193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123 üncü maddesinin 2 numaralı fıkrasında, "Bu Kanunun 13, 17, 21, 23/8, ek 2, 47, 53, 68, mükerrer 80, 82, 86, 87, 111 ve 112 nci maddelerinde yer alan maktu had ve tutarların her birini ayrı ayrı veya topluca 10 katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir." denilmiş, aynı maddenin 3 numaralı fıkrasında da "Bakanlar Kurulu, 47, 86 ve 87 nci maddeler de yazılı hadler hariç olmak üzere, 2 nci fıkrada yazılı yetkilerini kullanmadığı takdirde, her bir takvim yılında uygulanacak maktu had ve tutarlar, önceki yılda uygulanan maktu had ve tutarlara bu yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artış yapılmak suretiyle tespit edilir." hükmü yer almıştır.
Bu hükümlerin ve anılan Kanunun 31 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 31, ek 2, 86, 87, 103 ve mükerrer 111 inci maddelerinde yazılı maktu had ve tutarlar 29 Aralık 1996 tarih ve 22862 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 96/8955 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile artırılmış, aynı Kanunun 13, 17, 21, 23/8, 53, 68/10, mükerrer 80 ve 112 nci maddelerinde yer alan maktu had ve tutarlar da, yeniden değerleme oranında yeniden tespit edilmiştir. Ayrıca, 94 üncü maddede yazılı bazı tevkifat oranları, bu maddenin Bakanlar Kurulu'na verdiği yetkiye istinaden yeniden belirlenmiştir.
Diğer taraftan, yine aynı Kanunun mükerrer 123 üncü maddesinin 4 numaralı fıkrasında, "Bu Kanunun 103'üncü maddesinde yer alan vergi tarifesinin ilk gelir dilimi tutarını 10 katına kadar artırmaya ve tarifenin diğer gelir dilimlerini de ilk dilim tutarının katları şeklinde belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu yetki kullanılmadığı takdirde, tarifenin ilk dilim tutarı hakkında bu maddenin 3 numaralı fıkrası uygulanır ve tarifenin diğer gelir dilimlerinin tutarları ilk dilimin katları şeklinde yeniden düzenlenir. Vergi tarifesinin gelir dilimlerine karşılık gelen vergi oranlarını, her bir dilim için ayrı ayrı veya topluca on puana kadar artırmaya veya indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir." denilmiştir.
Öte yandan, aynı Kanunun geçici 35 inci maddesinin 2 nci fıkrasının (a) bendinde, "Hayat standardı temel gösterge tutarı; faaliyetin yapıldığı takvim yılı sonunda geçerli olan ve 16 yaşından büyük sanayi kesiminde çalışan işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının, birinci sınıf tacirler için 3, 1 katı, ikinci sınıf tacirler için 1, 8 katı, serbest meslek erbabı için de 2, 8 katıdır. " denilmiş, aynı fıkranın (d) bendinde de "Bu fıkranın (a) ve (c) bentlerinde yer alan temel gösterge tutarları; 3030 sayılı Kanun uyarınca büyükşehir belediyesi olan illerin, büyükşehir belediye sınırları içinde faaliyette bulunan mükellefler için % 25 oranında artırılarak, kalkınmada öncelikli yörelerde faaliyette bulunan mükelleflerde ise, birinci derecede öncelikli yörelerde % 50 oranında, ikinci derecede öncelikli yörelerde % 40 oranında indirilerek dikkate alınır. " hükmü yer almıştır. Ayrıca, aynı fıkranın (e) bendinde, bu fıkranın (a), (c) ve (d) bentlerinde yer alan temel gösterge tutarlarının, faaliyetin ifa edildiği yöreler itibariyle altın imalatı ve/veya altın ticareti ile uğraşanlar için % 50 oranında artırılarak uygulanacağı belirtilmiştir.
Aynı maddenin 5 numaralı fıkrasında ise "Asgari ücret tutarının değiştirilmediği yıllarda esas alınacak temel göstergeler tutarı, önceki yılda uygulanan temel göstergeler tutarına, faaliyetin yapıldığı yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında ilave yapılmak suretiyle tespit edilir.
Şu kadar ki, asgari ücret tutarının değiştirildiği yıllarda, asgari ücrete göre hesaplanan temel göstergeler tutarının, yukarıda yazılı esasa göre yeniden değerleme oranı dikkate alınarak belirlenen temel gösterge tutarından daha düşük olması halinde, yukarıda yazılı esasa göre tespit edilen temel gösterge tutarları dikkate alınır.
Bu maddenin 2 numaralı fıkrasının (g) bendinde yazılı, her bir yılda uygulanacak hayat standardı ilave gösterge tutarları, temel göstergeler tutarında yapılan artışlar oranında artırılır. " hükmü yer almıştır.
Bu hükümler çerçevesinde, 96/8955 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile artırılan maktu had ve tutarlar ile yeniden değerleme oranı (% 72.8) dikkate alınarak hesaplanan maktu had ve tutarlar ile 1996 takvim yılına ilişkin olup, 1997 yılında beyan edilecek kazançlara uygulanacak olan hayat standardı temel ve ilave gösterge tutarları aşağıda açıklanmıştır.
A) YENİDEN TESPİT EDİLEN MAKTU HAD VE TUTARLAR;
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 31, mükerrer 111 ve değişik mükerrer 123 üncü maddelerinin verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan 96/8955 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile artırılan veya yeniden değerleme oranında artan maktu had ve tutarlar ile vergi tarifesi aşağıda açıklanmıştır. Yeniden değerleme oranına göre hesaplanan maktu had ve tutarlarda 100 bin liraya kadar olan kesirler aynı Kanunun mükerrer 123 üncü maddesinin 5 inci fıkrası uyarınca dikkate alınmamıştır.