacak Gösterge Tutarları" ile hayat standardında uygulanacak yeni esaslar hükme bağlanmıştır. Ayrıca, 1990 Mali Yılı Bütçe Kanununun 66. maddesinin (ı) fıkrası ile de Gelir Vergisi Kanununun 1990 yılında uygulanmayacak hükümleri belirlenmiştir.
1990 Mali Yılı Bütçe Kanununun 60 ve 66. maddeleri hükümlerine göre, hayat standardı esasının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.
1. 1990 MALİ YILI BÜTÇE KANUNU İLE TESPİT EDİLEN HAYAT STANDARDI ESASI VE UYGULAMA DÖNEMİ :
3595 sayılı 1990 Mali Yılı Bütçe Kanununun 60. maddesinin (c) fıkrasında, gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari ve mesleki kazanç sahiplerinin hayat standardı esasına tabi olduğu hükme bağlanmış ve çiftçilere bu esasın uygulanmayacağı belirtilmiştir.
Ayrıca, aynı fıkrada, 1988 yılına ait olup 1989 yılında beyan edilen ticari ve mesleki kazançlar ile 1989 yılına ait olup, 1990 yılında beyan edilecek ticari ve mesleki kazançlar için uygulanacak temel ve hayat standardı gösterge tutarları tespit edilmiş bulunmaktadır.
Buna göre, 1988 yılına ait olup 1989 yılında beyan edilen ticari ve mesleki kazançlar için uygulanacak hayat standardı esası konusunda 8.3.1989 gün ve 20102 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 156 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan esaslar çerçevesinde işlem yapılmasına devam edilecektir. Ayrıca, 1989 yılına ait olup, 1990 yılı Mart ayında beyan edilecek ticari ve mesleki kazançlar için de 1990 Mali Yılı Bütçe Kanunu ile belirlenen hayat standardı esası uygulanacaktır.
2. HAYAT STANDARDI ESASINA TABİ OLAN MÜKELLEFLER :
3595 sayılı 1990 Mali Yılı Bütçe Kanununun 60. maddesinin (c) fıkrasına ve bu Tebliğde yapılan açıklamalara göre, 1989 takvim yılında kazançları gerçek usulde tespit edilen ticari kazanç sahipleri ve serbest meslek erbabı hayat standardı esasına tabi olacaktır.
3. HAYAT STANDARDI ESASINA TABİ OLMAYAN MÜKELLEFLER :
Kazançları gerçek usulde tespit edilen çiftçiler, 1988 yılına ait gelirlerinin beyan edildiği 1989 yılında olduğu gibi, 1990 yılnda beyan edecekleri 1989 yılına ait zirai kazançları nedeniyle de hayat standardı esasına tabi tutulmayacaklardır.
Ayrıca, ötedenberi uygulanageldiği üzere, ücretliler, menkul ve gayrimenkul sermaye iradı sahipleri, götürü usulde vergiye tabi ticari ve mesleki kazanç sahipleri, götürü gider usulünde vergiye tabi çiftçiler, sair kazanç ve irat elde edenler, hayat standardı esasına tabi olmayacaklardır.
4. YENİDEN TESPİT EDİLEN TEMEL VE HAYAT STANDARDI GÖSTERGE TUTARLARI :
1990 Mali Yılı Bütçe Kanununun 60. maddesinin (c) fıkrasının 2 numaralı bendinde, kazançları gerçek usulde tespit edilen tacirler ile serbest meslek erbabının 1989 yılı gelirlerine uygulanacak temel gösterge tutarları ile hayat standardı gösterge tutarları belirlenmiştir. Bu tutarlar, kalkınmada birinci ve ikinci derecede öncelikli yörelerde, 3030 sayılı Kanun uyarınca büyükşehir belediyesi olan illerin büyükşehir belediye sınırları içinde ve diğer yörelerde faaliyette bulunan mükellefler için hazırlanan ve Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinin eki olan "Hayat Standardı Esası Bildirimi" föyünde yer almıştır.
Ayrıca, 1989 yılı gelirlerine ait hayat standardı uygulamasında altın imalatı ve/veya altın ticareti ile uğraşanlar için temel gösterge tutarları farklı tutarlar tespit edilmek suretiyle belirlenmiş bulunmaktadır.
Buna göre, 1989 yılına ait olup 1990 Yılı Mart ayında beyan edilecek ticari ve mesleki kazançlara uygulanacak temel ve hayat standardı gösterge tutarları şunlardır:
a) class="tbl_tab"Temel Gösterge Tutarları:
Mükellef Grupları
Kalkınmada Birinci Derecede Öncelikli Yörelerde (TL)
Kalkınmada İkinci Derecede Öncelikli Yörelerde (TL)
Diğer Yörelerde(TL)
Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde (TL)
Altın imalatı ve/veya altın ticareti ile uğraşanlardan;
1. sınıf tacirler için
6.120.000
7.650.000
12.750.000
15.300.000
2. sınıf tacirler için
3.442.500
4.335.000
7.140.000
8.568.000
Noter bulunmayan yerlerde noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar ve dava vekillerinin, münhasıran bu işlerden elde ettikleri kazançları için