Katma değer vergisi uygulamaları ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
1. İnceleme Raporu Ve Teminat Aranılmadan Yapılacak İadelerde Sınır
Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin1 52 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, ihracat istisnası ile ihraç kaydıyla yapılan teslimlerde teminat ve inceleme raporu aranılmadan iade yapılabilmesine imkan veren 400 milyon liralık sınır2 1 milyar liraya yükseltilmiştir.
Teminat ve inceleme raporu aranmaksızın yapılacak iadeler konusunda bu Tebliğ ile belirlenen yeni sınır, incelemesine başlanılmamış iade ve mahsup talepleri bakımından da geçerlidir. Dolayısıyla bu Tebliğle belirlenen yeni sınırın altındaki iade ve mahsup işlemleri için verilen teminatlar vergi dairelerince çözülecektir.
İncelemesine başlanılmış olan iade ve mahsup talepleri ise, inceleme elemanınca gerek duyulması halinde, bu düzenlemeye bağlı kalınmaksızın inceleme sonucuna göre yerine getirilecektir.
2. İndirimli Teminat Uygulaması
Katma Değer Vergisi Kanununun 32 nci maddesiyle Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 52 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, 29 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde3 yer alan şartları taşıyan ihracatçılardan;
• Son üç takvim yılı itibariyle ihracatları her bir yıl için beş milyon ABD Dolarını geçen, veya
• Son beş takvim yılı itibariyle ihracatları her bir yıl için bir milyon ABD Dolarını geçen ihracatçılar da indirimli (% 10) teminat uygulaması kapsamına dahil edilmiştir.
Buna göre yukarıda belirtilen şartları haiz olan ve;
• 1995, 1996 ve 1997 yıllarında ihracat bedelleri her bir yıl için beş milyon ABD Dolarını geçen, veya
• 1993, 1994, 1995, 1996 ve 1997 yıllarında ihracat bedelleri her bir yıl için bir milyon ABD Dolarını geçen,
ihracatçıların bu Tebliğin yayımlandığı tarihten sonraki iade talepleri için, iadesi istenilen katma değer vergisinin incelemesiz ve teminatsız iade sınırını aşan kısmının % 10'u oranında teminat vermeleri halinde iade talepleri yerine getirilecektir.
1999 ve izleyen yıllarda da yine son üç veya beş yılda gerçekleştirilen ihracat tutarları esas alınarak indirimli teminattan yararlanılıp yararlanılamayacağına karar verilecektir.
Öte yandan, 29 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde indirimli teminat uygulamasından yararlanacak olan mükelleflerde aranan şartlar arasında, katma değer vergisi iadesi amacıyla yapılan incelemeler sonucunda birbirini izleyen son beş vergilendirme döneminde hakkında olumlu rapor yazılmış olması şartı da yer almaktadır. 3568 sayılı Kanun4 gereğince tam tasdik sözleşmesi olan mükellefler hakkında birbirini izleyen son 5 vergilendirme dönemine ait olumlu Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu bulunması halinde bu şart gerçekleşmiş sayılacaktır. Birbirini izleyen son 5 vergilendirme dönemine ait olumlu raporlardan bir kısmının vergi inceleme elemanlarınca, bir kısmının ise yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş olması halinde de bu şartın gerçekleşmiş sayılacağı tabiidir.
3. İhraç Kaydıyla Teslimlere Ait Bildirimler
İhraç kaydıyla mal teslimlerine taraf olanlar için 23 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde5 öngörülen bildirimler ile 27 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde6 öngörülen taahhütname verme zorunluluğu kaldırılmıştır.
4. İade Talebi Kısmen Onaylanan Mükellefler
İade hakkı doğuran işlemlerle ilgili olarak ortaya çıkan katma değer vergisi iade ve mahsup incelemelerinde, her dönem için talep ettikleri iade tutarının % 95 ve daha fazlası onaylanan mükellefler hakkında, talebin % 5’e kadar olan kısmının reddedilme nedenine bakılmaksızın ilgili dönem ve sonraki dönemler için genel esaslara göre işlem yapılır.
Onaylanmayan kısmın sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgeden kaynaklanmaması halinde ise, onaylanmayan kısmın miktarına bakılmaksızın genel esaslara göre işlem yapılır.
Bu hususlar daha önce hakkında rapor düzenlenen mükelleflerden yukarıdaki şartları taşıyanlar için de geçerlidir.
Onaylanmayan kısmın iadesinin yapılmayacağı, yapılmış ise ceza ve gecikme faizi uygulanarak geri alınacağı tabiidir.
5. Müteselsil Sorumluluk
Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesinde yer alan, mal alım ve satımı ile hizmet ifası dolayısıyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden, alım satıma taraf olanlar ile hizmetten yararlananlar, aralarında zımnen dahi olsa irtibat olduğu tesbit olunanların müteselsilen sorumlu olacağına dair hüküm 4369 sayılı Kanunun7 81 inci madesi ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.