4605 sayılı Kanun (*) ile Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 58 inci madde ile getirilen hayat standardı esasına ilişkin açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
1.Hayat Standardı Esası
4605 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 58 inci maddeye göre 1.1.2000 - 31.12.2001 tarihleri arasında, gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri (basit usulde vergilendirilenler dahil) ile serbest meslek erbabı hayat standardı esasına tabidir.
Ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının zarar beyanı da dahil olmak üzere, bu faaliyetleri ile ilgili olarak beyan edecekleri kazançları, temel gösterge tutarlarına hayat standardı göstergelerine göre belirlenen ilavelerin yapılması suretiyle bulunacak tutardan düşük olduğu takdirde, bu maddeye göre belirlenen tutar vergi tarhına esas gelirin hesaplanmasında ilgili kazanç tutarı olarak dikkate alınır. Ticari kazancı basit usulde tespit olunanlar için hayat standardı göstergelerine göre belirlenen ilave tutarlar dikkate alınmaz.
2. Hayat Standardı Temel ve İlave Gösterge Tutarları
Gelir Vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının 2000 takvim yılına ilişkin olarak beyan edecekleri gelir vergisi matrahlarının tespitinde dikkate alınacak hayat standardı temel ve ilave göstergeler tutarları Gelir Vergisi Kanununun geçici 58 inci maddesinde yer almaktadır.
Maddede yer alan hayat standardı temel gösterge tutarları;
- Büyükşehir belediyesi olan illerin büyükşehir belediye sınırları içinde faaliyette bulunan mükellefler için %25 oranında artırılarak,
- Kalkınmada öncelikli yörelerde faaliyette bulunan mükellefler için % 50 oranında indirilerek,
- 11 ve daha yukarı yaşta olan bir taşıtla münhasıran nakliyecilik faaliyetinde bulunanlar için, faaliyetin ifa edildiği yöreler itibariyle % 50 oranında indirilerek,
- Altın imalatı ve/veya altın ticareti ile uğraşanlar için, faaliyetin ifa edildiği yöreler itibariyle % 50 oranında artırılarak,
dikkate alınır.
Maddede yer alan hayat standardı ilave gösterge tutarları ise kalkınmada öncelikli yörelerde faaliyette bulunan mükellefler için % 50 oranında indirim yapılmak suretiyle uygulanır.
2.1. Gerçek Usulde Tespit Edilen Ticari Kazançlar ile Serbest Meslek Kazançlarının Beyanında Esas Alınacak Tutarlar
2000 yılına ilişkin olarak 2001 yılı Mart ayında beyan edilecek gerçek usulde tespit edilen ticari kazançlar ile serbest meslek kazançlarına uygulanacak olan temel ve ilave gösterge tutarları faaliyet türleri ve yöreler itibariyle aşağıda gösterilmiştir.
Hayat Standardı Temel Gösterge Tutarları
Mükellef Grupları
Kalkınmada Öncelikli Yörelerde (TL.)
Diğer Yörelerde (TL.)
Diyarbakır, Erzurum ve Samsun Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde (TL.)
Diğer Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde (TL.)
Altın İmalatı ve/veya Altın Ticareti İle Uğraşan
Birinci Sınıf Tacirler İçin
2625000000
5250000000
3281250000
6562500000
İkinci Sınıf Tacirler İçin
1500000000
3000000000
1875000000
3750000000
11 ve Daha Yukarı Yaşta Olan Bir Taşıtla Münhasıran Nakliyecilik Yapan
Birinci Sınıf Tacirler İçin
875000000
1750000000
1093750000
2187500000
İkinci Sınıf Tacirler İçin
500000000
1000000000
625000000
1250000000
Yukarıdakiler Dışında Kalan
Birinci Sınıf Tacirler İçin
1750000000
3500000000
2187500000
4375000000
Serbest Meslek Erbabı İçin
1600000000
3200000000
2000000000
4000000000
İkinci Sınıf Tacirler İçin
1000000000
2000000000
1250000000
2500000000
Hayat Standardı İlave Göstergeleri
Kalkınmada Öncelikli Yörelerde (TL.)
Büyükşehir Dahil Diğer Yörelerde (TL.)
Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait özel binek otomobillerinin her biri için (işletmelerinde kayıtlı olanlar dahil) silindir hacmi;
1600 (dahil) cc'ye kadar olanlarda
225000000
450000000
1601 (dahil) cc'den 2000 (dahil) cc'ye kadar olanlarda
350000000
700000000
2001 (dahil) cc'den fazla olanlarda
600000000
1200000000
Mülkiyeti mükellefin kendisi, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait ve bunlar tarafından bizzat kullanılan birden fazla binalardan (Bağımsız bölümler, katlar, sayfiye ve dinlenme evleri dahil) her biri için;
Yıllık Emsal Kira Bedelinin % 25'i
Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait (işletmeye kayıtlı olanlar dahil) her bir
Hava taşıtı, yat, kotra, sürat teknesi için
2300000000
4600000000
On beygir gücü üstünde motorlu diğer özel tekneler için
450000000
900000000
Özel hizmetlerde devamlı ve ücret karşılığı çalıştırılan
Şoför, mürebbiye, aşçı, hizmetçi, bahçıvan ve benzerlerinden her biri için
450000000
900000000
Kaptan, pilot ve benzerlerinin her biri için
2300000000
4600000000
Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait her bir yarış atı için (taylar dahil)
600000000
1200000000
Turistik amaçlı yurtdışı seyahatlerde seyahate katılan mükellefin kendisi, eşi çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerden her birinin her seyahati için (Hac ve tedavi amacıyla yapılan yurtdışı seyahatler hariç)