Bazı vergi kanunlarında değişiklik yapılması hakkında 4369 sayılı Kanun 29 Temmuz 1998 gün ve 23417 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Kanunun geçici 5 inci maddesinde; "
a) Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 156 ncı maddesinde tanımı yapılan ve 1/1/1998 tarihi itibariyle faaliyette bulunan iş yerlerinde, 1/6/1998 tarihinden önce ilgili idareye vermiş oldukları son 4 aylık sigorta prim bordrolarında bildirdikleri işçi sayısına ilave olarak bu Kanunun yayımını izleyen beşinci ayın sonuna kadar işe aldıkları ve fiilen çalıştırdıkları işçilerden sendika üyesi olanların ücretlerinden, bu suretle işe başlanılan aydan itibaren 36 ay süreyle kesilen ve beyan edilerek tahakkuk ettirilen gelir ve damga vergileri, beyanname verme süresini izleyen ikinci yılın aynı döneminde ödenir.
b) (a) fıkrasındaki esaslar dahilinde işe alınan işçiler için, işe başlanılan aydan itibaren 12 ay süreyle, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 72 ve 73 üncü maddeleri uyarınca prime esas kazançları üzerinden tahakkuk ettirilecek primlerin işveren hissesinin yarısı Hazinece karşılanır.
Ödeme usul ve esasları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Devlet Bakanlığınca müştereken belirlenir.
c) (a) fıkrasındaki esaslar dahilinde işe alınan işçiler için, 9/3/1988 tarihli ve 3417 sayılı Kanun hükümleri 3 yıl süreyle uygulanmaz.
d) Diğer kanunlarda işçi sayısına bağlı olarak işverene getirilen yükümlülüklerin (a) fıkrasındaki esaslar dahilinde işe alınan işçiler nedeniyle doğması halinde, bu yükümlülükler (12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi ve 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı Kanunun değişik 25 inci maddesinin (A) fıkrası uyarınca getirilen yükümlülükler hariç) 3 yıl süreyle uygulanmaz.” hükmü yer almıştır.
Anılan madde ile getirilen düzenlemenin uygulanmasına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.
1. ÇALIŞANLARDAN KESİLEN VERGİLERİN ERTELENMESİ
Geçici 5 inci maddenin (a) fıkrası, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 1/6/1998 tarihinden önce vermiş oldukları son 4 aylık sigorta prim bordrolarında bildirilen işçi sayısına ilave olarak işe aldıkları işçilerin ücretlerinden 36 ay süre ile kesilen gelir ve damga vergilerinin ödenmesinin 2 yıl süre ile ertelenmesini hükme bağlamıştır.
1.1. Vergi Ertelemesi Kapsamındaki İşyerleri
Vergi ertelemesi, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 1/1/1998 tarihi itibariyle faaliyette bulunan iş yerlerinde fiilen çalışan işçilerin ücretlerinden kesilen vergiler hakkında uygulanacaktır 1/1/1998 tarihinden sonra faaliyete geçen işyerleri uygulamanın kapsamına girmemektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 156 ncı maddesinde iş yerinin tanımı; "Ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette iş yeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taş ocakları, inşaat santiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai veya mesleki bir faaliyetin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerdir.’’ şeklinde yapılmıştır. Vergi ertelemesi uygulamasında bu işyeri tanımı esas alınacaktır.
İş yerleri ile ilgili olarak Vergi Usul Kanununun 153 ve 159 uncu maddelerinde yer alan bildirim zorunluluğunu yerine getirmeyen mükellefler, bu iş yerlerinin 1/1/1998 tarihi itibariyle faaliyette bulunduğunu, kamu kurumlan ile kamu kurumu niteliğindeki mesleki teşekküllere ait kayıtlarla tevsik etmeleri durumunda, bu işyerlerinde çalışan işçiler için de yukarıdaki esaslar çerçevesinde ertelemeden yararlanabileceklerdir.
1.2. Vergi Ertelemesi Kapsamındaki Ücretler
Mükelleflerin, erteleme kapsamındaki işyerlerinde, 1/6/1998 tarihinden önce vermiş oldukları son sigorta prim bordrolarında bildirdikleri işçi sayısına ilave olarak, 31/12/1998 tarihine kadar işe aldıkları ve bu işyerlerinde fiilen çalıştırdıkları işçilerin ücretleri erteleme kapsamına girmektedir. Ancak, ertelemenin yapıldığı dönemlerde söz konusu işçilerin 2822 sayılı Kanunun 12 nci maddesinde tanımlanan toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetini haiz (kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde onunun -tarım ve ormancılık, avcılık ve balıkçılık işkolu hariç- üyesi bulunduğu) sendika üyesi olmaları gerekmektedir. Sendika üyesi olunmayan dönemler için vergi ertelemesi yapılması söz konusu değildir.
Erteleme uygulamasında, işverenlerin 1/6/1998 tarihinden önce Sosyal Sigortalar Kurumu’na vermiş oldukları son dört aylık sigorta prim bordrolarında bildirdikleri toplam işçi sayısı esas alınacaktır Buna göre, söz konusu bordronun kapsadığı dönemi izleyen Mayıs 1998 ayından itibaren bu sayıya ilave olarak işe alınan işçilere, Kanunun yayımı tarihi olan 29 Temmuz 1998 tarihinden sonraki dönemlere ilişkin olarak ödenen ücretler ertelemeden yararlanacaktır.
EN
TR
