Amaç
(1) Bu Tebliğin amacı, bu Tebliğ kapsamında yer alan bitki adı ile anılan yağların; tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretim, hazırlama, işleme, muhafaza, depolama, taşıma ve pazarlanmasını sağlamak üzere özelliklerini belirlemektir.
Kapsam
(1) Bu Tebliğ, 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında tanımları yapılan bitki adı ile anılan yağları kapsar.
(2) Yağ asitlerinin bünyesini veya yağ kıvamını değiştirmek amacıyla esterleştirilmiş veya hidrojene edilmiş yağları ve karışım yağları kapsamaz.
Dayanak
(1) Bu Tebliğ, 29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
(1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan;
a) Bitkisel yağ: Sadece bitkisel kaynaklardan elde edilen, temel olarak yağ asitleri gliseridlerinden oluşan, doğal yapısı gereği az miktarda fosfatidler gibi diğer lipidleri, sabunlaşmayan bileşenleri ve serbest yağ asitlerini içerebilen yağı,
b) Ham yağ: Çözücü ekstraksiyonu ve/veya mekanik yöntemle elde edilen, duyusal ve karakteristik özellikleri bakımından doğrudan tüketime uygun olmayan, rafinasyon veya teknik amaçlı kullanıma uygun olan yağı,
c) Natürel yağ: Doğrudan tüketime uygun olan, yağın yapısını değiştirmeksizin, mekanik yöntemle ve ısı uygulaması ile elde edilen, saflaştırmak amacı ile sadece su ile yıkama, çöktürme, filtrasyon ve santrifüj işlemleri yapılan yağı,
ç) Rafine yağ: Doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmadan rafine edilen yağı,
d) Soğuk preslenmiş natürel yağ: Doğrudan tüketime uygun olan, ısıl işlem olmaksızın sadece mekanik yöntemle elde edilen yağı,
ifade eder.
(2) Bu Tebliğ kapsamında yer alan;
a) Aspir yağı: Aspir bitkisinin (Carthamus tinctorious L.) tohumlarından elde edilen yağı,
b) Ayçiçek yağı: Ayçiçek bitkisinin (Helianthus annuus L.) tohumlarından elde edilen yağı,
c) Babassu yağı: Çeşitli palm orbignya türlerinin meyve çekirdeklerinden elde edilen yağı,
ç) Fındık yağı: Fındık ağacının (Corylus avellana L., Corylus maksima ve Corylus colbina) meyvelerinden elde edilen yağı,
d) Hindistancevizi yağı: Hindistancevizi (Cocos nucifera L.) meyvesinden elde edilen yağı,
e) Kanola/Düşük erusik asitli kolza yağı: Düşük erusik asitli yağ içeren Brassica napus L., Brassica campestris L. ve Brassica juncea L.'nin tohumlarından elde edilen yağı,
f) Mısır yağı: Mısır bitkisi (Zea mays L.) tanelerinin embriyolarından elde edilen yağı,
g) Palm çekirdeği yağı: Palm (Elaeis guineensis) meyvesinin çekirdeğinden elde edilen yağı,
ğ) Palm çekirdeği olein: Fraksiyonlarına ayrılan palm çekirdeği yağının sıvı kısmını,
h) Palm çekirdeği stearin: Fraksiyonlarına ayrılan palm çekirdeği yağının katı kısmını,
ı) Palm olein: Fraksiyonlarına ayrılan palm yağının sıvı kısmını,
i) Palm stearin: Fraksiyonlarına ayrılan palm yağının erime noktası yüksek olan kısmını,
j) Palm süperolein: Kontrollü kristalizasyon işlemi ile iyot sayısı en az 60 olacak şekilde üretilmiş ve fraksiyonlarına ayrılmış palm yağının sıvı kısmını,
k) Palm yağı: Palm (Elaeis guineensis) meyvesinin etli mezokarbından elde edilen yağı,
l) Pamuk yağı: Çeşitli Pamuk (Gossypium spp.) kültürlerinin tohumlarından elde edilen yağı,
m) Soya yağı: Soya fasulyesinden (Glycine max (L.) Merr.) elde edilen yağı,
n) Susam yağı: Susam bitkisinin (Sesamum indicum L.) tohumlarından elde edilen yağı,
o) Üzüm çekirdeği yağı: Üzüm bitkisinin (Vitis vinifera L.) çekirdeklerinden elde edilen yağı,
ö) Yer fıstığı yağı: Yer fıstığından (Arachis hypogaea L.) elde edilen yağı,
ifade eder.
Ürün özellikleri
(1) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlerin özellikleri aşağıda verilmiştir:
a) Yabancı ve/veya ransit tat ve koku içermemesi, ham ve natürel yağların kendine has renk, tat ve kokuda olması gerekir.
b) Yağ asitleri kompozisyonunun EK-1’de verilen tablodaki değerlere uygun olması gerekir.
c) Diğer kalite kriterlerinin EK-2’de verilen tablodaki değerlere uygun olması gerekir.
ç) Fiziksel ve kimyasal özelliklerin EK-3'te verilen tablodaki değerlere uygun olması gerekir.
d) Sterol kompozisyonlarının EK-4’te verilen tablodaki değerlere uygun olması gerekir.
e) Palm oleinin kayma noktası 24 oC’den fazla olamaz.
f) Palm stearinin kayma noktası 44 oC’den az olamaz.
g) Palm çekirdeği oleinin kayma noktasının 21 oC-26 oC aralığında olması gerekir.
ğ) Palm çekirdeği stearinin kayma noktasının 31 oC-34 oC aralığında olması gerekir.
h) Yer fıstığı yağı için, araşidik ve daha yüksek karbonlu yağ asitleri miktarı 48 g/kg’ı geçemez.
ı) Üzüm çekirdeği yağının eritrodiyol içeriği toplam sterolün % 2’sinden az olamaz.
i) Ağartılmamış palm yağı, ağartılmamış palm olein ve ağartılmamış palm stearinde; beta-karoten cinsinden toplam karotenoid miktarlarının sırasıyla; 500-2000, 550-2500 ve 300-1500 mg/kg olması gerekir.