GİRİŞ
Genel Bütçeye Dahil Daireler ve Katma Bütçeli İdareler Muhasebe Yönetmeliğinin 410 uncu maddesinde, “Gelir ve giderleri tahakkuk ettirildikleri mali yılın hesaplarında gösterilir. Bütçe gelirleri tahsil edildiği, bütçe giderleri ise ödendiği yılda muhasebeleştirilir. Hesaplar mali yıl esasına göre tutulur. Mali yılın bitimine kadar fiilen yapılmış olan ödemelerden mahsup edilememiş olanların, ödenekleri saklı tutulmak suretiyle, mahsup işlemleri mali yılın bitimini izleyen bir ay içinde yapılabilir. Zorunlu hallerde bu süre, Maliye Bakanlığı tarafından bütçe giderleri için bir ay, diğer işlemlerde ise beş ayı geçmemek üzere uzatılabilir.” hükmü yer almaktadır.
Anılan hüküm çerçevesinde, yıl sonu mahsup işlemleri aşağıda belirtilen sürelerde yapılacaktır.
I- MAHSUP İŞLEMLERİ
A- BİR AYLIK SÜREDE YAPILACAK MAHSUP İŞLEMLERİ
Mali yıl içerisinde iş avans ve kredileri ile personel avansları hesabına borç kaydedilerek verilen avans veya açılan kredilerden, harcandığı halde belgeleri saymanlığa verilemeyenler ile belgeleri saymanlığa verildiği halde mali yıl sonuna kadar saymanlıkça incelenememesi nedeniyle mahsubu yapılamayanlar, saklı tutulan aynı miktardaki ödenekleri ile birlikte mahsup dönemine aktarılacak, mahsup işlemleri mali yılın bitimini izleyen bir ay içinde yapılacaktır.
Yıl sonunda, iş avans ve kredileri ile personel avansları hesaplarında kayıtlı tutarlardan mahsup dönemine aktarılanlar 174- Mahsup Dönemine Aktarılan Avans ve Krediler Hesabına borç ilgisine göre, 170- İş Avans ve Kredileri Hesabına veya 171- Personel Avansları Hesabına alacak kaydedilecektir.
Bu avanslar karşılığı saklı tutulacak ödenek miktarı ise bir taraftan, 903- Mahsup Dönemine Aktarılan Kullanılacak Ödeme Emirleri Hesabına borç, 900- Kullanılacak Ödeme Emirleri Hesabına alacak; diğer taraftan 901- Ödeme Emirleri Hesabına borç, 904- Mahsup Dönemine Aktarılan Ödeme Emirleri Hesabına alacak kaydedilecektir.
Mahsup dönemine aktarılan avans ve kredilere ilişkin harcama belgeleri, mahsup dönemi içinde saymanlığa verildiğinde 704- Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabına borç, 174- Mahsup Dönemine Aktarılan Avans ve Krediler Hesabına alacak kaydedilecek, ayrıca, saklı tutulan ödenekler de mahsup dönemi sonunda 904- Mahsup Dönemine Aktarılan Ödeme Emirleri Hesabına borç, 903- Mahsup Dönemine Aktarılan Kullanılacak Ödeme Emirleri Hesabına alacak kaydedilmek suretiyle mahsup işlemi tamamlanacaktır.
Mahsuba ilişkin harcama belgelerinin, avans veya kredinin verildiği veya açıldığı tarih ile en geç ait olduğu bütçe yılının son günü arasındaki bir tarihi taşıması gerekmektedir.
Mahsup dönemi sonuna kadar kapatılmayan avans tutarları ilgilisi adına kişilerden alacaklar hesabına alınarak avans hesabı kapatılacak ve buna ait ödenek tenkis edilecektir.
B- İKİ AYLIK SÜREDE YAPILACAK MAHSUP İŞLEMLERİ
28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre, dış finansman kaynağından sağlanan dış proje kredileri ile alınacak mal veya hizmeti sağlayacak kişi veya kuruluşa avans verilmek veya açılan akreditiften çekiş yaptırılmak suretiyle ön ödeme şeklinde kullanım gerçekleştirilebilmektedir. Bu kullanımların ilgili hesapta izlenmesi ve karşılığı ödeneklerin saklı tutulması, mal ve hizmetin sağlanmasından sonra da bütçeye gider kaydedilmek suretiyle mahsubunun yapılarak avans ve akreditif hesabının kapatılması gerekmektedir. Ancak, söz konusu işlemlerin mahsubunda belge teminindeki gecikmeler dikkate alınarak, bu işlemlere ilişkin mahsup süresi iki ay olarak belirlenmiştir.
Buna göre;
Dış proje kredilerinden verilen avans (müteahhide sözleşme gereği verilen avans hariç) ve çekilen akreditiflerden, mal ve hizmet yılı içinde alındığı halde mali yıl sonuna kadar mahsubu yapılamayanlar ile bildirimlerin yapılamamış olması veya kreditör bilgisinin gelmemesi nedenleriyle bütçeleştirme işlemleri mali yıl sonuna kadar sonuçlandırılamayan işler karşılığı ödenekler mahsup dönemine aktarılacak ve avans ve akreditif artıkları mahsup dönemine aynı isim altında devredilecektir. Bunlardan yapılan mahsuplar 704- Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabına kaydedilecektir. Mahsup dönemine devredilen ödeneklerle ilgili olarak, mahsup dönemi sonunda, Genel Bütçeye Dahil Daireler ve Katma Bütçeli İdareler Muhasebe Yönetmeliğinin ilgili maddelerine göre işlem yapılacaktır.
Verilen avans ve açılan akreditiflerden yapılan çekişler karşılığı mal ve hizmetlerin yıl sonuna kadar sağlanamaması durumunda, saklı tutulan ödenekler yıl sonunda “Proje Özel Hesabından Verilen Avans ve Açılan Akreditifler/Doğrudan Dış Proje Kredisinden Verilen Avans ve Açılan Akreditifler karşılığı ödenek olup, yeni yılda ayrı bir tertipte aynı miktar ödeneğin tertiplenmesi gerekir.” şerhi verilmek suretiyle tenkis işlemine tabi tutulacaktır. Ayrıca, hakediş hesaplarındaki ihtilaflar veya işlemlerin yılın son günlerinde talep edilmesi gibi nedenlerle, yıl sonuna kadar tahakkuk işlemlerinin tamamlanmaması nedeniyle harcanamayan tutara ilişkin ödenekler, DPT tarafından yıllık yatırım programları ile ilişkilendirilmiş olması kaydıyla gelecek yıla devredilebilecektir.
EN
TR
