2025/17 Nitrata Hassas Bölgelerin Belirlenmesi, Çevre Dostu Tarımsal Uygulamalar ve Nitrat Eylem Planının Uygulanması, İzlenmesi ve Raporlanmasına İlişkin Tebliğ

Kapsam

(1) Bu Tebliğ; nitrata hassas bölgelerin belirlenmesi, sularda tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan nitrat kirliliğini önlemeye yönelik uyulması gereken kuralları içeren çevre dostu tarımsal uygulamalar ile Nitrat Eylem Planının hazırlanması, uygulanması, izlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlanmasına ilişkin teknik ve idari esasları kapsar.

Dayanak

(1) Bu Tebliğ, 23/7/2016 tarihli ve 29779 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı Suların Korunması Yönetmeliğinin 6 ncı, 7 nci ve 8 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Tebliğde geçen;

a) Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,

b) Çevre dostu tarımsal uygulamalar: EK-1’de yer alan suların tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan nitrat kirliliğine karşı korunması amacıyla çiftçiler tarafından alınması gereken tedbirleri,

c) Çevre dostu tarımsal uygulamalar uygunluk belgesi: İl/ilçe müdürlükleri tarafından yapılacak denetimler sonucunda, hayvansal gübrenin çevre dostu tarımsal uygulamalara uygun depolanarak yönetildiği tespit edilen işletmelere verilen ve EK-2’de yer alan belgeyi,

ç) Çiftlik hayvanları: Et, süt, yumurta da dâhil olmak üzere gıda, deri, kürk, yün, tüy veya diğer ürünlerin temini için veya işgücü amacıyla insanlar tarafından yetiştirilen ve beslenen hayvanları,

d) Çiftlik izleme programı: Nitrat Eylem Planının uygulama etkinliğinin değerlendirilmesi amacıyla seçilmiş işletmelerden eylem planında yer alan tedbirlerin uygulanmasının izlenmesi ve değerlendirilmesini,

e) Denetim: Eylem planındaki tedbirleri uygulamakla yükümlü olan işletmelerin tedbirleri uygulama durumları ve tutması gereken kayıtların mevcut ve ulaşılabilir olup olmadığına yönelik kontrolleri,

f) Denetim raporu: İşletmenin çevre dostu tarımsal uygulamalara uygunluğunu gösteren ve EK-3’te yer alan belgeyi,

g) Gübre: Bitkisel üretimde verimi ve kaliteyi artırmak amacıyla tarımsal alana uygulanan azot ya da azot bileşikleri içeren organik ya da inorganik maddeyi,

ğ) Hayvansal gübre: Çiftlik hayvanlarından kaynaklanan ve tarımsal amaçlı kullanılan dışkılar ya da dışkı ile altlığın karışımını,

h) Hayvansal gübre yönetim planı: Hayvansal gübrenin çevreye olan olumsuz etkilerinin azaltılması amacıyla, gübrenin elde edilmesi, depolanması, işlenmesi, taşınması süreçleri ile ne zaman ve nerede kullanılacağının ve araziye uygulama miktar ve koşullarının belirlendiği planı,

ı) İl planlama kurulu: 14/9/2023 tarihli ve 32309 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmeliğe göre ilde kurulan üretim planlaması il kurulunu,

i) İl/ilçe müdürlüğü: İl/ilçe tarım ve orman müdürlüğünü,

j) İşletme kapasitesi: Hayvancılık işletmelerinde, varsa kapasite raporundaki hayvan sayısını veya EK-4’te yer alan işletmelerde ahır/ağıl/kümes kapasitesi hesaplama rehberine göre hesaplanan hayvan sayısını,

k) Kapalı dönemler: Gübrelerin toprağa uygulanmasının yasak olduğu dönemleri,

l) Kimyasal gübre: Bir endüstriyel işlemle üretilen herhangi bir gübreyi,

m) NİBİS: Nitrat Bilgi Sistemini,

n) Nitrat eylem planı: Sularda tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan kirliliğin önlenmesi ve azaltılması amacıyla hazırlanan eylem, tedbir ve tedbir uygulama koşullarını içeren planı,

o) Nitrata hassas alan: Ötrofik olduğu belirlenen veya gerekli tedbirler alınmazsa yakın gelecekte ötrofik hale gelebilecek tabii tatlı su göllerini, diğer tatlı su kaynaklarını, haliçler ve kıyı sularını etkileyen nitratın oluştuğu tarımsal ve tarım dışı arazileri ihtiva eden drenaj alanlarını,

ö) Nitrata hassas bölge: Tarımsal kaynaklı kirlilikten dolayı; 50 mg/l’den fazla nitrat içeren veya gerekli tedbirler alınmazsa içerebilecek yer üstü ve yer altı suları ile ötrofik olduğu belirlenen veya gerekli tedbirler alınmazsa yakın gelecekte ötrofik hale gelebilecek tabii tatlı su göllerini, diğer tatlı su kaynaklarını, haliçler ve kıyı sularını etkileyen bölgeleri,

p) Ötrofikasyon: Suların besin maddeleri, özellikle azot ve/veya fosfor bileşikleri yönünden alg ve daha yüksek yapılı bitkilerin üremesini hızlandıracak böylece sudaki canlıların dengesini bozacak ve su kalitesinde istenmeyen bozulmalara yol açacak şekilde zenginleşmesini,

r) Tarımsal işletme: Üretim faktörlerini kullanarak bitkisel ve/veya hayvansal ve/veya su ürünlerinin üretimi için tarımsal faaliyet yapan veya söz konusu tarımsal faaliyete ilave olarak işleme, depolama, muhafaza ve pazarlamaya yönelik faaliyetlerde bulunan işletmeyi,