1.7.1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 14, 15, 16, 17, 18, 19 ve 22 nci maddeleri, kanuna bağlı (1) sayılı tablo ve (2) sayılı tablonun V inci bölümü Finansman Kanununun 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102 ve 103 üncü maddeleri ile değiştirilmiştir.
Kanunun 94 üncü maddesi ile, 488 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde yapılan değişiklikle (Iskonto ve iştira senetleri taahhütnamesi), diğer adıyla dispans da mezkûr 11 inci maddenin şümulüne sokulmakta böylece müşterilerinin bankalara verdikleri bu kabil kâğıtlarda belli para gösterilmesi ve buna göre de kâğıtların nispî Damga Vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Aslında dispans ikrazatla ilgili bir taahhütname olarak zaten 11 inci maddenin kapsamı içine girmekteydi. Yapılan değişiklikle bu cihet daha da açıklığa kavuşturulmuş, doğması muhtemel tereddütler önlenmiştir.
Kanunun 95 inci maddesi ile mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergiye tabi tutulması öngörülmektedir.
488 Sayılı Kanunun 14 üncü maddesine eklenen fıkra ile, mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde belli parayı ihtiva edenlerin tekrar nispî, belli parayı ihtiva etmeyenlerin ise yine maktu vergiye tabi tutulmaları sağlanmış bulunmaktadır. Tatbikatta tereddütlere sebep olan bu konu böylece açıklığa kavuşturulmuştur.
Kanunun 96 ncı maddesi ile, Bakanlığımıza 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ile ödeme şekilleri konusunda verilen yetki genişletilmiş bulunmaktadır.
Bu fıkra hükmüne göre, Bakanlığımız ödeme şekillerinin hangi işlemler için ve ne suretle uygulanacağını re'sen tespit edebilecektir. Kâğıtları düzenleyenler bir talepte bulunmasalar bile Bakanlığımız belirli kâğıtlar için yine belirli ödeme şekilleri tespit edebilecek, kâğıdı düzenleyenlerin bu yönden muvafakatının alınmasına lüzum ve mahal kalmayacaktır.
Kanunun 97 nci maddesi ile, noterde düzenlenecek kâğıtların Damga Vergisinin pul yapıştırılması şekliyle ödenmesi, halinde pulların kâğıtların noterde kalan kopyalarına yapıştırılması hükme bağlanmıştır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 16 ncı maddesine eklenen bu fıkra, damga vergisinin kâğıtların asıllarına pul yapıştırılması şekliyle ödenmesi hakkındaki ana prensibin istisnasını teşkil etmektedir.
Bundan böyle noterde düzenlenecek kâğıtların damga vergisi mükellefiyeti, kâğıtların asıllarına pul yapıştırılması suretiyle yerine getirilmeyip bu kâğıtların noterde kalacak kopyalarına pul yapıştırılmak suretiyle yerine getirilecektir.
Bu madde ile, noterde düzenlenecek kâğıtların vergi mükellefiyetinin noksansız ve zamanında yerine getirilip getirilmediğinin Adliye Müfettişleri ve Bakanlığımız inceleme elemanlarınca tetkik ve kontrolü sağlanmış bulunmaktadır.
Kanunun 98 inci maddesi, Bakanlığımıza 488 sayılı Kanunun 17 nci maddesinde yazılı kâğıtlarla diğer kâğıtların vergisini basılı damga konulması şekliyle ödetmeye yetki vermiştir.
Maddeye eklenen bu fıkra hükmüne göre, Bakanlığımız her hangi bir kâğıdın damga vergisini kâğıtları düzenleyenlerin talebi veya muvafakati olup olmadığına bakmaksızın basılı damga vurdurmak suretiyle ödettirebilecektir. Daha açık bir ifadeyle bu fıkra, Bakanlığımıza re'sen kullanabileceği bir yetki tanımıştır.
Kanunun 99 uncu maddesi, Bakanlığımıza lüzum göreceği kâğıtların vergisini makbuz verilmesi şekliyle ödetme hususunda yetki vermektedir.
Kanunun 100 üncü maddesi ise, yine Bakanlığımıza lüzum gördüğü hallerde vergiyi istihkaktan kesinti yapılması şekliyle ödetme yetkisini tanımıştır.
Her iki madde ile 488 sayılı Kanunun ilgili maddelerine eklenen fıkraları kanunun 98 inci maddesiyle sevk olunan hükme mütenazır olarak konulmuştur. 98 inci maddenin açıklanmasında belirtildiği üzere, bu bakımdan Bakanlığımıza tanınan yetki mutlaktır. Bakanlığımız bu yetkisini vergiye konu olan kâğıtları düzenleyenlerin muvafakatına bakmaksızın kullanılabilecektir.
Kanunun 101 inci maddesi ile, makbuz karşılığı ödemelerde ödeme zamanı tayin ve tespit edilmiştir.
Mezkûr madde, makbuz mukabili ödeme zamanlarını iki kısımda tanzim etmektedir. Birinci hâl, kâğıtları düzenleyenlerin talepleri üzerine Bakanlığımızca müsaade verilmesi halinde ödeme zamanı, ikinci ise, Bakanlığımızın vergisini makbuz mukabili ödetmeye lüzum gördüğü kâğıtlarla ilgili ödeme zamanıdır
1. Bakanlığımızın müsaadesine bağlı olarak verginin makbuz karşılığında ödenmesinde, müsaade alacak mükelleflerin, vergiye konu teşkil eden kâğıtların vergi mükellefiyeti daha doğmadan, diğer bir ifadeyle kâğıtlar tekemmül ettirilmeden, Bakanlığımızca müracaat etmeleri ve gerekli müsaadeyi almaları gerekir. Aksi halde vergi ziyaı sebebiyle 213 sayıl Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre adlarına cezalı tarhiyat yapılması icap eder.
a) Bakanlıktan münferit bir kâğıt için müsaade almış olan mükellefler, müsaadeye konu teşkil eden kâğıdın vergisini 488 sayılı Kanunun değişik 22 nci maddesinin b/aa-fıkrası hükmüne göre, kâğıdın düzenlendiği günü takip eden yedi gün içinde vergi dairesine yatıracaklardır.
EN
TR
