Bu Tebliğ (2/3/1) ile (2/5.) bölümlerinin dışında, "84 seri No.lu KDV Genel Tebliği" nin kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere 84 seri No.lu KDV Genel Tebliği ile yürürlükten kaldırılmıştır.
70 Seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin müteselsil sorumlulukla ilgili 5 inci bölümünde "Müteselsil sorumluluk kapsamına girmese dahi herhangi bir nedenle Hazine'ye intikal etmeyen vergi, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 29 ve 32 nci maddelerine göre indirim ve iade konusu yapılmayacaktır." şeklinde yer alan ifade, Danıştay 11 inci Dairesi tarafından iptal edilmiş ve bu karar2 Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca onanmıştır3 Söz konusu ifadenin iptal edilmesi nedeniyle, müteselsil sorumluluk ve katma değer vergisi iadeleriyle ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
1. Müteselsil Sorumluluk
1.1. İşleme Doğrudan Taraf Olanlar
Mal veya hizmet alım-satımından doğan katma değer vergisinin satıcı tarafından Hazineye intikal ettirilmediğinin tespiti halinde kendilerine teslim veya hizmet ifasında bulunulan mükellefler, işlem bedeli üzerinden hesaplanan vergi ile sınırlı olmak üzere, Hazineye intikal etmeyen vergiden 70 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 5 inci bölümünde belirlenen usul ve esaslara göre satıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olacaktır.
Ancak alıcılar, katma değer vergisi dahil toplam işlem bedelini:
- banka ve benzeri finans kurumları vasıtasıyla ödemeleri ve banka veya benzeri finans kurumuna yapılacak ödeme sırasında düzenlenecek belgede satıcının (veya adına hareket edenlerin) adı- soyadı (tüzel kişilerde unvanı) ile banka veya benzeri finans kurumundaki hesap numarasını ve vergi kimlik numarasını doğru olarak yazdırmaları,
- ödemenin çekle yapılmış olması halinde Türk Ticaret Kanununun 697 nci maddesinin 1 ve 2 numaralı fıkrasına uygun olarak çek düzenlemeleri ve lehine çek keşide edilenin vergi kimlik numarasını yazmaları,
halinde müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhatap tutulmayacaklardır. Bu çerçevede herhangi bir hesaba bağlı olmaksızın, örneğin kasadan ödeme yapılması şeklinde, gönderilen havaleler sorumluluğu kaldırmayacaktır. Ayrıca dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri gibi ihracata aracılık eden mükelleflerin bu uygulamadan yararlanabilmeleri için ihracatına aracılık ettikleri mükelleflerin de ödemelerini yukarıda belirtilen şekilde tevsik etmeleri gerekmektedir.
Ancak alıcı ile satıcı arasında muvazaaya dayanan bir işlem yapıldığının veya menfaat sağlayan doğrudan bir ilişkinin veya hısımlık, sermayesine katılma, organizasyon veya yönetimi içinde yer alma şeklinde dolaylı bir ilişkinin bulunduğunun vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmiş raporlarla tespit edilmesi halinde ödeme yukarıdaki şekilde tevsik edilmiş olsa bile müteselsil sorumluluk kalkmayacaktır.
Öte yandan Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasında sayılan (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç) kurum ve kuruluşlar ile sermayelerinin (%51) veya daha fazlası kamuya ait iktisadi işletmelerin mal teslimi veya hizmet ifalarında taraf olduğu alım-satım işlemlerinde müteselsil sorumluluk uygulanmaması uygun görülmüştür. Buna göre;
- yukarıda sayılan kuruluşların mal ya da hizmet satın aldıkları mükelleflerin bu alışlarla ilgili vergiyi,
- bu kuruluşlardan mal ya da hizmet satın alanların ise bu alışlarla ilgili vergiyi sözü edilen kuruluşların,
Hazineye intikal ettirmemeleri nedeniyle müteselsil sorumluluk kapsamında işlem yapılmayacaktır.
1.2. İşleme Doğrudan Taraf Olmayanlar
Bir mükellefin, mal veya hizmet temin ettiği safhalardan daha önceki safhalarda, bu mal veya hizmetle ilgili katma değer vergisinin Hazineye intikal ettirilmemiş olması nedeniyle müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhatap tutulabilmesi için, 70 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde belirtildiği üzere sözü edilen mükellef ile vergiyi Hazineye intikal ettirmeyenler arasında, menfaat sağlayan doğrudan bir ilişkinin veya hısımlık, sermayesine katılma, organizasyon veya yönetimi içinde yer alma şeklinde dolaylı bir ilişkinin mevcudiyetinin vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmiş raporlarda açıkça belirtilmiş olması zorunludur.
2. Katma Değer Vergisi İadeleri
2.1. Kendileri veya Ma! ya da Hizmet Temin Ettikleri Mükellefler Hakkında Olumsuz Rapor veya Tespit Bulunan Mükelleflerin İade Taleplerine İlişkin Düzenleme
İade talep eden mükellefin kendisi veya mal ya da hizmet temin ettiği mükellefler hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunması halinde daha önce bu konuda yayımlanmış genel tebliğlerde belirtilen işlemlerin uygulanması sırasında aşağıdaki hususların da dikkate alınması gerekmektedir.