1. 4444 sayılı Kanun1 ile Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişikliklerle ilgili açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
1. ESNAF MUAFLIĞI BELGESİ ALMA ZORUNLULUĞU KALDIRILMIŞTIR
2 4444 sayılı Kanunun 14 uncu maddesinin (A-1) fıkrası ile esnaf muaflığından yararlanabilmek için aranılan "Esnaf Muaflığı Belgesi” alma ve esnaf odalarına kayıt olma zorunluluğu kaldırılmıştır.
3. Diğer taraftan; esnaf muaflığına ilişkin diğer hükümler yürürlükte olup, esnaf muaflığından faydalananların faaliyetleri ile ilgili olarak satın aldıkları mallara ve giderlerine ilişkin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden aldıkları belgeleri saklamaları ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yoklamaya yetkililerce yapılacak denetimlerde söz konusu belgeleri ibraz etmeleri gerekmektedir.
2. BASİT USULDE VERGİLENDİRİLEN MÜKELLEFLER ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ KULLANABİLECEKLERDİR
4. Gelir Vergisi Kanununun 51 inci maddesinin ödeme kaydedici cihazları kullanan mükelleflerin basit usulden faydalanamayacağına ilişkin 11 numaralı bent hükmü 4444 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin (A-2) fıkrası ile 14.08.1999 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.
5 Bu düzenleme ile, basit usulde vergilendirilen mükelleflere ödeme kaydedici cihaz kullanma imkanı getirilmiştir. Buna göre, basit usulde vergilendirilen mükelleflerden isteyenler, 14.08.1999 tarihinden itibaren ödeme kaydedici cihaz kullanabileceklerdir.
6. Diğer taraftan, 3100 sayılı Kanunun2 7 ncı maddesine göre, mükellefler, kullanmak üzere satın aldıkları ödeme kaydedici cihazların her biri için fatura bedellerinin % 40’ını, cihazın iktisap edildiği yıla ait gelir vergisine tabi kazançlarından indirebileceklerdir Bu imkandan basit usule tabi olup ödeme kaydedici cihaz alan mükellefler de yararlanabilecektir.
7. Ödeme kaydedici cihaz kullananlardan, kayıtlarını meslek odaları bünyesinde oluşturulan bürolarda tutturanlar;
- Aylık işlemlerine ilişkin günlük kapanış fişlerini (Z Raporlarını),
- O aya ait diğer alış satış ve gider belgelerini, takip eden ayın 10'una kadar bürolara vereceklerdir.
3 DİĞER ÜCRETLERDE MATRAH ASGARİ ÜCRETİN %25’İ OLARAK BELİRLENMİŞTİR
8. Gelir Vergisi Kanununun 64 üncü maddesinde;
-Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabının yanında çalışanların,
-Özel hizmetlerde çalışan şoförlerin,
-Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı işçilerin,
-Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanların,
-Gerçek ücretlerinin tespitine imkan olmaması nedeniyle Danıştay’ın olumlu görüşü ile Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanların, ücretleri diğer ücret olarak belirtilmiştir.
9. Maddenin birinci fıkrasında yer alan diğer ücretin safı tutarı "...asgari ücretin yıllık brüt tutarıdır” ibaresi, 4444 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin (A) fıkrası ile “...asgari ücretin yıllık brüt tutarının % 25’i dir.” şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklik anılan Kanunun 15 inci maddesi uyarınca 01.01.2000 tarihinde yürürlüğe girecektir.
10. Buna göre, diğer ücretlerin safı tutarının belirlenmesinde, takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının % 25’i dikkate alınacaktır.
4. TEVKİF SURETİYLE VERGİLENDİRİLMİŞ ÜCRETLER HİÇBİR ŞEKİLDE BEYAN EDİLMEYECEKTİR
11. Gelir Vergisi Kanununun beyanname verilmeyen halleri düzenleyen 86 ncı maddesinin 4444 sayılı Kanunla kaldırılan (b) bendi hükmüne göre, birden fazla işverenden alınan ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler için, belirli bir tutarı aşması halinde, yıllık beyanname verilmesi gerekmekteydi.
12 Söz konusu maddede 4444 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler için, birden fazla işverenden elde edilmiş olup olmadığına ve tutarına bakılmaksızın yıllık beyanname verme zorunluluğu kaldırılmıştır.
13. Buna göre, 1999 ve sonraki yıllarda elde edilecek ücretler için tevkif suretiyle vergilendirilmiş olmaları şartıyla yıllık beyanname verilmeyecektir. Diğer gelirler nedeniyle yıllık beyanname verilmesi halinde de tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler beyannameye dahil edilmeyecektir.
14. Tevkif yoluyla vergilendirilmemiş ücret gelirleri (diğer ücretler hariç)3 ise eskiden olduğu gibi yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir.
5. GEÇİCİ VERGİ UYGULAMASINA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİK
15. 4444 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 120 nci maddesinde yapılan ve 1 1.2000 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek değişiklik ile geçici verginin altışar aylık dönemler itibariyle beyan edilmesi esası benimsenmiştir.
16. Yapılan değişiklik 1.1.2000 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceğinden, hesap dönemi takvim yılı olan mükelleflerin 1999 yılına ilişkin geçici vergi beyannameleri, üçer aylık dönemler esas alınarak verilmeye devam edilecektir. Buna göre, 1999 yılının üçüncü dönem geçici vergi beyannameleri Kasım ayının 15 inci günü akşamına, dördüncü dönem geçici vergi beyannameleri ise 2000 yılı Şubat ayının 15 inci günü akşamına kadar verilecektir.