1. Geçici Vergide Yeniden Değerleme Oranı ve Amortisman Uygulaması
Bilindiği üzere, Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 120 nci ve Kurumlar Vergisi Kanununun 25 inci maddeleri uyarınca gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin ödemeleri gereken geçici vergiye esas kazancın tespitine ilişkin açıklamalara 217 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde1 yer verilmiş ve anılan Tebliğin (3.5.) bölümünde mükelleflerin geçici vergiye esas kazancın tespiti sırasında amortismana tabi iktisadi kıymetlerini yeniden değerleyebilecekleri ve yeniden değerlenmiş bedeller üzerinden amortisman ayırabilecekleri belirtilmiştir.
Bu nedenle, 1999 yılı birinci ve ikinci geçici vergi dönemlerine ilişkin olarak tespit edilen yeniden değerleme oranları sırasıyla 273 Sıra Numaralı2 ve 275 Sıra Numaralı3 Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleriyle duyurulmuştur.
1999 yılı üçüncü geçici vergi dönemi için uygulanacak yeniden değerleme oranı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca % 35,8 (yüzde otuzbeş virgül sekiz) olarak tespit edilmiştir.
Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler geçici vergi dönemleri itibariyle uygulayacakları yeniden değerleme oranlarını 275 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yapılan açıklamaları dikkate almak suretiyle tespit etmeleri gerekmektedir.
217 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde mükelleflerin geçici vergiye esas kazancın tespiti sırasında amortismana tabi iktisadi kıymetlerini yeniden değerleyebilecekleri ve yeniden değerlenmiş bedeller üzerinden amortisman ayırabilecekleri belirtilmiş olmakla birlikte amortisman miktarının nasıl hesaplanacağına ilişkin bir açıklama bulunmamaktadır. Bakanlığımıza intikal eden olaylardan, mükelleflerin amortismanın hesaplanma tarzı konusunda tereddüde düştükleri anlaşılmış ve bu nedenle aşağıdaki açıklamanın yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
1 27/12/1998 tarihli ve 23566 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
2 22/4/1999 tarihli ve 23674 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
3 20/7/1999 tarihli ve 23761 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
1998 ve önceki yıllarda aktife girmiş olup, 1998 yılı sonu itibariyle amortisman süresi dolmamış olan iktisadi kıymetler, ilgili geçici vergi dönemi için ilan edilen oranla yeniden değerlenecek, bu suretle bulunan değer üzerinden hesaplanan yıllık amortisman miktarından geçici vergi dönemine isabet eden kısım dikkate alınacaktır.
Örnek
X Limited Şirketinin 31/12/1998 tarihi itibariyle amortismana tabi iktisadi kıymetlerinin yeniden değerlenmiş değeri 10.000.000.000 liradır. Kurum % 20 nispetini ve normal amortisman usulünü uygulamaktadır. Üçüncü geçici vergi dönemi için yeniden değerleme oranı % 35,8'dir. Bu mükellef üçüncü geçici vergi dönemi için ayıracağı amortismanı aşağıdaki gibi hesaplayacaktır.
Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin dönem başındaki değeri 10.000.000.000 Amortisman değeri (Yeniden değerlenmiş değer) 10.000.000.000 x,1.358= 13.580.000.000
Yıllık amortisman 13.580.000.000 x 0.20= 2.716.000.000
Üçüncü geçici vergi dönemine isabet eden amortisman 2.716.000.000 x (3/4)= 2.037.000.000
2. Fatura Düzenlenmesine İlişkin Limit
Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde yer alan ve bu maddede sayılanlar dışında kalanlara yapılan mal ve hizmet teslimlerinde fatura düzenleme sınırı olan 15.000.000 liralık (17/11/1998 tarihli ve 12044 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 1999 yılı için 30.000.000 lira olarak uygulanan) bedel 4444 sayılı Kanunun4 13 üncü maddesinin C fıkrası ile bu Kanunun yayım tarihi olan 14/8/1999 tarihinden itibaren 50.000.000 liraya yükseltilmiştir.
Buna göre, Vergi Usul Kanununun belirtilen maddesinde sayılanlar dışındakilere satılan mal veya yapılan iş karşılığında alınan bedelin 50.000.000 lirayı aşmaması halinde ödeme kaydedici cihaz fişi veya perakende satış fişi düzenlenebilecek, ancak bedelin bu miktarı aşması veya müşterinin istemesi halinde mutlaka fatura düzenlenmesi gerekecektir.
Tebliğ olunur.
4 14/8/1999 tarihli ve 23786 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.