Bilindiği üzere 277 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 17/8/1999 tarihinde Marmara Bölgesinde meydana gelen depremin mücbir sebep hali kapsamına girdiği ve depremden etkilenen Kocaeli, Sakarya, Yalova İllerinin merkez ve ilçeleri, Bolu İlinin Düzce, Gölyaka, Gümüşova, Cumayeri ve Çilimli İlçelerinde mükellefiyet kaydı bulunan tüm mükelleflerin, İstanbul, Eskişehir ve Bursa İllerinde mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerden ise sadece depremden zarar görenlerin mücbir sebep halinin bulunduğunun kabul edildiği, bu mükelleflerin mücbir sebep hali sayılan süre içine rastlayan beyannameleri vermek ve bu beyannameler üzerinden tahakkuk edecek vergileri ödemek zorunda bulunmadıkları belirtilmiş, ancak mücbir sebep halinin sona ereceği tarihin daha sonra Bakanlığımızca ilan edileceği açıklanmıştı.
Ayrıca, 406 ve 407 Seri No’lu Tahsilat Genel Tebliğleri ile de 277 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamındaki mükelleflerin vade tarihleri 17/8/1999 ile 1/11/1999 tarihleri (bu tarihler dahil) arasına rastlayan her türlü vergi, harç, fon ve paylar ile bunların ferileri ve cezalarının ödeme sürelerinin vadelerinin bitim tarihinden itibaren mücbir sebep halinin ortadan kalktığı tarihin mesai saati bitimine kadar uzatılması uygun görülmüştü.
Diğer taraftan, 12/11/1999 tarihinde Bolu ve çevresinde meydana gelen deprem nedeniyle Bolu ve Düzce İllerinin merkez ve ilçelerinde bulunan mükelleflerin durumu da 12/11/1999 tarihinden itibaren mücbir sebep hali kapsamı içerisinde değerlendirilmiştir. Bu mükelleflerin, 12/11/1999 tarihinden sonraya rastlayan beyannameleri verme ve bu beyannameler üzerinden tahakkuk edecek vergileri ödeme süreleri mücbir sebep halinin sona erdiği tarihe kadar uzamış bulunmaktadır.
Bu Tebliğde, mücbir sebep hali sona eren mükellefler, bunların beyanname verme ve ödeme süreleri ile 277 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 3 üncü bölümünde belirtilen konulara ilişkin olarak yapacakları işlemler açıklanmıştır.
1. Mücbir Sebep Hali Sona Eren Mükellefler
Depremin yol açtığı hasarlar, il ve ilçeler itibariyle farklı boyutlarda meydana gelmiştir. Ayrıca mükellefiyeti yukarıda sayılan il ve ilçeler dışında bulunan mükellefler de depremden çeşitli biçimlerde etkilenmiştir. Bu hususlar göz önünde bulundurularak mücbir sebep hali devam eden il merkezleri ve ilçeler esas alınmak suretiyle mücbir sebep hali sona eren mükellefler aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
Gelir veya kurumlar vergisi yönünden mükellefiyet kaydı, Sakarya, Bolu ve Düzce İllerinin merkezi ve İlçeleri ile Kocaeli İlinin Gölcük ve Karamürsel İlçeleri dışında bulunan mükelleflerden bu Tebliğin yayım tarihine kadar faaliyetine başlamış veya öteden beri faaliyetine devam etmekte olanlar için (Vergi Usul Kanununun 14 üncü maddesi hükmü dikkate alınarak) 10/1/2000 tarihinde, faaliyetine bu tarihten sonra başlayanlar için faaliyete başladıkları tarih itibariyle,
mücbir sebep hali sona ermektedir. Mücbir sebebin sona erdiği yerlerde deprem nedeniyle faaliyetine başlayamamış mükellefler için mücbir sebep hali faaliyetlerine yeniden başladıkları tarihe kadar devam edecektir.
Şu kadar ki hiçbir şekilde faaliyetlerini sürdürmeyecek mükelleflerin durumu işi bırakma sayılması nedeniyle bunlar Vergi Usul Kanununun 115 inci maddesi kapsamında değerlendirilerek gerekli işlemler yapılacaktır.
Mücbir sebep hali devam eden mükelleflerin herhangi bir bildirimde bulunmalarına gerek bulunmamaktadır.
a) Beyanname Verme Süresi
Mücbir sebep hali sona eren mükellefler, mücbir sebep halinin başladığı 17/8/1999 tarihi ile sona erdiği 10/1/2000 tarihleri arasında verilmesi gereken beyannamelerini; 11/1/2000 tarihine (bu tarih dahil) işlemeyen sürenin eklenmesi ile bulunacak beyanname verme süresi içinde vereceklerdir.
Buna göre;
i. Temmuz/1999 dönemine ilişkin olup, 20/8/1999 tarihi mesai saati sonuna kadar verilmesi gereken muhtasar beyannamenin 14/1/2000 tarihi mesai saati sonuna kadar,
ii. Temmuz/ 1999 dönemine ilişkin olup, 25/8/1999 tarihi mesai saati sonuna kadar verilmesi gereken katma değer vergisi beyannamesinin 19/1/2000 tarihi mesai saati sonuna kadar,
iii. Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık/1999 dönemlerine ilişkin muhtasar beyannamelerin 30/1/2000 (bu tarihin tatile rastlaması nedeniyle 31/1/2000) tarihi mesai saati sonuna kadar,
iv. Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık/1999 dönemlerine ilişkin katma değer vergisi beyannamelerinin 4/2/2000 tarihi mesai saati sonuna kadar,
v. 1999 yılı üçüncü geçici vergi dönemine ilişkin olarak 15/11/1999 tarihi mesai saati sonuna kadar verilmesi gereken geçici vergi beyannamesinin 24/2/2000 tarihi mesai saati sonuna kadar,
verilmesi gerekmektedir. Bu süreler içerisinde verilen beyannamelerin kanuni süreleri içerisinde verilmiş sayılacağı tabiidir.