1999 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının vergilendirilmesine ilişkin olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek görülmüştür.
1. 1999 Takvim Yılında Elde Edilen Menkul Sermaye İratlarının Beyanı
1999 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının yıllık beyanname İle beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekmektedir.
- Gelir Vergisi Kanununa 4444 sayılı Kanunla eklenen geçici 55 inci madde hükmü uyarınca, 1999 takvim yılında elde edilen ve vergi kesintisine tabı tutulmuş olan Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin 7, 12 ve 14 numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratları ile menkul kıymetler yatırım fonlarının katılma belgelerine ödenen kar payları tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecektir.(*)
- Yukarıda belirtilenler dışında kalan ve gayrı safı tutarları toplamı 3 500 000.000 TL'nı aşmayan menkul sermaye iratlarından, vergi kesintisine tabı tutulmuş olanlar ile vergi alacağı dahil kurumlardan elde edilen kar payları beyan edilmeyecektir(**)
- Menkul sermaye iratlarının toplamının 3.500.000 000 TL’nı aşıp aşmadığının tespitinde indirim oranının uygulanabileceği menkul sermaye iratlarının, indirim oranı uygulandıktan sonra kalan kısımlarının dikkate alınması, bu iratların beyan edilmesinin gerektiği durumlarda ise indirim oranı uygulandıktan sonra kalan kısımlarının beyan edilmesi gerekmektedir
- Vergi kesintisine tabi olmayan menkul sermaye iratlarının tutarına bakılmaksızın beyan edilmesi gerekmektedir.
2. İndirim Oranı
Gelir Vergisi Kanununun 76 ncı maddesi hükmüne göre, aynı Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 5, 6, 7, 12 ve 14 numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratlarına (döviz cinsinden açılan hesaplara ödenen faiz ve kar payları, dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilenler hariç indirim oranının uygulanması suretiyle bulunacak kısım, bu iratların beyanı sırasında indirim olarak dikkate alınacaktır.
İndirim oranı, Vergi Usul Kanununa göre o yıl için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranının, aynı donemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle tespit edilmektedir.
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre 1999 yılı için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranı % 52,1’dır Aynı dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranı ise % 113,4’tür.
Buna göre, 1999 yılı gelirlerine uygulanacak indirim oranı (%52,1 / % 113,4=) % 45,9 olmaktadır.
Bu oran dikkate alındığında, 3 500.000.000 TL olan beyanname verme sınırı 6 469.500 924 TL tutarındaki brüt menkul sermaye iradına karşılık gelmektedir.
3. İndirim Oranı Uygulanarak Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları
Gelir Vergisi Kanununda 4444 sayılı Kanunla yapılan değişiklikte dikkate alındığında 1999 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından,
-Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler,
-Her nevi alacak faizleri,
-Menkul kıymetler yatırım ortaklıklarından sağlanan kar payları,
İndirim oranı uygulanmak suretiyle beyan edilecektir.
Dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye iratlarının beyanında indirim oranının uygulanması mümkün bulunmamaktadır.
Ticari işletmelere dahil kazanç ve iratlar için indirim oranı uygulanması söz konusu değildir.
Tebliğ olunur.
(*) Konuya ilişkin açıklamalar 25.9.1999 tarih ve 23827 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 227 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılmıştır.
(**) Gelir Vergisi Kanunu Madde 86/1-c