1137, 2345 ve 2306 sayılı Kanunlarla değişik 492 sayılı Harçlar Kanununun 13/a, 86 ve 123 üncü maddeleri ile Kanuna ekli Yargı Harçlarına İlişkin (1) sayılı tarife, Konsolosluk Harçlarına ilişkin (5) sayılı tarife, Pasaport, İkamet Tezkeresi, Vize ve Dışişleri Bakanlığı Tasdik Harçlarına ilişkin (6) sayılı tarife ve İmtiyazname, Ruhsatname ve Diploma Harçlarına ilişkin (8) sayılı tarifenin bazı bendleri, 22 Mart 1981 günlü ve 17287 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2430 sayılı Kanunla değiştirilmiştir.
Söz konusu Kanunla Harçlar Kanununda yapılan değişikliklerin mahiyeti ve bunların uygulama şekli aşağıda açıklanmıştır.
1 - HARÇLAR KANUNUNUN MADDELERİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER :
A - Kanunun 13/a Maddesinde Yapılan Değişiklik :
2430 Sayılı Kanunun 1. maddesi ile 492 Sayılı Harçlar Kanununun harçtan müstesna işlemlerle ilgili 13. maddesinin (a) fıkrası değiştirilerek;
«a) Değeri 2.500 lirayı geçmiyen dava ve takipler, (Ticari senetlere ait takipler hariç)» hükmü getirilmiştir.
Bilindiği üzere evvelce mevcut hükme göre, değeri 100 lirayı geçmiyen dava ve takipler harçtan müstesna tutulmakta iken, maktu harçların yükseltilmesine paralel olarak yapılan değişiklikle 100 liralık İstisna haddi 2.500 liraya yükseltilmiştir. Ancak Ticari senetlere ait takipler eskiden olduğu gibi istisnadan faydalanamıyacaktır.
B - Kanunun 86. Maddesinde Yapılan Değişiklik :
2130 Sayılı Kanunun 2. maddesiyle; 492 Sayılı Harçlar Kanununun 1137 sayılı Kanunla değişik 86. maddesi değiştirilerek «İş ve İşçi Bulma Kurumu aracılığı ile çalışmak üzere yabancı memleketlere giden işçilere yalnız 2 yıllık süre için verilen pasaportlar ile aynı süre içinde bu pasaportların refakat hanesinde kayıtlı olanlar veya kayıt edilecekler pasaport harcından muaftır.» hükmü getirilmiştir.
Bilindiği üzere, evvelce mevcut hükme göre çalışmak üzere yabancı memleketlere giden işçilere yalnız iki yıllık süre için verilen pasaportlar ile gerek işçi pasaportlarının, gerekse diğer tüm pasaportların ilk defa verilmesinde bu pasaportların refakat hanesine kayıt edilenler harçtan muaf tutulmakta, pasaportların sürelerinin konsolosluklarca uzatılması halinde, gerek pasaport sahibinden gerekse refakatte kayıtlı olanlardan har; alınmakta idi.
Yapılan değişiklikle;
a) Muafiyetten, çalışmak üzere yabancı memleketlere giden her işçi faydalanamıyacak sadece iş ve işçi Bulma Kurumu aracılığı ile yabancı memleketlere giden işçiler faydalanacaktır. Muafiyet süresi eskiden olduğu gibi iki yıldır.
b) Bu Kanunla refakatte kayıtlı olanlara tanınan muafiyet hükmü, sadece iş ve işçi Bulma Kurumu aracılığı ile çalışmak üzere yabancı memleketlere giden işçilere iki yıllık süre için verilen pasaportların refakat hanesine kayıt edilecekler ile aynı süre içinde sonradan ilâve edileceklere İnhisar ettirilmiştir.
c) Kanunun 123. Maddesinde Yapılan Değişiklik:
2430 Sayılı Kanunun 3. maddesiyle, 492 sayılı Harçlar Kanununun özel Kanunlardaki muafiyet ve istisna hükümleri ile ilgili 123. maddesi değiştirilerek; «Özel Kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle istisna edilen işlemlerden harç alınmaz.
Ancak, iş Kanununa tabi işçilerin ve çırakların iş mahkemelerindeki dava ve bu mahkemelerden almış oldukları ilâmların takiplerinde harçtan muafiyet, gündelikleri 200 lira veya aylık ücretleri 6.000 lirayı geçmeyen işçiler ve çıraklar hakkında uygulanır.»
hükmü getirilmiştir.
Bilindiği Üzere, evvelce yalnızca iş Kanununa tabi işçilerin iş mahkemelerindeki dava ve mahkemelerden almış oldukları ilâmların takiplerinde harçtan muafiyet sözkonusu iken, muafiyet kapsamına işçilerle birlikte iş Kanununa tabi çıraklar da dahil edilmiştir. Ayrıca, anılan muafiyetten, yevmiyeleri 20 lira veya aylıkları 600 lirayı geçmeyen işçiler faydalanırken, para değerindeki değişmeler gözönünde bulundurularak, muafiyet miktarı yevmiyeler için 200 liraya aylıklar için 6.000 liraya yükseltilmiştir.
II - HARÇLAR KANUNUNUN (1), (5), (6) ve (8) SAYILI TARİFELERİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER :
A - Kanuna Ekli (1) Sayılı Tarifede Yapılan Değişiklikler:
a) Yargı Harçlarına ilişkin (l) sayılı tarifenin A) Mahkeme Harçları bölümünün Başvurma Harçları ile ilgili I/1,2 ve 3. bendlerindeki 500, 750 ve 1.000 liralık harç miktarları; 200, 400 ve 600 liraya indirilmek suretiyle, vatandaşların mahkemelerde bak aramak için Devlete ödiyecekleri hizmet bedeli büyük ölçüde azaltılmıştır.
Ayrıca icra tetkik mercilerine yapılan başvuruların 200 lira başvurma harcına tabi olacağı hükme bağlanarak, il idare kurullarına yapılacak başvuruların 200 lira başvurma harcına tabi tutulması sağlanmıştır.
b) Aynı tarifenin, B) İcra ve İflas Harçları bölümünün I - 3/g bendi değiştirilerek, evvelce mevcut «İcra harçları 500 liradan aşağı olamaz» hükmü kaldırılmak suretiyle, miktarı az olan icra takiplerinde asgari 500 lira harç alınmasını gerektiren ve mükelleflere külfet yükleyen bu durum ortadan kaldırılmıştır. Kaldırılan bu hükmün yerine icra marifetiyle yapılan menkul teslimlerinin harca tabi tutulması sağlanmıştır.
EN
TR
