Başvuru
4412 sayılı Kanunla Değişik 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun (Kanun), 30/10/1999 tarihli ve 23861 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar (Karar) ve İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik) hükümleri çerçevesinde, yerli üretici Anlaş Anadolu Lastik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Anlaş) ile Bilecik Kauçuk Sanayi (BİLKA) (yeniden faaliyete başlamıştır) adına Türkiye genel satıcısı Ümit Motor Belen Derundere, Vietnam, Çin Tayvanı (Tayvan) ve Sri Lanka menşeli "bisiklet iç ve dış lastikleri" nin Türkiye’ye dampingli fiyatlarla ithal edildiği ve bu durumun yerli üretime zarar verdiği iddiasıyla, anılan ülkeler menşeli söz konusu maddelerin ithalatına karşı önlem alınması istemiyle başvuruda bulunmuşlardır.
Başvuru konusu madde
Şikayet konusu maddeler, bisikletlerde kullanılan kauçuktan yeni dış lastikler ile bisikletlerin tekerleklerinin içine yerleştirilen kauçuktan iç lastiklerdir. Söz konusu maddeler, Gümrük Tarife Cetveli’nin 4011.50.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonu altında yer alan "bisikletlerde kullanılan kauçuktan yeni dış lastikler" ile 4013.20.00.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonu altında yer alan "bisikletlerde kullanılan kauçuktan iç lastikler"dir.
Bisiklet dış lastiği, sentetik kauçuk, doğal kauçuk, dolgu, yağ ve kimyasal karışımdan oluşan hamura sırt lastiği çekimi, topuk teli imali, beze kauçuk kaplama ve eğik kesme ile yanak bezi hazırlama işlemleri ve müteakiben iç ve dış boyama ile pişirme uygulanarak imal edilmektedir.
Bisiklet iç lastiği, butil kauçuk, doğal kauçuk, dolgu, yağ ve kimyasal karışımdan oluşan hamura sırasıyla süzme, lastik çekim, boya kesme, sibop çakma, ekleme uçların ek yersiz birleştirilmesi, pişirme, şişirme, aksesuar takımı ve vakum işlemleri uygulanarak imal edilmektedir.
Başvurunun desteklenmesi
Şikayetçi firmaların toplam Türkiye benzer mal üretiminin tamamını gerçekleştirdiği tespit olunmuş, böylece, Yönetmelik’in 20 nci maddesi çerçevesinde, şikayetin yerli üretim dalını temsil yeteneğini haiz olduğu anlaşılmıştır.
Damping iddiası
Damping marjının hesaplanmasında her bir ülke için ve her bir ürüne ilişkin olarak eldeki mevcut veriler çerçevesinde ayrı ayrı tespit edilen normal değerler ile ihraç fiyatları karşılaştırılmıştır.
Normal değer belirlemesinde, Sri Lanka için, en çok ticarete konu olan tipteki bisiklet lastiklerinde söz konusu ülke koşullarına göre ayarlama yapılmış ve oluşturulmuş normal değer hesaplanmıştır.
Vietnam’ın piyasa ekonomisi uygulamayan bir ülke olarak değerlendirilmesi nedeniyle, normal değer tespitinde Yönetmelik’in 7 nci maddesi hükmü çerçevesinde Sri Lanka için belirlenen normal değerin Vietnam için de geçerli olduğu kabul edilmiştir.
Çin Tayvanı için ise tip bazında karşılaştırma yapılmasına imkan veren veri olmaması nedeniyle Yönetmelik’in 5 inci maddesi çerçevesinde anılan ülkeden Avrupa Birliği’ne CIF ihraç fiyat ortalaması normal değer olarak alınmıştır.
İhraç fiyatı belirlemesinde, Vietnam için ithal faturaları, Tayvan için tip bazında veri mevcut olmadığı için Devlet İstatistik Enstitüsü verileri ve Sri Lanka için ise Türkiye’deki ithalatçının yurtiçi satış fiyatından geriye doğru gidilerek belirlenen CIF ihraç fiyatı temel alınmıştır.
Damping marjı hesaplanırken ihraç fiyatları ile normal değerler FOB bazda karşılaştırılmıştır. Bu şekilde hesaplanan damping marjlarının her üç ülke için de önemli oranlarda olduğu tespit edilmiştir.
Zarar ve nedensellik iddiası
Şikayet konusu ülkeler menşeli ürünlerdeki ithalatın önemli ölçüde artış gösterdiği ve bu ülkelerden yapılan şikayet konusu ithalatın fiyatlarının yerli üretim dalının fiyatlarının önemli ölçüde altında kaldığı ve yerli üretici fiyatlarını yüksek oranlarda kırdığı görülmüştür.
Yerli üreticinin 2003 Ocak-Eylül dönemi ekonomik verilerine baktığımızda üretim, yurtiçi satışlar, kapasite kullanım oranı, stoklar ve toplam çalışan sayısı gibi göstergelerinde 30 Nisan 2003 tarihinde söz konusu üründe Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan ve Tayland’a karşı alınan dampinge karşı verginin de etkisiyle olumlu gelişmeler yaşanmasına rağmen, yurtiçi satış fiyatları, kârlılık ve verimlilik üzerinde belirgin bir kötüleşme gözlenmektedir. Bu olumsuzlukların dampingli ithalata bağlı olduğu tespit edilmiştir.
Karar ve işlemler
Yapılan inceleme sonucunda, başvurunun yeterli bilgi, belge ve delilleri içerdiği anlaşıldığından, İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu’nca 18/02/2004 tarihinde Vietnam, Çin Tayvanı ve Sri Lanka menşeli söz konusu maddeler için, Yönetmelik’in 20 nci maddesi çerçevesinde soruşturma açılmasına karar verilmiştir.