Talimat (6728 Sayılı Kanunun 38. Maddesi Hk.)

İlgi (a) duyuru ile düzenlenen söz konusu harç indirimi, ilgi (b) Resmi Gazetede yayımlanan 77 Seri Nolu Harçlar Kanununu Genel Tebliğinin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasındaki düzenlemeler kapsamında yeniden düzenlenmiştir.

Söz konusu düzenlemeler kapsamında tapu sicilinde gerçekleştirilecek ipotek işlemlerinde her iki tarafın da tacir olması durumunda, anılan tarifenin 7 nci fıkrası kapsamında gerçekleştirecekleri işlemlerde alınacak harç tutarının yüzde elli indirimli olarak uygulanması gerekmektedir. İşlemlerinin muafiyet/istisna kapsamında olduğunu bildirerek indirimden yararlanmak isteyenlerin durumlarını belgeleyerek bu konuda talepte bulunmaları halinde, müdürlükçe değerlendirme yapılarak işlemlerin sonuçlandırılması gerekmektedir.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 12 ilâ 18 inci maddeleri arasında "tacir" tanımı kapsamına giren gerçek ve tüzel kişiler ile tacir olmanın hükümlerini ayrıntılı olarak düzenlemiştir. Kanunun 12 nci maddesi "(1) Bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişiye tacir denir. (2) Bir ticari işletmeyi kurup açtığını, sirküler, gazete, radyo, televizyon ve diğer ilan araçlarıyla halka bildirmiş veya işletmesini ticaret siciline tescil ettirerek durumu ilan etmiş olan kimse, fiilen işletmeye başlamamış olsa bile tacir sayılır. (3) Bir ticari işletme açmış gibi, ister kendi adına, ister adi bir şirket veya her ne suretle olursa olsun hukuken var sayılmayan diğer bir şirket adına ortak sıfatıyla işlemlerde bulunan kimse, iyiniyetli üçüncü kişilere karşı tacir gibi sorumlu olur." şeklinde düzenlenmiş olup maddede gerçek kişi tacirin tanımını yapılmıştır.

Kanunun 16 ncı maddesinde ise, "(1) Ticaret şirketleriyle, amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlar da tacir sayılırlar. (2) Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri ile kamu yararına çalışan dernekler ve gelirinin yarısından fazlasını kamu görevi niteliğindeki işlere harcayan vakıflar, bir ticari işletmeyi, ister doğrudan doğruya ister kamu hukuku hükümlerine göre yönetilen ve işletilen bir tüzel kişi eliyle işletsinler, kendileri tacir sayılmazlar."

şeklinde düzenleme yapılarak tüzel kişi tacirin tanımı yapılmıştır.

21/07/2007 tarih ve 26589 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan (mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu 12 ve 17 nci maddeleri kapsamında) 2007/12362 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de "Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayicinin Ayrımına İlişkin Karar"ın uygulanmasına ilişkin hususlar belirlenmiştir. 6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama şekli Hakkında Kanun'un 10 uncu maddesine göre; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 11 inci maddesi ikinci fıkrası gereğince çıkarılacak Bakanlar Kurulu kararına kadar, yürürlükteki düzenlemelerin uygulanmasına devam edileceği belirtildiğinden söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı da dikkate alınarak tacir ayrımının ne şekilde yapılacağı aşağıda belirlenmiştir

Buna göre;

1- Gerçek kişi tacirler için; 6102 sayılı Kanun ve yukarıda zikredilen Bakanlar Kurulu kararı ile ticaret sicilne kayıt zorunluluğu getirildiğinden ticaret sicil müdürlüğünden alınan ve tacir olduğunu (kısmen dahi olsa kendi adına bir ticari işletme işletildiğini) gösteren yazı veya belge (ticaret sicil tasdiknamesi veya ticaret odası faaliyet belgesi) ibraz edilmesi,

2- Tüzel kişilerde;

a) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 16 ve 124 üncü maddeleri kapsamında tüm ticaret şirketleri tacir (adına ticari işletme işletilen) sayıldığından bu maddeler kapsamında faaliyet gösteren ticaret şirketi (anonim, limited, kollektif, komandit ve kooperatif) olunması,

veya

b) Amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlarından olması,