Gelir Vergisi Kanununun 4369 sayılı Kanunla değiştirilen 53 üncü maddesinin son fıkrasında "Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belge alma, verme, saklama ve ibraz yükümlülüklerine uymayan ve ziraat odasından, bulunmayan yerlerde Tarım il veya ilçe müdürlüklerinden çiftçi belgesini almayan çiftçiler çeşitli kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen avans, kredi, sübvansiyon, prim gibi ayni ve nakdi destek unsurlarından yararlanamazlar. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usuller, ilgili kuruluşların görüşleri de alınarak Maliye Bakanlığınca belirlenir." hükmü yer almaktadır.
Bu fıkra hükmüne göre çiftçilerin avans, kredi, sübvansiyon, prim gibi ayni ve nakdi destek unsurlarından yararlanabilmeleri için ilgili mevzuatında belirtilen şartların yanı sıra;
- Vergi Usul Kanununun belge düzenine ilişkin yükümlülüklerine uymaları,
- Çiftçi belgesi almaları,
gerekmektedir.
Bakanlığımıza verilen yetki uyarınca Gelir Vergisi Kanununun yukarıda değinilen fıkrasına ilişkin uygulamanın, ilgili kuruluşların görüşleri de alınarak, aşağıda belirtilen usuller çerçevesinde yürütülmesi uygun görülmüştür.
1 - Çiftçi Belgesi Alma Zorunluluğu ve Belgenin Düzenlenmesine İlişkin Esaslar
Çiftçilerin çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarınca verilen destek unsurlarından yararlanabilmeleri için çiftçi belgesi almaları zorunludur.
Çiftçi belgesi takvim yılı itibarıyla ve ekte yer alan örneğe uygun olarak çiftçinin üye olduğu ziraat odası tarafından, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise tarım il veya ilçe müdürlüklerince düzenlenecektir.
Çiftçinin birden fazla ziraat odasına üye olması veya birden fazla il ya da ilçenin sınırları dahilinde zirai işletmesinin bulunması halinde, çiftçilik belgesi, çiftçinin ikametgahının bulunduğu yerdeki ziraat odası ya da tarım il veya ilçe müdürlüğünce, şayet ikametgahının bulunduğu yerde zirai işletmesi bulunmuyorsa çiftçinin belirleyeceği ve zirai işletmeleriyle ilgili bilgilerle müracaat edeceği il veya ilçe ziraat odası ya da tarım il veya ilçe müdürlüğünce düzenlenecektir.
Bu durumda; çiftçi belgesini düzenleyecek olan birim, çiftçinin söz konusu müracaatı sırasında zirai işletmelerine ilişkin verdiği bilgileri ilgili ziraat odaları veya tarım il ve ilçe müdürlüklerinden teyit etmek zorundadır.
Ziraat odaları ile tarım il veya ilçe müdürlükleri sadece bulundukları bölgede zirai işletmesi bulunan çiftçiler için çiftçi belgesi düzenleyebileceklerdir. Diğer bölgelerdeki oda ya da müdürlüklerden alınan çiftçi belgeleri geçerli kabul edilmeyecektir.
Diğer taraftan, zirai faaliyet kapsamında değerlendirilmekle birlikte ilgili mevzuatı gereği ziraat odalarına üye olunmasını gerektirmeyen nitelikteki faaliyetlere ilişkin çiftçilik belgesi, tarım il veya ilçe müdürlüklerince düzenlenecektir.
2 - Belge Düzenine Uymayan Çiftçilere Uygulanacak Yaptırımlar
Çiftçilerin destek unsurlarından yararlanabilmeleri için Vergi Usul Kanununun belge düzenine ilişkin hükümlerine uymaları gerekmektedir. Bu nedenle Vergi Usul Kanununda yer alan esaslar çerçevesinde;
- Belge alma,
- Belge verme,
- Belge saklama,
- Belge ibraz etme,
yükümlülüklerine uymayan çiftçiler destek unsurlarından yararlandırılmayacaklardır.
Zirai faaliyeti ile ilgili olarak Vergi Usul Kanununun yukarıda sayılan belge düzenine ilişkin yükümlülüklerine bir takvim yılı içinde iki kez uymadığı tespit edilen ve bu tespitleri kesinleşen çiftçiler izleyen takvim yılı başından itibaren bir yıl süreyle destek unsurlarından yararlandırılamazlar.
Ayrıca sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlendiğinin veya kullanıldığının tespit edilmesi ve bu tespitin kesinleşmesi halinde de bu yaptırım aynı süre ile uygulanır.
3 - Kesinleşen Tespitlerin Vergi Dairelerince Bildirilmesi ve Sorumluluk Uygulaması
Vergi incelemeleri, yaygın ve yoğun vergi denetimleri, yoklamalar veya sair şekillerde Tebliğin ikinci bölümünde sayılan yükümlülükleri yerine getirmediği belirlenen çiftçiler, ilgili vergi daireleri tarafından çiftçinin bağlı olduğu ziraat odasına, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise ilgili tarım il veya ilçe müdürlüklerine bildirilecektir. Vergi daireleri bu bildirimlerde kesinleşmiş tespitleri esas alacaklar, yargıda ihtilaf konusu yapılan ya da henüz süresi dolmadığı için kesinleşmemiş fiillere ilişkin tespitleri bildirmeyeceklerdir. Ayrıca sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlenmesi veya kullanılmasına ilişkin kesinleşmiş tespitlerin bulunması halinde, vergi daireleri söz konusu bildirimlerinde bu hususa da yer vereceklerdir. Çiftçinin zirai faaliyeti dışındaki faaliyetlerine ilişkin tespitler bu Tebliğ kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Bildirimler en geç ertesi yılın Ocak ayı sonuna kadar ilgili oda ya da müdürlükte olacak şekilde yapılacaktır.