193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 31 ve mükerrer 123. maddelerinin verdiği yetkiye dayanılarak çıkartılan, 31/12/1991 tarihli ve 21098 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 26/12/1991 tarih ve 91/2569 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda yazılı bazı maktu had ve miktarlar artırılarak yeniden tespit edilmiş ve gelir vergisi tarifeleri yeniden düzenlenmiştir. Ayrıca, 31/10/1991 tarih ve 21037 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2/10/1991 tarih ve 91/2345 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile göçmen ve mülteci muaflığına ilişkin tutar ile 31/12/1991 tarih ve 21098 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 26/12/1991 tarih ve 91/2564 sayılı ve 12/2/1992 tarih ve 21140 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 30/1/1992 tarih ve 92/2682 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları ile de bazı tevkifat nispetleri yeniden belirlenmiştir. Öte yandan, 12/2/1992 tarih ve 21140 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 30/1/1992 tarih ve 92/2683 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de bazı ticari kazanç sahibi mükellefler götürü usulde vergileme kapsamından çıkartılmıştır.
Sözü edilen Bakanlar Kurulu Kararları ile yapılan düzenlemeler aşağıda açıklanmıştır.
Diğer taraftan, Asgari Ücret Tespit Komisyonunun 30/7/1991 gün ve 20945 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 26/7/1991 gün ve 1991/1 sayılı Kararı ile 1/8/1991 tarihinden geçerli olmak üzere, 16 yaşından büyük olan ve sanayi kesiminde çalışan işçiler için asgari ücret yeniden tespit edilmiştir. Yürürlükte bulunan bu asgari ücretin yıllık tutarına göre hayat standardı temel ve ilave gösterge tutarları ile götürü safı kazanç tutarları ve götürü usule tabi olmaya ilişkin alış, satış ve hasılat hadleri aşağıda belirtilmiştir.
1) Küçük Çiftçi Muaflığına İlişkin Yıllık Satış Tutarı Ölçüsü ve Çiftçilerde Götürü Gider Usulünde Vergilendirilmeye İlişkin Had:
a) Küçük Çiftçi Muaflığına İlişkin Olan ve Artırılarak Yeniden Tespit Edilen Satış Tutarı Ölçüsü:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun değişik 13. maddesinde, küçük çiftçi muaflığına ilişkin olan satış tutarı ölçüsü 23 milyon lira olarak hükme bağlanmıştır. Sözü edilen bu tutar 91/2569 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 1991 takvim yılı hasılatına uygulanmak üzere 40 milyon liraya yükseltilmiştir.
Buna göre, 1991 yılındaki satış bedelleri tutarı 40 milyon lirayı aşmayan çiftçiler, diğer şartları da taşımaları kaydıyla küçük çiftçi muaflığından yararlanacaklardır.
b) Çiftçilerde Götürü Gider Usulünde Vergilendirilmeye İlişkin Yeniden Tespit Edilen Had:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun değişik 33. maddesinde yazılı olan zirai kazancın götürü gider usulüne göre tespitine ilişkin 50 milyon liralık hasılat tutarı, 91/2369 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 1991 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 80 milyon liraya yükseltilmiştir.
Bu çerçevede, 1991 yılındaki hasılatı 80 milyon lirayı aşmayan çiftçilerin, götürü gider usulüne göre vergilendirilmelerine devam edilecektir.
Öte yandan, satış hasılatının tamamı üzerinden tevkif yoluyla gelir vergisi alınan çiftçilerin, satış hasılat tutarlarına bakılmaksızın götürü gider usulünde vergilendirilmelerine devam edileceği tabiidir.
2) Göçmen ve Mülteci Muaflığına Ait Artırılarak Yeniden Tespit Edilen Tutar:
Gelir Vergisi Kanununun göçmen ve mülteci muaflığı ile ilgili değişik 17. maddesinde, yıllık muafiyet tutarı 3689 sayılı Kanunla 600.000 lira olarak hükme bağlanmıştır. Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123. maddesine göre, bu tutarı 5 katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu yetkinin 4 katlık kısmı 91/2343 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kullanılarak, yıllık 600.000 liralık muafiyet tutarı, 1/1/1992 tarihinden itibaren elde edilecek gelirlere uygulanmak üzere, yıllık 2.400.000 liraya yükseltilmiştir.
Bu muafiyetten, kazanç ve ücretleri götürü usulde tespit edilen mükellefler de yararlanmaya devam edeceklerdir.
3) Gayrimenkul Sermaye İratlarında İstisna Tutarı:
Gelir Vergisi Kanununun değişik 21. maddesinde yer alan, mesken olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen iratlara uygulanan yıllık 1.000.000 liralık istisna tutarı, 91/2569 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 1991 takvim yılında elde edilen iratlara uygulanmak üzere 1.600.000 liraya yükseltilmiştir.
Buna göre, gayrimenkul sermaye iradına ait istisnadan yararlanabilecek mükelleflerin, mesken olarak kiraya verdikleri gayrimenkullerden 1991 yılında elde ettikleri gayrisafı kira gelirlerinin yıllık 1.600.000 liralık kısmı vergiden istisna edilecektir.
4) Bilirkişilere, Tanıklara ve Resmi Arabuluculara Ödenen Ücretlere Ait İstisna Tutarı:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun değişik 24/3. maddesi ile bilirkişilere, tanıklara ve resmi arabuluculara, bu sıfatları dolayısıyla ödenen ve yıllık tutarı 300.000 lirayı aşmayan ücretler, gelir vergisinden istisna edilmiştir. Bu tutar, 1 Ocak 1992 tarihinden itibaren elde edilecek ücretlere uygulanmak üzere, 91/2569 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 700.000 liraya yükseltilmiştir.
EN
TR
