4208 sayılı Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanunun 15’inci maddesine istinaden Bakanlar Kurulu’nca çıkarılan, 2 Temmuz 1997 tarih ve 23037 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4208 sayılı Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 5’inci ve aynı Yönetmeliğin 25.12.1997 tarih ve 97/10419 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre yayımlanan Yönetmelik ile değişen 4 ve 6’ncı maddelerinde yükümlülerce yapılacak kimlik tespitine ilişkin esaslar düzenlenmiştir. Anılan maddeler uyarınca kimlik tespitinin yapılması ile ilgili usul ve esasları belirleme yetkisi Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı’na verilmiştir.
Bu yetkiye istinaden Başkanlık, kimlik tespitine ilişkin usul ve esasları aşağıdaki şekilde belirlemiştir.
I - KİMLİK TESPİTİ YAPMAK ZORUNDA OLAN YÜKÜMLÜLER
4208 sayılı Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 3 ve 4’üncü maddelerine göre aşağıda sayılan kişi ve kuruluşlar kimlik tespiti yapmak zorundadırlar.
1) Bankalar,
2) Özel finans kurumları,
3) Bankalar dışında asli faaliyeti kredi kartı ihraç etmek olan kurumlar,
4) Ödünç para verme işleri hakkındaki mevzuat kapsamındaki ıkrazatçılar, finansman şirketleri, faktoring şirketleri,
5) 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu kapsamındaki sigorta ve reasürans şirketleri,
6) İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Takas ve Saklama Bankası A.Ş,
7) Sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim şirketleri,
8) Yatırım fonu yöneticileri,
9) Yatırım ortaklıkları,
10) Kıymetli madenler borsası aracı kuruluşları,
11) Kıymetli maden, taş veya mücevherlerin alım-satımını yapanlar,
12) Kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler,
13) Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü dahil her türlü posta ve kargo şirketleri,
14) Finansal kiralama şirketleri,
15) Ticaret amacıyla gayrimenkul alım-satımı ile uğraşanlar veya buna aracılık edenler,
16) Talih oyunları salon işletmeciliği yapanlar,
17) İş makineleri dahil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım-satımı ile uğratanlar,
18) Tarihi eser, antika, sanat eseri koleksiyoncuları ve alım-satımı ile uğraşanlar veya bunların müzayedeciliğini yapanlar,
19) Spor kulüpleri,
20) Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü,
21) Türkiye Jokey Kulübü.
II - KİMLİK TESPİT ZORUNLULUĞU
A - Kimlik tespiti
Yukarıda sayılan yükümlüler ile bunların Türkiye’deki her türlü şube, acente, temsilci, ticari vekilleri ve benzeri bağlı birimleri, herhangi bir parasal sınırlamaya tabi olmaksızın verecekleri kiralık kasa hizmetleri ile taraf oldukları veya aracılık ettikleri toplam tutan iki milyar Türk Lirası veya muadili dövizi aşan her turlu; alım-satım, havale, ödeme, saklama, takas, trampa, borç alma, borç verme, borcun nakli, alacağın temliki, kiralama, kiraya verme, sigortalama, mevduat, kar-zarara katılma hesabı veya can hesap açtırma ve bu hesaplardan para çekme veya yatırma, mevduat hesabı niteliğindeki mevduat sertifikaları karşılığında ödeme yapılması, çek ve senet tahsili, repo ve sermaye piyasası işlemleri ile benzeri işlemlerde, bu işlemleri yapmadan önce müşterilerinin ve konuya taraf olanların kimliklerini tespit etmek ve usulü dairesinde son işlem tarihini takip eden takvim yılı başından itibaren beş yıl süreyle muhafaza etmek zorundadırlar.
B -İstisna ve muafiyetler
Yükümlülerin; Yönetmeliğin 5’ıncı maddesinde belirtildiği gibi, genel, katma ve özel bütçeli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri, kanunla kurulan kamu kurumu niteliğindeki kuruluşlarla yapacakları işlemler ile bankalar ve özel finans kurumlarının kendi aralarında, kendi namlarına yapacakları işlemlerde kimlik tespiti yapma zorunluluğu yoktur.
C-Kimlik tespit usulü
Kimlik tespiti, gerçek kişiler için; nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport, yabancı uyruklu gerçek kişiler için; kendi ülke pasaportu veya "yabancılar için ikamet tezkeresi”,ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler için; tescile dair belgelerin bir örneği ile tüzel kişi adına hareket eden kişinin temsile yetkili olduğuna dair belge ve imza sirküleri,vakıflar için, Vakıflar Genel Müdürlüğu’nde tutulan sicile, dernekler için; il emniyet müdürlüklerinde tutulan dernekler kütüğündeki kayda ilişkin belgeler, tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde ise idare etmeye yetkili olunduğuna ilişkin karar yanında işlemi yapan gerçek kişinin kimliği veya bunların noterce onaylanmış suretlerinin ibrazı sonrası okunabilir fotokopisinin alınması veya işlemle ilgili evrakın arkasına kimlikte yer alan bilgilerin kaydı suretiyle yapılır
İşlemlerin başka bir gerçek kışı adına yapılması halinde, adına hareket edilen kişinin de kimliği tespit edilir.
Kimliği tespit edilenlerin müteakip işlemleri, ibraz edecekleri kimlikte yer alan bilgilerin yükümlüde bulunan bilgiler ile karşılaştırılması suretiyle yapılır.